του Δημήτρη Παρσάνογλου

Πιο τραγικό θέαμα δεν μπορεί κανείς να φανταστεί. Είδα 7.000 ανθρώπους μέσα σε ένα πλοίο που χωρούσε το πολύ 2.000. Ήταν στοιβαγμένοι σαν σαρδέλες στο κατάστρωμα, μία ζωντανή, παλλόμενη μάζα ανθρώπινης δυστυχίας. Ταξίδευαν επί τέσσερις μέρες. Δεν είχαν χώρο να ξαπλώσουν για να κοιμηθούν, ούτε φαγητό να φάνε. Δεν υπήρχε πρόσβαση σε τουαλέτες. Επί τέσσερα μερόνυχτα πολλοί από αυτούς στέκονταν όρθιοι στο κατάστρωμα, μούσκεμα από την φθινοπωρινή βροχή, με τον παγωμένο νυχτερινό αέρα να τους τρυπάει τα κόκαλα και τον ήλιο του μεσημεριού να τους τσουρουφλίζει

Χένρυ Μοργκεντάου (παρατίθεται στο Bruce Clark, Δυο φορές ξένος: Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν την σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία, μετ. Βίκη Ποταμιάνου, Ποταμός 2007, σ. 193).

Θα μπορούσε να γράψει κανείς ένα κείμενο απολύτως επίκαιρο, που να περιγράφει με ακρίβεια αυτό που συμβαίνει τους τελευταίους μήνες στις ευρωπαϊκές θάλασσες και στεριές, χρησιμοποιώντας αυτούσια αποσπάσματα από μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν το προσφυγικό δράμα στις αρχές του 20ού αιώνα. Δεν ξέρω για τον Μεσοπόλεμο, σήμερα πάντως αυτό το κάτι που μένει από τη μυρωδιά των πτωμάτων που ξεβράζουν ή κρατάνε στον βυθό οι θάλασσές μας είναι μια χρυσή ευκαιρία να συλλογιστούμε πάνω στους εαυτούς μας ως Ευρωπαίους. Για μια ακόμα φορά, συγκρούονται, σύμφωνα με το συλλογικό μας φαντασιακό, τουλάχιστον δυο Ευρώπες: η Ευρώπη-φρούριο και η Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ληστέψανε την τράπεζα.
Και τι με νοιάζει εμένα;
Δεν είμαι με κανένα.
Π. Σιδηρόπουλος

Η τελευταία χρηματοπιστωτική κρίση[1] έχει ήδη γεννήσει έναν μεγάλο όγκο κειμένων.

Κάθε τέτοιο κείμενο που σέβεται τον εαυτό του, είθισται να εξηγεί τρία στοιχεία: α) πώς φτάσαμε στην κρίση, β) τι πρέπει να γίνει από δω και πέρα, γ) γιατί κάνουν λάθος όσοι λένε διαφορετικά πράγματα για τα α) και β).

Κι εγώ στο παρόν άρθρο δεν σκοπεύω να κάνω κάτι διαφορετικό. Αυτά λοιπόν που έχω να πω είναι τα εξής:

α) η κρίση είναι αποτέλεσμα της εξόδου του πλήθους από τη μισθωτή σχέση.

Ο δανεισμός και η «υπερχρέωση των λαϊκών νοικοκυριών», για την οποία φρίττουν συντηρητικοί και προοδευτικοί σχολιαστές, μαρτυρεί μια –γνήσια και όχι «κατασκευασμένη»- επιθυμία των ανθρώπων να εξασφαλίζουν τα προς το ζην ανεξάρτητα από τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία· διότι μας δείχνει ότι ο κόσμος, εάν έχει την επιλογή, προτιμά να δανείζεται παρά να εργάζεται. Και η προτίμηση αυτή είναι απολύτως φυσιολογική και θεμιτή· δυνάμει μάλιστα είναι αντικαπιταλιστική. Δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε και να ανησυχούμε γι’ αυτή Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Εδώ και λίγες μέρες, έχει δημοσιευθεί όχι μόνο η απόφαση που κηρύσσει επιτέλους αθώο τον Γερμανό ιστορικό Χάιντς Ρίχτερ, αλλά επίσης και το σκεπτικό της –ή τουλάχιστον οι «άξονές» του.

Η απόφαση, η οποία τερματίζει –προς το παρόν- μία δίκη που, όπως είχα γράψει στο παρελθόν, δεν θα έπρεπε καν να είχε αρχίσει, σχολιάστηκε ήδη επαρκώς. Το σκεπτικό όμως της αθώωσης έχει μια σειρά από παράπλευρες συνέπειες, οι οποίες είναι ίσως σημαντικότερες από την ίδια την απόφαση. Ή πάντως ευρύτερες.

Μία από αυτές είναι ότι η απόφαση κρίνει νόμιμη την αμφισβήτηση και την άρνηση της ποντιακής γενοκτονίας. Ακόμα περισσότερο, κρίνει αντισυνταγματική την απαγόρευση της αμφισβήτησης Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Μετά τη συντριπτική ήττα του στην υπόθεση του «ρατσιστή» Ρίχτερ, ο ελληνικός μακαρθισμός δεν χρειάστηκε ούτε μία μέρα μέχρι να βρει τον επόμενο στόχο της αντεπίθεσής του, την επόμενη περίπτωση προσβολής των ιερών και των οσίων του έθνους: ο βέβηλος αυτή τη φορά ήταν ο τηλεπαρουσιαστής Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ο οποίος, σε μια τρίλεπτη παρουσίαση της ζωής τού Διονύσιου Σολωμού με αφορμή κάποια επέτειο, ανέφερε ότι ο ποιητής του εθνικού ύμνου κατά πληροφορίες ήταν εβραϊκής καταγωγής, μασόνος, αλκοολικός και ομοφυλόφιλος. Η αναφορά αυτή του στοίχισε δριμύτατες επιθέσεις από ακροδεξιά σάιτ, καθώς και μία ανακοίνωση του δημάρχου Ζακύνθου η οποία τον κηρύσσει «ανεπιθύμητο πρόσωπο» στη Ζάκυνθο.

Το ότι οι επιθέσεις αυτές πηγάζουν από ό,τι το έθνος έχει μάθει να θεωρεί εθνικό και όχι από το αληθινό, προκύπτει μεταξύ άλλων από το εξής στοιχείο: η αναφορά του Μπογδάνου περιέχει πολλές κραυγαλέες ανακρίβειες και αστοχίες. Π.χ. ήδη από την πρώτη της πρόταση, Συνέχεια →