του Άκη Γαβριηλίδη

Διαβάζοντας το λόγο όσων επιχειρούν να δικαιολογήσουν, ή να σχετικοποιήσουν, τη φασιστική επίθεση εναντίον του δήμαρχου της Θεσσαλονίκης την περασμένη εβδομάδα, στη βάση τού ότι «και αυτός προκάλεσε με τη δήλωσή του», ένα πράγμα –μεταξύ πολλών άλλων- που μου κάνει εντύπωση είναι ότι, σε αυτόν, διενεργείται συστηματικά μία υποκατάσταση.

Η δήλωση η οποία φέρεται να προκάλεσε τους φασίστες έλεγε επί λέξει: «χέστηκα αν ο Κεμάλ σκότωσε Έλληνες».

Όλοι όμως οι απολογητές των φασιστών, ακόμη και οι μη Πόντιοι, ισχυρίζονται ότι η δήλωση αυτή προσέβαλε και προκάλεσε τους Ποντίους –όχι τους Έλληνες γενικά. Πολλές φορές, η υποκατάσταση αυτή καταλαμβάνει και το ίδιο το κείμενο της αρχικής δήλωσης,  Συνέχεια →

του Ντέιβιντ Άντλερ

Τα σήματα συναγερμού είναι στο κόκκινο: η δημοκρατία απειλείται. Σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, οι υποψήφιοι είναι πιο αυταρχικοί, τα κομματικά συστήματα πιο ασταθή και οι πολίτες πιο εχθρικοί απέναντι στους κανόνες και τους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Οι τάσεις αυτές έχουν προκαλέσει μεγάλη συζήτηση μεταξύ όσων θεωρούν την πολιτική δυσαρέσκεια ως οικονομικής, πολιτιστικής ή γενεακής προέλευσης. Αλλά όλες αυτές οι εξηγήσεις μοιράζονται μια βασική παραδοχή: η απειλή προέρχεται από τα πολιτικά άκρα.
Στα δεξιά, οι εθνο-κοινοτιστές [ethno-nationalists] και οι ελευθεριακοί κατηγορούνται ότι στηρίζουν φασιστικές πολιτικές· στα αριστερά, οι ριζοσπάστες των πανεπιστημιουπόλεων και το λεγόμενο κίνημα antifa κατηγορούνται ότι προδίδουν τις φιλελεύθερες αρχές. Και στις δύο περιπτώσεις, η υπόθεση είναι ότι οι ριζοσπαστικές απόψεις συμβαδίζουν με την υποστήριξη του αυταρχισμού, ενώ η μετριοπάθεια συνεπάγεται μια προσέγγιση περισσότερο προσηλωμένη στη δημοκρατική διαδικασία.

Είναι άραγε ορθή αυτή η υπόθεση;

Μάλλον όχι. Η έρευνά μου δείχνει ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική οι Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Στις 20 Aυγούστου 1672, στη Χάγη, εξοργισμένος όχλος που ήταν συγκεντρωμένος έξω από τη φυλακή Μπόιτενχοφ, ενθαρρυμένος από την αδράνεια –αν όχι τη συνέργεια- της φρουράς που υποτίθεται ότι την φυλούσε, εισέβαλε στη φυλακή και κατέσφαξε τον μέχρι προ ημερών πρωθυπουργό των Κάτω Χωρών Γιόχαν ντε Βιττ, καθώς και τον αδελφό του Κορνέλις τον οποίο ο πρώτος είχε πάει να επισκεφθεί. Σύμφωνα με αρκετά αξιόπιστες μαρτυρίες, στη συνέχεια οι δράστες καταβρόχθισαν (!) τμήματα από τις σάρκες των δύο μισητών εχθρών τους, και στη συνέχεια εξέθεσαν τα λείψανα σε δημόσια θέα σε πλατεία της Χάγης.

Κανείς από τους δολοφόνους ή/ και κανιβάλους δεν συνελήφθη και δεν τιμωρήθηκε, πράγμα που δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι το λυντσάρισμα δεν ήταν μία «αυθόρμητη έκρηξη του πλήθους», αλλά μια καλά προετοιμασμένη ενέργεια. Ο ίδιος ο μετέπειτα Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Μη μου δικαιολογηθείς, την ξέρω καλά την τέχνη της υποχώρησης. Όπως και της κωμωδίας, που την αντέγραψα από τους παλαιότερους. Όπου ακούς πολλά γέλια, λένε, ψάξε τα δάκρυα από κάτω … Μια ζωή στην παραλλαγή, να φυλαγόμαστε από τους ανιστόρητους.

Κατερίνα Μόντη, Η κατάθεση, Ένεκεν, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 135

Ένας άλλος κωμικός ποντιακής καταγωγής που είχε τεράστια επιτυχία επί πολλά χρόνια στο χώρο της σόου-μπίζνες, ήταν ο Χάρρυ Κλυνν. Ο Χάρρυ Κλυνν επί πολύ καιρό υπήρξε μάλλον ο διασημότερος Πόντιος στην Ελλάδα. Το ληξιαρχικό του όνομα φυσικά δεν ήταν αυτό, ήταν Βασίλης Τριανταφυλλίδης. Αλλά για κάποια χρόνια, στα νιάτα του, μετανάστευσε και εργάστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου θα ήταν αυτοκαταστροφικό να επιδιώξει κανείς να γίνει γνωστός με ένα τέτοιο όνομα· έτσι υιοθέτησε το συγκεκριμένο ψευδώνυμο.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το συγκριτικό του πλεονέκτημα στο χώρο του θεάματος, αυτό που έκανε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον πριν απ’ αυτόν, ίσως και μετά απ’ αυτόν, ήταν η σχεδόν απεριόριστη ικανότητά του να μιμείται τέλεια τις φωνές άλλων, ιδίως πολιτικών.

Όπως είναι προφανές, και οι δύο αυτές δραστηριότητες, δηλαδή η αλλαγή του ονόματος και η υπόδυση-παρωδία άλλων χαρακτήρων, μας ξαναφέρνουν ακόμα μια φορά στο στοιχείο της παραλλαγής, του παιχνιδιού και της μετακίνησης μεταξύ ταυτοτήτων.

Ακολουθώντας αντίστροφη πορεία από εκείνη του Ψωμιάδη, του αθλητή/ επιχειρηματία Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Μέρες που είναι, ας προσπαθήσουμε να έχουμε λίγο ξεκάθαρα –όσο γίνεται, σε μία τρομερά περιπεπλεγμένη υπόθεση- τα πράγματα στο μυαλό μας.

Η διαφορά της κριτικής στο Ισραήλ από τον αντισημιτισμό δεν είναι ποσοτική. Είναι ποιοτική.

Δεν υπάρχει κάποιο ποσοτικό όριο το οποίο «δεν πρέπει να ξεπεράσει» η κριτική στο Ισραήλ για να μην «μεταβληθεί» σε αντισημιτισμό.

Το Ισραήλ είναι ένα κράτος.

Τα κράτη είναι βρώμικες ιστορίες. Όλα. Άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο, άλλα τώρα και άλλα παλιότερα ή αργότερα. Η κριτική στα κράτη και τις αποφάσεις τους είναι θεμιτή Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Την εβδομάδα που μας πέρασε, δύο επιφανείς εκπρόσωποι της δημοσιογραφικής «γενιάς του 90», ο Πέτρος Κωστόπουλος και ο Φώτης Γεωργελές, με διαφορά λίγων ημερών ο ένας από τον άλλο, προέβησαν σε δημόσιες τοποθετήσεις με τις οποίες επιχειρούσαν έναν απολογισμό των εξελίξεων που συνέβησαν στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Οι τοποθετήσεις αυτές ήταν πολύ διαφορετικές ως προς το ύφος τους και το είδος λόγου στο οποίο εντάσσονται: η μία ήταν ένα δημόσιο πυροτέχνημα, μια συνθηματική αυτοκολακεία· η άλλη ήταν ένα «EDITΟ» (έτσι αυτοπαρουσιάζεται) στην Athens Voice, ένα φιλόδοξο επιχειρηματολογημένο αφήγημα με ερμηνευτικές αξιώσεις. Ωστόσο, παρά τις διαφορές αυτές, και οι δύο παρουσίαζαν εντυπωσιακή συνοχή από άποψη λογοθετική [discursive], καθότι και οι δύο «έκλιναν» για πολλοστή φορά το γνωστό θέμα της ελληνικής αυτο-αποικιοποίησης, της ανυπέρβλητης αίσθησης ότι η «χώρα μας» υστερεί, μένει πίσω σε σχέση με την προηγμένη Ευρώπη, και ότι πρέπει να καταβάλλει διαρκώς μία προσπάθεια προκειμένου να γίνει μία «κανονική χώρα».

Αυτή την κατάσταση υστέρησης, ο Κωστόπουλος, ακολουθώντας μία εδραιωμένη (ρατσιστική) γλωσσική πρακτική, την περιέγραψε ως «βλαχιά» από την οποία μας Συνέχεια →

του Πωλ Σήμπράιτ

Τι είναι αυτό που οδηγεί τους στρατιώτες να μάχονται για τη χώρα τους; Η πρώτη σκέψη είναι να επικαλεστεί κανείς τα αισθήματα αλληλεγγύης, τα οποία υπάρχουν από καταβολής κόσμου καθότι συμβάλλουν στην επιβίωση των ανθρώπινων κοινοτήτων. Έστω και αν η εξήγηση αυτή είναι εν μέρει αληθής, παραμένει δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί αυτά τα αισθήματα αλληλεγγύης μπορούν να μας οδηγήσουν να θυσιαστούμε για μία συλλογικότητα τόσο ευρεία και αφηρημένη όπως το έθνος κράτος, που υφίσταται μόνο εδώ και κάποιες εκατονταετίες.

Η άνοδος του κράτους πρόνοιας, από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και μετά, ήρθε Συνέχεια →