του Άκη Γαβριηλίδη
Το παρακάτω κείμενο αποτελεί ανεπτυγμένη μορφή εισήγησης στο συνέδριο με θέμα «Η επικαιρότητα του Σπινόζα» που οργανώθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αν θυμάμαι καλά την άνοιξη του 2001. Πρώτη δημοσίευση: Αξιολογικά, Ειδικό Τεύχος 2 (2002), σελ. 137-172.
Το θέμα της ημερίδας αναφέρεται, ως γνωστόν, στην επικαιρότητα του Σπινόζα.
Η επιλογή του συγκεκριμένου όρου υποθέτω ότι δεν οφείλεται σε κάποιο ιδιαίτερο θεωρητικό λόγο, αλλά μάλλον στην ουδετερότητά του, χάρη στην οποία προσδίδεται ακριβώς η αναγκαία ευρύτητα στο πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να κινηθούν οι εισηγήσεις. (Αν όχι ίσως και σε κάποια έμμεση απολογητική στάση απέναντι στον ασφυκτικά κυρίαρχο εξελικτισμό, με βάση τον οποίο όποιος ασχολείται με έναν φιλόσοφο που έζησε πριν από 350 χρόνια οφείλει να προφυλάσσει εκ των προτέρων την ενασχόλησή του αυτή από την υποψία ότι αφορά κάτι παρωχημένο και να πείθει ότι «μπορεί ακόμα και σήμερα να προσφέρει …»).
Από την πλευρά μου, πάντως, σκέφτηκα να πάρω κατά γράμμα την αναφορά στην επικαιρότητα και να τη θέσω στο επίκεντρο της παρούσας εργασίας.
Ζούμε σε μια εποχή που αποθεώνει την επικαιρότητα, η οποία νοείται κυρίως ως ο «γεωμετρικός τόπος» της δημοσίευσης συγκεκριμένων ειδήσεων –και, δευτερευόντως, γνωμών- σχετικά με πρόσφατα συμβάντα. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, ο Χέγκελ Συνέχεια