του Άκη Γαβριηλίδη

Ο Γιώργος Θεοτοκάς, στο Ελεύθερο Πνεύμα του, που θεωρήθηκε και ως μανιφέστο της γενιάς του 30, είχε διακηρύξει ότι «ένας οποιοσδήποτε Γιαγκούλας των ελληνικών βουνών» τον ενδιαφέρει πολύ περισσότερο από τον Καβάφη.

Ο Νίκος Γκάτσος, ένας εκπρόσωπος της ίδιας γενιάς που έγραψε κυρίως τραγούδια (τα περισσότερα σε συνεργασία με τον Μάνο Χατζιδάκι), υλοποίησε αυτή τη δήλωση προτίμησης φτιάχνοντας μεταξύ άλλων το κομμάτι «Ένας ευαίσθητος ληστής», το οποίο τραγούδησε σε πρώτη εκτέλεση ο Γιώργος Ρωμανός τη δεκαετία του 70, σε επόμενες δε πολλοί άλλοι. Τελευταία εξ αυτών η τραγουδίστρια που σταδιοδρομεί με το μικρό της μόνο όνομα, «Πάολα», σε γνωστή ψυχαγωγική τηλεοπτική εκπομπή. Η εκτέλεση αυτή προκάλεσε αρκετά δυσμενή σχόλια, μέχρι και την πρόβλεψη ότι «Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Χατζιδάκι» –αλλά και απαντήσεις στα σχόλια αυτά που επισήμαιναν με διαφωτιστική και φιλελεύθερη ευρύτητα ότι «ο καθένας έχει δικαίωμα να τραγουδάει ό,τι θέλει αρκεί να το τραγουδάει καλά».

Η αμοιβαιότητα αυτή των αμφισβητήσεων-υπερασπίσεων είναι απολύτως κατοπτρική, και κάθε Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Όπως είναι γνωστό, από πολλούς τα τελευταία χρόνια διατυπώνονται ανησυχίες ότι η ελληνική γλώσσα υπάρχει κίνδυνος να «χαθεί» (ή «να μας την πάρουν», όπως το διατύπωσε πρόσφατα ο υφυπουργός παιδείας). Στις κινδυνολογίες πρωταγωνιστούν και άτομα που ανήκουν ή πρόσκεινται στην εκκλησία.

Μία από τις βασικότερες απειλές που φέρεται ότι προκαλούν αυτόν τον κίνδυνο είναι η χρήση των λεγόμενων «Greeklish». Με τον όρο αυτό νοείται (μάλλον ανακριβώς) η χρήση του λατινικού αλφαβήτου για τη γραφή ελληνικών λέξεων και φράσεων, η οποία χρήση υποτίθεται ότι «αποξενώνει τους νέους από το οπτικό ίνδαλμα των λέξεων». Για να αποτραπεί αυτή η αποξένωση, συνιστάται η αποκλειστική χρήση του ελληνικού αλφαβήτου.

Ποιο είναι όμως το ελληνικό αλφάβητο, και πώς το ξεχωρίζουμε από το «αγγλικό» (δηλ. το Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Τα τελευταία χρόνια, ως γνωστόν, ένα σύνολο πολιτευτών, αρθρογράφων και διανοουμένων που συμβατικά –αλλά όχι άστοχα- κατατάσσονται στο χώρο της ελληνικής δεξιάς, έχουν προσπαθήσει να οικοδομήσουν ένα συνεκτικό αφήγημα και μία φυσιογνωμία γύρω από το label του φιλελευθερισμού (όπως και της ευρωπαϊκότητας, η οποία φαίνεται να χρησιμοποιείται ως συνώνυμο). Αρκετές φορές έχω υποστηρίξει εδώ ότι η επίκληση των αξιών αυτών τις περισσότερες φορές είναι απολύτως προσχηματική και καταχρηστική, και ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν πιστεύουν πραγματικά στο φιλελευθερισμό –ενίοτε δεν τον γνωρίζουν καν. Απλώς τον χρησιμοποιούν δημοσιοσχετίστικα, για να δημιουργήσουν μία «θεωρία» και ένα «όραμα» ώστε να μην υστερούν απέναντι στην αριστερά που (φαντάζονται ότι) διαθέτει τα στοιχεία αυτά και να καλύψουν την συναφή αίσθηση μειονεξίας Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

 Στη (νότια) Λευκωσία τελέστηκε προχθές το οκταετές μνημόσυνο του πρώην προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου. Το μνημόσυνο αυτό περιλάμβανε «επιμνημόσυνο λόγο» με ομιλητή τον αναπληρωτή καθηγητή διεθνών σπουδών Άγγελο Συρίγο. Στο λόγο αυτό, όπως δημοσιεύθηκε ηλεκτρονικά, περιλαμβανόταν και η εξής αποστροφή.

Ας υποθέσουμε, όμως, ότι η Τουρκία αποφασίζει να προβεί σε ενσωμάτωση [της βόρειας Κύπρου]. Θα είναι αναμφισβήτητα μία θλιβερή εξέλιξη που απλώς θα επιβεβαιώνει και τυπικά την πραγματικότητα που βιώνουμε στο νησί από το 1974. Βαυκαλιζόμαστε μήπως ότι συνομιλούμε τους Τουρκοκυπρίους; Μήπως οι Τουρκοκύπριοι κατέχουν την Κύπρο; Η Τουρκία την κατέχει και αυτός είναι ο πραγματικός συνομιλητής της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Σύμφωνα με το βιογραφικό του, ο κ. Συρίγος διδάσκει σε πανεπιστήμιο της Αθήνας, όπου και σπούδασε, και κατά τεκμήριο είναι ελληνικής υπηκοότητας και καταγωγής (κάτι τέτοιο δεν λέγεται ρητά, αλλά η μη αναφορά δείχνει ακριβώς ότι μάλλον δεν είναι Κύπριος). Εξάλλου, στο παρελθόν –μέχρι το 2015- έχει υπηρετήσει το ελληνικό κράτος από διάφορες δημόσιες θέσεις.

Με βάση τα παραπάνω, η αποστροφή αυτή του λόγου του είναι ένα πραγματικά απίθανο γλωσσικό μνημείο επιτελεστικής αντίφασης, την οποία ο ομιλητής δεν συνειδητοποιεί καν –ή ίσως δεν Συνέχεια →

Το παρακάτω σημείωμα το είχα στείλει στην Εποχή τον μακρινό Νοέμβριο του 2003 (δεν έχω συγκρατήσει την ακριβή ημερομηνία), όπου και δημοσιεύθηκε αλλά με ελαφρώς αλλαγμένο τίτλο: οι λέξεις ‘γεροντική άνοια’ είχαν αντικατασταθεί από το ‘εμμονές’. Ακόμα κι έτσι, η δημοσίευσή του είχε προκαλέσει τότε ενόχληση και ενστάσεις από αρκετούς καλοπροαίρετους φίλους και φίλες. Με την πάροδο του χρόνου, ο καθένας μπορεί να κρίνει αν ήταν δικαιολογημένες ή όχι. Πάντως επειδή το σημείωμα δεν ήταν πουθενά διαθέσιμο διαδικτυακά, σκέφτηκα να το δημοσιεύσω εδώ ώστε να υπάρχει για λόγους αρχείου και να φαίνεται ότι μερικοί τα λέγαμε από αρκετά νωρίς. 

του Άκη Γαβριηλίδη

Στο προηγούμενο φύλλο της «Εποχής»,  δημοσιεύτηκε η απολογητική δήλωση του Μανόλη Γλέζου υπέρ του Μίκη Θεοδωράκη (ή τουλάχιστον κατά των επικρίσεων που δέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης) για τις γνωστές δηλώσεις του κατά του εβραϊκού λαού ο οποίος «είναι στη ρίζα του κακού».

Η δημοσίευση αυτή δεν είναι από μόνη της κάτι κακό. Έχει όμως ένα παράδοξο αποτέλεσμα, ότι η εφημερίδα εμφανίζεται να καλύπτει αντιδράσεις σε ένα γεγονóς, χωρίς όμως να έχει αναφερθεί καθόλου στο ίδιο το γεγονóς.

Ασχέτως λοιπόν των λόγων και των ιδιοτελειών που ώθησαν τον κ. Μίλερ ή την ισραηλινή κυβέρνηση να επιτεθούν στον εθνικό μας συνθέτη, υπάρχει ένα ζήτημα με τις ίδιες τις δηλώσεις.

Όποιος τις διαβάσει, αν δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του και αν οι λέξεις διατηρούν τη σημασία τους, δεν μπορεί παρά να καταλήξει σε ένα μόνο  συμπέρασμα: οι δηλώσεις αυτές είναι ξεκάθαρα ρατσιστικές, είναι πραγματικά ο «ιδεότυπος» και η πολλοστή επανάληψη του παραδοσιακού θέματος του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού. Οι βεβιασμένες προσπάθειες του ίδιου του Συνέχεια →