Φύλο,καπιταλισμός

Μπορεί να έχουμε πληθωρισμό, αλλά έχουμε και γυναίκες

του Άκη Γαβριηλίδη

Τα όσα είπε προ ημερών ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ομάδα φοιτητών και νέων εργαζόμενων, κατά τα οποία «η Ελλάδα μπορεί να τους προσφέρει οικογένεια» και έτσι να αντισταθμίσει την ύπαρξη πληθωρισμού, είναι γεγονός ότι σχολιάστηκαν ευρύτατα, και ως επί το πλείστον ειρωνικά. Αλλά ο σχολιασμός αυτός αφορούσε κυρίως την οικογενειοκρατία βάσει της οποίας αναδείχθηκε ο ίδιος και μέλη του στενού και του ευρύτερου οικογενειακού του περιβάλλοντος σε προβεβλημένες δημόσιες και ιδιωτικές θέσεις.

Δικαίως, βέβαια. Ωστόσο, κάτι που εξ όσων έχω υπόψη μου κανείς –και καμία- δεν σχολίασε είναι η άρρητη, αλλά σαφής έμφυλη διάσταση αυτής της διαπίστωσης/ υπόσχεσης, ιδίως εάν λάβουμε υπόψη Συνέχεια

Κλασσικό
Ηθική,Θεολογία,ΜΜΕ,Φιλοσοφία

Τα πανεπιστήμια είναι χώρος (και) για σουβλάκια. Πάντως όχι για νεκρόφιλους ειδωλολάτρες

του Άκη Γαβριηλίδη

Οι ελληνοορθόδοξοι Ταλιμπάν έχουν κάνει από χθες θέμα στον κυβερνοχώρο την πληροφορία ότι, στην Κέρκυρα, κάποιοι … έτρωγαν σουβλάκια (!!!) στο μπαλκόνι ενός κτιρίου που ανήκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, τη στιγμή που κάποιοι άλλοι παρανοϊκοί περιέφεραν στο δρόμο ένα κουτί που υποτίθεται ότι περιέχει διατηρημένα τα κόκκαλα ενός ανθρώπου που πέθανε το 340 μ.Χ.

Όπως συμβαίνει συνήθως, βασικό περιεχόμενο των περισσότερων αρνητικών σχολίων στο διαδίκτυο Συνέχεια

Κλασσικό
Δημοσιεύσεις αρχείου,Πολιτική,Φιλοσοφία

Deleuze-Negri: To επαναστατικό γίγνεσθαι και τα πολιτικά δημιουργήματα

Μια συνέντευξη του Zιλ Ντελέζ στον Tόνι Νέγκρι

Η συνέντευξη αυτή δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος (άνοιξη 1990) του περιοδικού Futur Anterieur [τετελεσμένος μέλλων], το οποίο εξέδιδε ο Νέγκρι μετά τη φυγή του στο Παρίσι μαζί με μία ομάδα συνεργατών. Μία πρώτη μορφή της συνέντευξης, με αρκετές περικοπές και μετατροπές λόγω χώρου, είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εποχή το 1995, αμέσως μετά το θάνατο του Ντελέζ. Την αναδημοσιεύουμε εδώ συμπληρωμένη ώστε να υπάρχει και διαδικτυακά στα ελληνικά.

 

Στην πνευματική σας ζωή το πρόβλημα της πολιτικής φαίνεται να ήταν πάντα παρόν. Από τη μια, η συμμετοχή σε κινήματα (φυλακές, ομοφυλόφιλοι, ιταλική αυτονομία, Παλαιστίνιοι), από την άλλη, η συνεχής προβληματοποίηση των θεσμών αλληλοδιαδέχονται και αλληλοδιαπλέκονται μέσα στο έργο σας, από το βιβλίο για τον Χιουμ μέχρι αυτό για τον Φουκώ. Από πού γεννιέται αυτή η συνεχής προσέγγιση στο ζήτημα της πολιτικής και πώς καταφέρνει να παραμείνει εκεί σε όλη την πορεία της δουλειάς σας; Γιατί η σχέση κίνημα/ θεσμοί είναι πάντα προβληματική; Συνέχεια

Κλασσικό
Δίκαιο,Επιτελεστικότητα

Στη Γαλλία, η ελευθερία του λόγου προστατεύεται –από τις κάννες των όπλων

του Άκη Γαβριηλίδη

Μετά την τελευταία τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, κατά την οποία ένας Τσετσένος –σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, φανατικός ισλαμιστής- δολοφόνησε άγρια έναν καθηγητή ιστορίας της μέσης εκπαίδευσης, και σε αντίδραση προς αυτή, οι τοπικοί άρχοντες δύο πόλεων της Γαλλίας, του Μονπελλιέ και της Τουλούζ, αποφάσισαν να προβάλουν επί κάποιες ώρες στους τοίχους των αντίστοιχων δημαρχείων μεγεθυνμένες αναπαραγωγές εξωφύλλων του Charlie Hebdo που γελοιοποιούσαν όχι μόνο το Κοράνι, αλλά και τη Βίβλο και την Τορά, με πρόθεση να διατρανώσουν την ελευθερία του λόγου και την προσήλωση της République στην αρχή αυτή και στην άσκησή της.

Με βάση τον ίδιο αυτόν δεδηλωμένο στόχο, θεωρώ ότι πρόκειται για παροιμιώδη αστοχία και σπασμωδική ενέργεια, η οποία βασίζεται σε αποικιοκρατική υπεροψία και πεισματική αγνόηση του (των) πληθυσμού (-ών) στον οποίο απευθύνεται αυτή η κίνηση.

Συνέχεια
Κλασσικό
φιλελευθερισμός,Βία,Ιστορία,Πολιτική

Ultimi Barbarorum: Πόντιοι Γομαριστές κατά Γιάννη Μπουτάρη

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Στις 20 Aυγούστου 1672, στη Χάγη, εξοργισμένος όχλος που ήταν συγκεντρωμένος έξω από τη φυλακή Μπόιτενχοφ, ενθαρρυμένος από την αδράνεια –αν όχι τη συνέργεια- της φρουράς που υποτίθεται ότι την φυλούσε, εισέβαλε στη φυλακή και κατέσφαξε τον μέχρι προ ημερών πρωθυπουργό των Κάτω Χωρών Γιόχαν ντε Βιττ, καθώς και τον αδελφό του Κορνέλις τον οποίο ο πρώτος είχε πάει να επισκεφθεί. Σύμφωνα με αρκετά αξιόπιστες μαρτυρίες, στη συνέχεια οι δράστες καταβρόχθισαν (!) τμήματα από τις σάρκες των δύο μισητών εχθρών τους, και στη συνέχεια εξέθεσαν τα λείψανα σε δημόσια θέα σε πλατεία της Χάγης.

Κανείς από τους δολοφόνους ή/ και κανιβάλους δεν συνελήφθη και δεν τιμωρήθηκε, πράγμα που δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι το λυντσάρισμα δεν ήταν μία «αυθόρμητη έκρηξη του πλήθους», αλλά μια καλά προετοιμασμένη ενέργεια. Ο ίδιος ο μετέπειτα Συνέχεια

Κλασσικό
πόλεμος,ρατσισμός,Εθνικισμός

Πολιτική κριτική και αντισημιτισμός

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Μέρες που είναι, ας προσπαθήσουμε να έχουμε λίγο ξεκάθαρα –όσο γίνεται, σε μία τρομερά περιπεπλεγμένη υπόθεση- τα πράγματα στο μυαλό μας.

Η διαφορά της κριτικής στο Ισραήλ από τον αντισημιτισμό δεν είναι ποσοτική. Είναι ποιοτική.

Δεν υπάρχει κάποιο ποσοτικό όριο το οποίο «δεν πρέπει να ξεπεράσει» η κριτική στο Ισραήλ για να μην «μεταβληθεί» σε αντισημιτισμό.

Το Ισραήλ είναι ένα κράτος.

Τα κράτη είναι βρώμικες ιστορίες. Όλα. Άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο, άλλα τώρα και άλλα παλιότερα ή αργότερα. Η κριτική στα κράτη και τις αποφάσεις τους είναι θεμιτή Συνέχεια

Κλασσικό
φεμινισμός,Ανάλυση λόγου,Κοινωνιολογία

Τι θα έπρεπε να είχε κάνει η «κοινωνία» για να μην σκοτωθεί το μωρό στη Νέα Σμύρνη;

του Άκη Γαβριηλίδη

 

 

Αναπόσπαστο τμήμα του εκσυγχρονιστικού-προοδευτικού κεκτημένου στο εσωτερικό της ελληνικής διανόησης, αλλά εν πολλοίς και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά, αποτελεί η πεποίθηση ότι κάθε φαινόμενο –ιδίως κάθε αρνητικό/ παθολογικό/ δυσάρεστο φαινόμενο- έχει «κοινωνικά αίτια».

Η πεποίθηση αυτή είναι καταρχήν και κατά βάση υγιής και χρήσιμη. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις στις οποίες το αντανακλαστικό να αναζητάμε τις «ευρύτερες κοινωνικές αιτίες» βραχυκυκλώνει και απολήγει σε έναν αφελή κοινωνιολογισμό, αν όχι σε μία απολογητική ταυτολογία. Αυτό ιδίως συμβαίνει όταν, στη βιασύνη μας να απορρίψουμε την ερμηνεία μέσω «ατομικών αιτίων», καταλήγουμε απλώς να αντικαθιστούμε μία ουσιοκρατία με μία άλλη: αντί να προσφεύγουμε στο κυρίαρχο υποκείμενο ως έσχατη εξήγηση, προσφεύγουμε στην εξήγηση μέσω μιας φανταστικής οντότητας που αποκαλούμε «κοινωνία», «περίγυρο» ή «γενικότερες συνθήκες», και έτσι απλώς αναγορεύουμε αυτήν σε κυρίαρχο υποκείμενο, σε «τελευταία λέξη» ικανή να κλείσει το θέμα χωρίς υπόλοιπα.

Η πρόσφατη παιδοκτονία στη Νέα Σμύρνη είναι μία απ’ αυτές τις περιπτώσεις.

Όπως συμβαίνει με κάθε έγκλημα, (ενίοτε και χωρίς έγκλημα), και σε αυτή την περίπτωση Συνέχεια

Κλασσικό
Έθνος κράτος,Ανάλυση λόγου,Διεθνείς σχέσεις

Ο Γεώργιος Μπαλταδώρος δεν έπεσε υπέρ πίστεως και Πατρίδος

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Είναι κατανοητό ότι οι στιγμές αμέσως μετά το θάνατο ενός ανθρώπου, ιδίως ενός ανθρώπου 34 ετών, για κάποιους μπορεί να είναι στιγμές βερμπαλισμού και υπερβολών. Και οι επιτελέσεις αυτές μπορεί να είναι ένα εργαλείο, μεταξύ πολλών δυνατών, για να δώσει κανείς ένα νόημα στο κενό και στην απώλεια.

Από κει και πέρα όμως, μπορούμε και πρέπει να δούμε ποιο νόημα. Δεν είναι φυσικό, ούτε αυτονόητο, η νοηματοδότηση αυτής της απώλειας να συνιστά εργαλειοποίηση του θανάτου σε ιδεολογική κατεύθυνση που να παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Διότι τότε, ισχυρισμοί οι οποίοι υπό κανονικές συνθήκες είναι αμφισβητήσιμοι από πραγματολογική και πολιτική άποψη, επιχειρείται να εμπεδωθούν εκμεταλλευόμενοι τη φόρτιση από την απώλεια για να παρακάμψουν αθέμιτα αυτή την αμφισβήτηση και τον έλεγχο.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τους βερμπαλισμούς στους οποίους κατέφυγε ο υπουργός άμυνας της Ελλάδας για να ενημερώσει και ταυτόχρονα να συλλυπηθεί για το χθεσινό Συνέχεια

Κλασσικό
Βία,Βιοπολιτική,Δίκαιο,Κινήματα

Yes Border, ή: οι αρχές μιας πόλης ως μπαχαλάκηδες

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Στη συνέντευξη που μας είχε δώσει πριν λίγα χρόνια ο Αγκάμπεν για την ΕΤ3, είχε πει μια φράση την οποία έκτοτε ξαναθυμήθηκα και παρέθεσα αρκετές φορές, και εγώ και άλλοι: ότι οι αρχές σήμερα ενεργούν με σκοπό όχι να επιβάλουν την τάξη, αλλά να διαχειριστούν την αταξία.

Νομίζω ότι όσα εξελίχθηκαν τις τελευταίες λίγες εβδομάδες στη Θεσσαλονίκη με επίκεντρο το Noborder camp, είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνουμε ένα «κρας τεστ» σε πραγματικές συνθήκες για την βασική αυτή προσέγγιση, να την εξειδικεύσουμε και να τη συμπληρώσουμε. Κυρίως δε να συνειδητοποιήσουμε ότι το θέμα δεν κλείνει με το να πούμε απλώς «διαχείριση της αταξίας». Διότι μένει ακόμα να δούμε τι είδους διαχείριση, σε ποια κατεύθυνση, με τι σκοπούς ή/ και αποτελέσματα.

Για παράδειγμα, αν εξετάσουμε τη στάση των τοπικών αρχών της Θεσσαλονίκης πριν και κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης, δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε ότι αυτή είχε πιθανότατα ως σκοπό και, πάντως, σίγουρα ως αποτέλεσμα, τα μπάχαλα. Διαχειρίστηκε την αταξία για να Συνέχεια

Κλασσικό
υποκειμενικότητα,Πολιτική,Φιλοσοφία

Υπάρχει κισμέτ στα πραξικοπήματα;

του Άκη Γαβριηλίδη

Στο εκτενές Σχόλιο στο τέλος του πρώτου μέρους της Ηθικής, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της ευρωπαϊκής (με κάποιες ασιατικές δόσεις) φιλοσοφίας, ο Σπινόζα εντοπίζει –και διακριτικά διακωμωδεί- την κατ’ αυτόν βασικότερη αιτία πλάνης: την βουλησιαρχική/ τελεολογική αυταπάτη, όπως θα λέγαμε σήμερα, δηλαδή την πεποίθηση ότι όλα τα φαινόμενα είναι αποτελέσματα ενός τελικού αιτίου, ενός σχεδιασμού. Η πεποίθηση αυτή οδηγεί τους ανθρώπους να φαντάζονται κάποιους rectores naturae, κάποιους «πρυτάνεις της φύσης», και να τους βλέπουν παντού ως κρυμμένη αιτία κάθε συμβάντος.

Καθώς ο Σπινόζα έγραφε πριν από τρεισήμισι αιώνες, δεν είχε ακόμα υπόψη του ένα νέο πεδίο που έμελλε να αναπτυχθεί αργότερα, ιδίως στο πλαίσιο του γερμανικού ιδεαλισμού, και να εξελιχθεί σε πραγματικό παράδεισο της βουλησιαρχίας/ τελεολογίας: την ιστορία, και (δηλαδή) την πολιτική. Εάν έγραφε σήμερα, ίσως πρόσθετε στο Σχόλιό του μια αναφορά στους rectores historiae, μια νέα παραλλαγή εκείνης της φαντασίωσης που τείνει να καταλαμβάνει σήμερα τη φαντασία του πλήθους.

 

Κοιτώντας κανείς όσα γράφονται στον κυβερνοχώρο γύρω από την πρόσφατη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, βλέπει ότι σε αυτά είναι εξαιρετικά διαδεδομένη η υπόνοια ότι «η ιστορία ήταν στημένη».

Όσοι το λεν αυτό, σπανίως εξηγούν με σαφήνεια τι ακριβώς εννοούν· ποιος δηλαδή θεωρούν ότι Συνέχεια

Κλασσικό