Γλώσσα,Θεολογία

Για πότε είναι επιτέλους, ρε Γιανναρά, εκείνο το τέλος του Ελληνισμού;  

του Άκη Γαβριηλίδη

Σε πρόσφατο σημείωμά του στην Καθημερινή, γνωστός για την έλλειψη καλλιέργειας και την ανεπάρκειά του θεολόγος που παριστάνει τον καθηγητή φιλοσοφίας γνωμάτευσε μεταξύ άλλων τα εξής:

Εικόνα1

Οι κούφιοι αυτοί βερμπαλισμοί αποδεικνύουν ότι, αν υπάρχει ένα «αυθυπερβατικό άθλημα» στο οποίο επιδίδεται κατά συρροήν και εξ επαγγέλματος ο αρθρογράφος, αυτό είναι η παπαρολογία. Ειδικότερα, Συνέχεια

Κλασσικό
σεξουαλικότητα,Φιλοσοφία

Αρχαιολογία της άγνοιας: πώς o Φουκώ έγινε ένα είδος Γκουσγκούνη με γυαλιά  

του Άκη Γαβριηλίδη

Αφού είχα γράψει το προηγούμενο σημείωμα, εξακολουθούσε να μου φαίνεται πολύ περίεργο πώς είναι δυνατό να βρίσκουμε σε κείμενα με αναλυτικές αξιώσεις να παρατίθεται ο Φουκώ και να του αποδίδεται ως δική του άποψη η ακριβώς αντίθετη προς τη δική του –δηλαδή το ότι η εξουσία λέει πάντα όχι και μόνο όχι στο σεξ.

Δεν χρειάστηκε να ψάξω πολύ, για να διαπιστώσω ότι οι τρεις αυτές προτάσεις τις οποίες υποτίθεται ότι «μας θύμισε» ο Φουκώ, μαζί με μερικές ακόμα πριν και μετά, βρίσκονται αναρτημένες σε πολλά σημεία στην ελληνόφωνη μπλογκόσφαιρα. Η πρώτη χρονικά ανάρτηση φαίνεται να έγινε το 2008 με τον τίτλο «Iστορία της σεξουαλικότητας»- Μισέλ Φουκώ, σε ένα ιστολόγιο ονόματι Madame De La Συνέχεια

Κλασσικό
σεξουαλικότητα,Πολιτική,Φιλοσοφία

Καύλα αντεπαναστατική δεν υπάρχει;  

του Άκη Γαβριηλίδη

Α. Φουκώ, Φουκώ … τι μου θυμίζει;

Στο φύλλο της Lifo που κυκλοφορεί (ημ. 18/1/22), δημοσιεύεται συζήτηση με την Δήμητρα Τζανάκη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, για τον συλλογικό τόμο επιμελήθηκε με τίτλο Υγεία, καύλα και επανάσταση (Ασίνη 2021). Στη συζήτηση αυτή περιέχεται μεταξύ άλλων η κάτωθι παράγραφος:

Η ίδια η λέξη καύλα, εξάλλου, συνοδεύεται, λέει, με απόρριψη, αποκλεισμό και άρνηση ακόμη και στον επίσημο ακαδημαϊκό λόγο, «κάτι που συνάγεται άμεσα από αυτό που μας θυμίζει ο Μισέλ Φουκό»: «Η εξουσία δεν έχει τη “δύναμη” να κάνει τίποτε στο σεξ και τις ηδονές, εκτός από το να τους λέει “όχι”. Αν φτιάχνει κάτι, είναι απουσίες και κενά. Εξαφανίζει στοιχεία, εισάγει ασυνέχειες, χωρίζει ό,τι είναι ενωμένο, χαράζει σύνορα».

Η επίκληση του Μισέλ Φουκώ σε αυτό το χωρίο είναι τυπική περίπτωση κακής παράθεσης [misquotation]. Δηλαδή ενός σφάλματος που, αν το έκανε προπτυχιακός φοιτητής σε εργασία του, η Συνέχεια

Κλασσικό
Γλώσσα,Κοινωνιολογία,Πολιτική,εκπαίδευση

H δυστοπική προέλευση της αξιοκρατίας

του Πωλ Πασκουαλί

Όσοι μιλούν σήμερα για αξιοκρατία, δεν γνωρίζουν πάντοτε ότι πρόκειται για ένα νεολογισμό ο οποίος γεννήθηκε το 1958 από τον βεβιασμένο γάμο ανάμεσα σε μια κάπως ασαφή λατινική ρίζα και μια εύκολα αποκρυπτογραφήσιμη ελληνική κατάληξη, από την πένα του Μάικλ Γιανγκ [Michael Young], ενός μεγάλου Άγγλου κοινωνιολόγου άγνωστου στη Γαλλία, σε ένα δυστοπικό μυθιστόρημα με οργουελικούς απόηχους.

Το βιβλίο αυτό, που μεταφράστηκε στα γαλλικά την επαύριο του Μάη του 68 –και αυτό δεν ήταν τυχαίο– με τον τίτλο La Méritocratie en mai 2033 [Η αξιοκρατία τον Μάιο του 2033], φιλοτεχνούσε το ζοφερό πορτραίτο μιας κοινωνίας του μέλλοντος τελείως χαοτικής, όπου ένας ετερόκλητος συνασπισμός προλεταρίων και φεμινιστριών πολιορκούσε διά πυρός και σιδήρου και τελικά οδηγούσε σε κατάρρευση μια «ταλαντούχο αριστοκρατία» την οποία αποτελούσαν όλα τα διακεκριμένα πνεύματα που μπορεί να βρει κανείς στη Βρετανία: επαΐοντες, καλλιτέχνες, καθηγητές, μάνατζερ, μηχανικοί κ.λπ.

Συνέχεια
Κλασσικό
ρατσισμός,Πολιτική,αποικιοκρατία

Να ρίξουμε επιτέλους το άγαλμα του Λεοπόλδου (και όχι μόνο)

της πριγκίπισσας Εσμεράλντα του Βελγίου

Για πολλούς, ξεκίνησε μόλις πέρυσι, μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ. Οι διαμαρτυρίες τού Black Lives Matter ενάντια στην αστυνομική βαρβαρότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες βρήκαν το αντίστοιχό τους στην Ευρώπη, όπου στοιχεία ρατσισμού είναι χωνεμένα μέσα στο σύστημα. Στο Βέλγιο, τα κεντρικά σημεία όπου ξέσπασε η οργή ήταν τα αγάλματα του βασιλιά Λεοπόλδου Β’, ο οποίος πρωτοστάτησε στη λεηλασία των φυσικών πόρων του Κονγκό και στη βίαιη εκμετάλλευση του πληθυσμού του.

Η κυριαρχία του μονάρχη ήταν βάναυση, ακόμη και με τα πρότυπα του ιμπεριαλισμού του 19ου αιώνα: έθεσε υπό τον προσωπικό του έλεγχο το Κονγκό, μια περιοχή 77 φορές μεγαλύτερη από το Συνέχεια

Κλασσικό
υγεία,Πολιτική,Φιλοσοφία

Καιρός να σώσουμε τον Αγκάμπεν από τον Αγκάμπεν

της Ντονατέλλα ντι Τσέζαρε

Καθώς ο δεύτερος χρόνος της πλανητικής πανδημίας πλησιάζει στο τέλος του, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε, ανάμεσα στις πολλές ολέθριες συνέπειες της τεράστιας καταστροφής, ένα τραγικό γεγονός που κατακλύζει τη φιλοσοφία. Θα ήθελα να το ονομάσω «υπόθεση Αγκάμπεν», όχι για να αντικειμενοποιήσω τον πρωταγωνιστή, στον οποίο αντιθέτως απευθύνομαι, σαν να του γράφω ένα γράμμα από μακριά[1], αλλά για να τονίσω τη σημασία του.

Ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν –είτε μας αρέσει είτε όχι- ήταν και είναι ο σημαντικότερος φιλόσοφος των τελευταίων δεκαετιών, όχι μόνο στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην παγκόσμια σκηνή. Από τις αίθουσες διδασκαλίας των πανεπιστημίων των ΗΠΑ μέχρι τις πιο ακραίες ριζοσπαστικές ομάδες της Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Τέχνη

Η Ελλάδα είναι ο τελευταίος παράδεισος της ράτσας

του Άκη Γαβριηλίδη

Το γεγονός ότι η εκπομπή του «Μουσικού Κουτιού», στην οποία ήδη αναφέρθηκα μία φορά με αφορμή τα τσαλαβουτήματά της περί Μαουτχάουζεν, συνεχίζει επί μέρες να εξυμνείται ομοθυμαδόν, να προβάλλεται ως παράδειγμα προς μίμηση να αναγορεύεται μέχρι και «η καλύτερη μουσική εκπομπή στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης», μου γέννησε την περιέργεια και με παρακίνησε να συνεχίσω την παρακολούθησή της από την γνωστή ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Έφτασα λοιπόν κάποια στιγμή και στο τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη με τίτλο «Πατρίδα», το οποίο, όπως ανέφερε ο δημιουργός του, του ζήτησαν τα μέλη της ορχήστρας να παίξουν. Το τραγούδι αυτό ομολογώ ότι δεν το γνώριζα. Ακούγοντάς το λοιπόν για πρώτη φορά, με οδυνηρή έκπληξη Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Ανάλυση λόγου,Πολιτική,Τέχνη

Είναι «οικουμενικό» το Μαουτχάουζεν;  

του Άκη Γαβριηλίδη

Στην εκπομπή του «Μουσικού κουτιού» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ στις 5-1 με καλεσμένους τη Μαρία Φαραντούρη και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, ένα από τα πρώτα τραγούδια που παίχθηκαν ήταν η «Μπαλλάντα του Μαουτχάουζεν». Αμέσως μετά την εκτέλεση του τραγουδιού, η Φαραντούρη συνομίλησε γι’ αυτό με τους παρουσιαστές της εκπομπής επί περίπου τέσσερα λεπτά. Στα τέσσερα αυτά λεπτά, είναι αξιοπερίεργο ότι δεν πρόφερε ούτε μία φορά τη λέξη Εβραίοι.

Μόνο μία φορά, αναφερόμενη σε κάποια συναυλία που έγινε περί το 2000 στο χώρο του ίδιου του στρατοπέδου και στην οποία τραγούδησε αυτό το τραγούδι, είπε ότι συμμετείχε και η Elinoar Moav Συνέχεια

Κλασσικό