του Άκη Γαβριηλίδη

Στις 23 Μαρτίου, στον Πειραιά, ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης τέλεσε τα αποκαλυπτήρια προτομής του Νικήτα Σταματελόπουλου, η οποία αποτελεί χορηγία του Βαγγέλη Μαρινάκη στη μνήμη του πατέρα του, του εφοπλιστή Μιλτιάδη Μαρινάκη. Στην τελετή αυτή ο ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού εξεφώνησε λόγο, το κείμενο του οποίου είχε την καλοσύνη να παραθέσει αυτούσιο ένα ειδησεογραφικό σάιτ ιδιοκτησίας του εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη.

Στο σύντομο εισαγωγικό που προτάσσεται, το σάιτ μάς ενημερώνει ότι

με την έκφραση ενός αγνού πατριωτισμού, εκατοντάδες πολίτες τίμησαν τον ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης, Νικήτα Σταματελόπουλο, γνωστό και ως Νικηταρά Τουρκοφάγο (οι υπογραμμίσεις δικές μου).

Ο συντάκτης δεν συνειδητοποιεί καν –εκτός αν το συνειδητοποιεί και το κάνει επίτηδες, υπονομευτικά- πόσο γελοίο και αντιφατικό είναι να χαρακτηρίζει «αγνό πατριωτισμό» Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη[i]

Στο Εντευκτήριο αρ. 39 δημοσιεύτηκε μελέτη του Τάκη Καγιαλή με τίτλο “Μοντερνισμός και πρωτοπορία. Η πολιτική ταυτότητα του ‘ελληνικού υπερρεαλισμού'». Την κεντρική θέση της μελέτης προσωπικά τη βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και γόνιμη, σε βαθμό που με έκανε να αναρωτηθώ μήπως θα ήταν δυνατό να δοκιμαστεί και σε ένα νέο αντικείμενο, εκτός του αρχικού της πεδίου. Στο παρόν λοιπόν κείμενο, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, θα επιχειρήσω να προεκτείνω και να εφαρμόσω, στο μέτρο του δυνατού, ορισμένες από τις παρατηρήσεις του Καγιαλή στη στιχουργική παραγωγή του (αρχικώς) ποιητή Νίκου Γκάτσου.

1. Το “ύψιστο δίλημμα” και η επιλογή του Γκάτσου

Στην όλη συζήτηση περί των σχέσεων μοντερνισμού και πρωτοπορίας, περί του αν δηλαδή ο πρώτος αποτελεί έννοια ταυτόσημη, ευρύτερη, επάλληλη κ.τ.λ. σε σχέση με τη δεύτερη, δεν έχω να προσθέσω τίποτε. Ένα όμως στοιχείο από τη συζήτηση αυτή έχω την εντύπωση ότι προσφέρεται ιδιαιτέρως για να μας παράσχει μια κατανόηση των “περιπετειών” του Γκάτσου στη χώρα της νεοελληνικής τραγουδοποιίας: πρόκειται για αυτό που ο Καγιαλής, παραθέτοντας και τα λόγια του Γέητς, χαρακτηρίζει ως “ύψιστο δίλημμα του μοντερνιστή”. Για το ότι δηλαδή “ο μοντερνιστής αισθάνεται Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο γλωσσολόγος –και πολιτικός- Γεώργιος Μπαμπινιώτης φαίνεται ότι έχει βαλθεί να αναδειχθεί στον καλύτερο πελάτη αυτού εδώ του ιστολογίου.

Δεν είχα προλάβει να αναρτήσω το προηγούμενο σημείωμα όπου ανασκεύαζα τις ασυναρτησίες του περί «απεύθυνσης», και σήμερα συνέχισε τον ακατάσχετο βομβαρδισμό του επί της κοινής γνώμης μέσω συνέντευξής του στα ΝΕΑ με τον εύγλωττο τίτλο «Η γλώσσα δεν είναι ‘Μακεδονική’».

Όσα λέει εκεί, όπως και ο ίδιος ομολογεί, κατά το πλείστον είναι επανάληψη πραγμάτων ήδη ειπωμένων. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς ποιος ο λόγος να μπαίνει σε αυτόν τον κόπο. Μία εξήγηση που θεωρώ πιθανή (αν και όχι βέβαιη) είναι ότι, με αυτό τον τρόπο, ο ενδιαφερόμενος, έχοντας διαισθανθεί ότι η θέση στην οποία έχει ταμπουρωθεί μέχρι τώρα είναι περικυκλωμένη και μη υποστηρίξιμη, προετοιμάζει το κοινό του για ελιγμούς Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Βεβαίως, ένας γλωσσολόγος που εκπορνεύει την επιστήμη του (ή μάλλον, τους τίτλους του) δεν έχει σχέση με «Γράμματα», λέξεις και λεξικά. Ή, ακόμα χειρότερα: αυτήν που έχει, είναι πρόθυμος να την θυσιάσει για να κερδίσει λίγη δόξα και χειροκρότημα από το μαύρο μέτωπο του δεξιού λαϊκισμού και του κοινωνικού ρατσισμού της «αριστείας».

Γι’ αυτό και ο κ. Μπαμπινιώτης, μετά από τις λαθροχειρίες που επιχείρησε γύρω από το θέμα της «ανύπαρκτης» μακεδονικής γλώσσας και των δικών του παλινωδιών στο θέμα αυτό, σκέφτηκε να μπει κι αυτός στο χορό των αυτοδιορισμένων «αρίστων» οι οποίοι κουνάνε το δάχτυλο στους άλλους για άγνοια της γλώσσας, (ου μην αλλά και για αδιαφορία απέναντι σε «καίρια στοιχεία τής ύπαρξης και τής ταυτότητάς μας»), για να αποδειχθεί τελικά ότι άγνοια έχουν αυτοί.

Ο Μπαμπινιώτης λοιπόν αποφασίζει να κάνει τη χάρη στο κοινό του και να εγκύψει στο ερώτημα που του απηύθυναν «Σοβαροί, εγγράμματοι δημοσιογράφοι, επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, ακροατές», εν μέσω καγχασμών («Και χα, χα, χα ….» –sic): Τι είναι αυτό το «απεύθυνση» κ. Μπαμπινιώτη; Υπάρχει τέτοια λέξη; Συνέχεια →