του Τζέιμι Μάρτιν
Όταν, πριν δύο εβδομάδες, δημοσιεύθηκαν στον τύπο οι σκληροί όροι του νέου «προγράμματος διάσωσης» για την Ελλάδα, πολλοί διερωτήθηκαν εάν η χώρα μπορεί ακόμα να θεωρείται κυρίαρχο κράτος. Ο όρος «αποικία χρέους», τον οποίο χρησιμοποιούσε από καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ και οι υποστηρικτές του, άρχισε ξαφνικά να εμφανίζεται παντού στον τύπο. Ακόμη και οι Financial Times χρησιμοποίησαν αυτοκρατορικού τύπου ορολογία: «μια διάσωση με όρους σαν αυτούς που καθορίστηκαν στις Βρυξέλλες», έγραψαν σε ένα εντιτόριαλ της 13ης Ιουλίου, «κινδυνεύει να μετατρέψει τη σχέση με την Ελλάδα σε σχέση αποικιακού επικυρίαρχου προς τον υποτελή του».
Διατυπώσεις όπως αυτές οδήγησαν σε ιστορικές συγκρίσεις. Ως ένας δυνατός παραλληλισμός αναφέρθηκε η Αίγυπτος των τελών του δέκατου ένατου αιώνα. Το 1876, καθώς η υπερχρεωμένη Αίγυπτος βρισκόταν κοντά στην πτώχευση, ο Χεδίβης Ισμαήλ Πασάς συμφώνησε να δημιουργηθεί μια διεθνής επιτροπή, στελεχωμένη από Ευρωπαίους, που να έχει εποπτεία του αιγυπτιακού προϋπολογισμού και έλεγχο επί ορισμένων πηγών δημόσιων εσόδων, με σκοπό να εξασφαλίσει την έγκαιρη εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους. Η ρύθμιση αυτή άνοιξε μια νέα και παρατεταμένη περίοδο έντονης ευρωπαϊκής επέμβασης στην Αίγυπτο –η Caisse de la Dette Publique καταργήθηκε μόλις το 1940.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η σύγκριση με την Αίγυπτο του δέκατου ένατου αιώνα εξυπηρετεί μια πολεμική χρήση κυρίως ως μεταφορά: οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα σαν να ήταν ημι-αποικιακό έδαφος. Αλλά εδώ λειτουργεί κάτι περισσότερο, που δεν είναι απλώς μεταφορά –τουλάχιστον ιστορικά μιλώντας. Όπως έχουν δείξει πρόσφατες έρευνες στη διεθνή Συνέχεια