Ανάλυση λόγου,Ηθική,Μουσική

Ο Ευαγγελισμός της Μαγδαληνής (the real reclaim)

του Άκη Γαβριηλίδη

Τα πρόσωπα και οι ιστορίες της Καινής Διαθήκης όλους αυτούς τους αιώνες έχουν αποτελέσει πηγή για πραγματικά αμέτρητα πεζογραφήματα, ποιήματα, τραγούδια, ορατόρια, όπερες, πίνακες, κινηματογραφικές ταινίες και άλλες ακόμα μορφές μυθοπλαστικής αφήγησης. Άλλα έμεναν στο στοιχείο της πίστης και της ευσέβειας, άλλα επιχειρούσαν να αναδείξουν την ανθρώπινη/ σωματική διάσταση (κάποιων εκ) των πρωταγωνιστών, τις αμφιβολίες τους, παρουσίαζαν τον Ιησού ως κοινωνικό επαναστάτη, ως χίππυ, άλλα έφταναν στα όρια της απομυθοποίησης ή/ και της βλασφημίας, και όλους τους ενδιάμεσους συνδυασμούς.

Μετά τον Ιησού και την Μαρία, η Μαρία από τα Μάγδαλα είναι από τα πιο «ευνοημένα» τέτοια πρόσωπα.

Μένει λοιπόν άραγε κάτι να πούμε γι’ αυτήν που να μην έχει ήδη ειπωθεί; Αυτό μπορεί να αναρωτηθεί κανείς βλέποντας να ρίχνεται στο στίβο της ηλεκτρονικής κυκλοφορίας το βιντεάκι από ένα τραγούδι με τίτλο απλώς Μαγδαληνή.

Το τραγούδι αυτό συνέθεσε ο πρωτοεμφανιζόμενος συνθέτης Γιάννης Γιάρος. Ο ίδιος έγραψε και τους στίχους, πλην όμως Συνέχεια

Κλασσικό
Γλώσσα,επιστημολογία

Η συμβολή του Προκόπη Παυλόπουλου στον γενικευμένο τσαρλατανισμό της Ακαδημίας Αθηνών

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο Προκόπης Παυλόπουλος υπήρξε ένας καλός δικονομολόγος. Επίσης, υπήρξε λίγο-πολύ πετυχημένος πρόεδρος της δημοκρατίας. (Ίσως πει κανείς ότι το καθήκον αυτό δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, αλλά αν το δούμε ιστορικά και όχι αφηρημένα θα διαπιστώσουμε ότι είναι δυνατό να αποτύχει κανείς και σε αυτό). Πάντως ποτέ δεν υπήρξε γλωσσολόγος, ούτε μαθηματικός. Ούτε επιστημολόγος.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η επιλογή της Ακαδημίας Αθηνών να τον καλέσει να εκφωνήσει ομιλία με θέμα την «συμβολή της ελληνικής γλώσσας στην εξέλιξη της επιστήμης των μαθηματικών» είναι άκυρη. Ήδη το ερώτημα είναι αντιεπιστημονικό· δεν ανήκει σε καμία επιστήμη –ούτε στη φιλοσοφία- να το απαντήσει.

Όπως ήταν λοιπόν αναμενόμενο, η «απάντηση» που (δεν) δίνει ο κ. δικονομολόγος είναι ένα γνωστό τσαλαβούτημα σε διάφορους απίθανους λογικούς ακροβατισμούς και σε ένα ακατάσχετο name dropping διάφορων «αρχαίων» προς εντυπωσιασμό.

Έχω υπόψη μου μία σύνοψη της ομιλίας όπως δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή». (Με τα ίδια λόγια δημοσιεύτηκε και σε άλλα Συνέχεια

Κλασσικό
Δημοσιεύσεις αρχείου,Φιλοσοφία

Ο «ανθρωπιστής» Σπινόζα και άλλες ασυναρτησίες

του Άκη Γαβριηλίδη

Η παρακάτω βιβλιοκρισία δημοσιεύτηκε στο τεύχος 127 του περιοδικού Ο Πολίτης (Σεπτέμβριος 1994). Η δημοσίευση όμως εκείνη είχε σοβαρά τεχνικά προβλήματα που δυσκόλευαν την κατανόηση (τυπογραφικά λάθη, κάποιες παράγραφοι εμφανίζονταν σε λάθος θέση κ.λπ.). Επίσης, είχε μία αλλαγή που δεν οφειλόταν σε λάθος: ο τίτλος είχε τροποποιηθεί επί το ηπιότερον. Την αναδημοσιεύω εδώ στην αρχική της μορφή, για λόγους βιβλιογραφικής πληρότητας αλλά και για ουσιαστικούς λόγους: το βιβλίο εξακολουθεί να κυκλοφορεί, ενώ επιπλέον γνωρίζει διάδοση στο διαδίκτυο μία προδημοσίευση που είχε γίνει τότε στο περιοδικό Ουτοπία με τον γελοίο τίτλο Spinoza, ο Απόστολος [sic] του Ανθρωπισμού και της Ελευθερίας και με εξίσου γελοίο περιεχόμενο.

Για το βιβλίο του Γιώργου Διζικιρίκη: Αλτουσέρ και Σπινόζα. Τρία ερωτήματα για τον ανθρωπισμό, το ασυνείδητο και την τέχνη  (Φιλιππότης,  Αθήνα  1994).

Στη μέχρι τώρα ελληνική βιβλιογραφία δεν υπήρχε, καθόσον γνωρίζω, κανένα βιβλίο αφιερωμένο ειδικά είτε στο Σπινόζα είτε στον Αλτουσέρ. Αφού διαβάσει κανείς το πόνημα του κ. Γ. Διζικιρίκη, δεν μπορεί να μη σκεφτεί ότι τελικά θα ήταν προτιμότερο το κενό αυτό να παραμείνει, παρά να πληρωθεί Συνέχεια

Κλασσικό
Δημογραφία,Πολιτική,Φιλοσοφία,μετανάστευση

Aγάλματα, έπαθλα και χιλίαρχοι: ο Σπινόζα και η επικαιρότητα

του Άκη Γαβριηλίδη

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί ανεπτυγμένη μορφή εισήγησης στο συνέδριο με θέμα «Η επικαιρότητα του Σπινόζα» που οργανώθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αν θυμάμαι καλά την άνοιξη του 2001. Πρώτη δημοσίευση: Αξιολογικά, Ειδικό Τεύχος 2 (2002), σελ. 137-172.

 

Το θέμα της ημερίδας αναφέρεται, ως γνωστόν, στην επικαιρότητα του Σπινόζα.

Η επιλογή του συγκεκριμένου όρου υποθέτω ότι δεν οφείλεται σε κάποιο ιδιαίτερο θεωρητικό λόγο, αλλά μάλλον στην ουδετερότητά του, χάρη στην οποία προσδίδεται ακριβώς η αναγκαία ευρύτητα στο πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να κινηθούν οι εισηγήσεις. (Αν όχι ίσως και σε κάποια έμμεση απολογητική στάση απέναντι στον ασφυκτικά κυρίαρχο εξελικτισμό, με βάση τον οποίο όποιος ασχολείται με έναν φιλόσοφο που έζησε πριν από 350 χρόνια οφείλει να προφυλάσσει εκ των προτέρων την ενασχόλησή του αυτή από την υποψία ότι αφορά κάτι παρωχημένο και να πείθει ότι «μπορεί ακόμα και σήμερα να προσφέρει …»).

Από την πλευρά μου, πάντως, σκέφτηκα να πάρω κατά γράμμα την αναφορά στην επικαιρότητα και να τη θέσω στο επίκεντρο της παρούσας εργασίας.

Ζούμε σε μια εποχή που αποθεώνει την επικαιρότητα, η οποία νοείται κυρίως ως ο «γεωμετρικός τόπος» της δημοσίευσης συγκεκριμένων ειδήσεων –και, δευτερευόντως, γνωμών- σχετικά με πρόσφατα συμβάντα. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, ο Χέγκελ Συνέχεια

Κλασσικό