υγεία,Βιοπολιτική,Δίκαιο,Φιλοσοφία

Πώς κατέληξε να λέει τέτοιες παπαριές ο Αγκάμπεν;  

του Άκη Γαβριηλίδη

Δημοσιεύτηκε στα ελληνικά (σε γνωστό εθνικιστικό-τουρκοφαγικό σάιτ) μία τοποθέτηση του Αγκάμπεν σε επιτροπή της ιταλικής γερουσίας για το θέμα της πανδημίας του κορονοϊού.

Η τοποθέτηση αυτή δυστυχώς συνεχίζει τον αξιοθρήνητο δρόμο που επέλεξε ο φιλόσοφος στο πρακτικό ζήτημα της πανδημίας. Είναι ολέθρια και αφελής από πρακτική πολιτική άποψη, αλλά επιπλέον (διότι αυτά τα δύο δεν συμβαδίζουν πάντοτε απαραίτητα) είναι αφελής και εσφαλμένη Συνέχεια

Κλασσικό
Ανάλυση λόγου,Γλώσσα

Κουίζ: (τι) σκέφτεται η «ιερά σύνοδος»;

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Στην λογοκριτική ανακοίνωση της αυτοαποκαλούμενης «ιεράς συνόδου» εναντίον του καλαμπουριού το οποίο ανήρτησε γνωστός λοιμωξιολόγος στα ΜΚΔ, και το οποίο αναπαράγεται παρακάτω, διαβάζουμε μεταξύ άλλων και τη φράση:

αν και το πρόσωπο του Χριστού και της Κυρίας Θεοτόκου δεν έχουν ανάγκη οποιασδήποτε ανθρώπινης υπεράσπισης έναντι των ανθρώπινων ύβρεων, οι προσβολές και επιθέσεις κατά του Χριστιανισμού θα συνεχίσουν και θα αυξάνονται κατά τον 21ο αιώνα.

Καλώ την αναγνώστρια να ξαναδιαβάσει τη φράση, για να μην κάνω δεύτερη φορά κόπυ/ πέιστ, και να αναρωτηθεί τι ακριβώς λέει.

Θα διαπιστώσει ότι έχουμε εδώ ένα μεγαλοπρεπές non sequitur. Η φράση αρχίζει με δευτερεύουσα Συνέχεια

Κλασσικό
Ιδεολογία,Κριτική της πολιτικής οικονομίας,κράτος

Γνώση και τεχνικές εξουσίας του χρήματος

Σχόλια στο Χρηματοπιστωτικό σύστημα στον σύγχρονο καπιταλισμό, Σωτηρόπουλος Δ.Π., Γ. Μηλιός και Σ. Λαπατσιώρας (2019)[1]

του Μάριου Εμμανουηλίδη

«Να αρχίζει κανείς με το χρήμα, και να τελειώνει με το χρήμα, δηλαδή να μην τελειώνει ποτέ» (Ντελέζ-Γκουαταρί)

Φασματική στιγμή, στιγμή που δεν ανήκει πλέον στον χρόνο, αν εννοούμε με αυτή τη λέξη την αλληλουχία των κεχωρισμένων στιγμών (παρελθόν παρόν, τωρινό παρόν: τώρα, μελλοντικό παρόν) (Ντεριντά)

1. Ένα ερευνητικό πρόγραμμα ενάντια στους συνήθεις θεωρητικούς λόγους για το χρηματιστικό κεφάλαιο.

Το βιβλίο αυτό είναι γραμμένο πάνω σε άλλα βιβλία, μάλλον λίγα άλλα βιβλία, αλλά είναι γραμμένο ενάντια σε πολλά άλλα βιβλία∙ βιβλία για το χρηματιστικό κεφάλαιο, για «το χρήμα που παράγει χρήμα», τα οποία αν και μιλούν για την κυρίαρχη μορφή που εμφανίζεται το κέρδος σήμερα, μια μορφή που γεννά τόσες σκέψεις και ενάντια πάθη, δεν εξασφαλίζουν και την ορατότητα του βλέμματος, παρά μάλλον ξορκίζουν το κακό.

Συνέχεια
Κλασσικό
Εθνικισμός,Φύλο

«Το φύλο» ήταν πάντα πολλαπλό –και ρευστό (η συμβολή στον διάλογο της Εστίας) 

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Το ερώτημα αν οδεύουμε προς έναν κόσμο χωρίς φύλο βασίζεται στην παραδοχή ότι μέχρι τώρα ο κόσμος μας είχε φύλο και ότι, έτσι όπως πάμε, είναι ενδεχόμενο να το χάσει. Όμως, τι φύλο «είχε» ο κόσμος;

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι οι συμβάσεις με βάση τις οποίες οργανώνονται οι ανθρώπινες κοινωνίες ποικίλλουν στο χώρο και στο χρόνο. Μάλλον όμως δεν είναι όλοι έτοιμοι να αναγνωρίσουν ότι και «το φύλο» είναι μία από αυτές τις συμβάσεις, και ότι τι θεωρείται ορθή, ανεκτή ή παρεκκλίνουσα έμφυλη συμπεριφορά δεν είναι το ίδιο σε όλες τις κοινωνίες –ούτε ήταν πάντα το ίδιο στις δικές μας κοινωνίες. Σίγουρα ας πούμε δεν είναι έτοιμοι να τα αναγνωρίσουν εκείνοι οι 160 –ή όσοι ήταν, αν αφαιρέσουμε όσους δήλωσαν μετά ότι η υπογραφή τους μπήκε εν αγνοία τους- οι οποίοι, εν μέσω παχυλής άγνοιας, διακηρύσσουν, κουνώντας μάλιστα Συνέχεια

Κλασσικό
Πολιτική

«O εθνικός ποιητής Γιώργος Σεφέρης ανάμεσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία και το Ελληνικό κράτος»

Piano Poetry Pantelis Politics

Το διακύβευμα μιας μετα-αποικιακής ποίησης στο ελληνοκανονιστικό έθνος-κράτος είναι το θέμα της ανακοίνωσης με την οποία συμμετείχα στην εκδήλωση για την σημαντική μελέτη του Δρ. Άκη Γαβριηλίδη. Εδώ είναι το κείμενο της ανακοίνωσης (Τhe Books’ Journal 125, Δεκέμβριος 2021) και εδώ το βίντεο της εκδήλωσης (η συμμετοχή μου είναι στο 30:30-50:00).

Δείτε την αρχική δημοσίευση

Κλασσικό
Πολιτική,Φιλοσοφία,αποικιοκρατία

«Αυγή του Παντός», δύση του «προνομίου της Δύσης»;

του Άκη Γαβριηλίδη

Το βιβλίο που έγραψε ο μακαρίτης ο Γκρέιμπερ μαζί με τον άλλο Ντέιβιντ νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό και χρήσιμο για αρκετούς λόγους. Σημειώνω ότι μέχρι τώρα δεν έχω διαβάσει ούτε το μισό. Ωστόσο, από τα μέχρι τώρα ήδη μου είναι σαφές ότι:

  1. Το βιβλίο αυτό δεν «αποαποικιοποιεί τις αποικίες» τόσο, όσο «επαρχιοποιεί την Ευρώπη» –ουσιαστικότερα ίσως απ’ ό,τι το εξαιρετικό κατά τα άλλα βιβλίο του Ντιπές Τσακραμπάρτυ με αυτόν τον τίτλο.
    Μέχρι τώρα, είχαμε ως επί το πλείστον ενστάσεις για «ευρωκεντρισμό» ή για «ρατσισμό» κάθε φορά (και αυτό όχι πάντα) που κάποιος διατύπωνε απροκάλυπτα τη θέση ότι μόνο όσα έχουν παραχθεί στη «Δύση» μετράνε, είναι άξια να ληφθούν σοβαρά υπόψη, ενώ όλα τα άλλα είναι «παραδοσιακά», παρωχημένα. Οι κριτικές αυτές όμως ήταν ελαφρώς άσφαιρες, στο βαθμό που, και όσοι τις έκαναν (κάναμε), κατά βάθος δεν καταφέρναμε να κλονίσουμε την πεποίθηση ότι οι «παραδοσιακές κοινωνίες» το πολύ πολύ είναι άξιες συμπάθειας και νοσταλγίας, έστω θεωρητικής μελέτης, αλλά όσα παρήγαγαν εμείς δεν μπορούμε να τα κάνουμε τίποτα σήμερα από πρακτική πολιτική άποψη· είναι (ήταν) για αλλού, για άλλοτε, όχι για εμάς, τις «προηγμένες» και πολύπλοκες κοινωνίες του σήμερα. (Με μερικές αξιοσημείωτες εξαιρέσεις όπως των Ζαπατίστας, της Ροζάβα και ίσως κάποιων ακόμα –που και αυτές όμως ήταν έκθετες σε απόρριψη καθόσον αφορούσαν «αγροτικές κοινότητες στον Τρίτο Κόσμο» και ήταν «ανεφάρμοστες» στις μητροπόλεις).

Συνέχεια

Κλασσικό
Πολιτική,Φιλοσοφία,ανθρωπολογία

Η ιθαγενική προέλευση της ευρωπαϊκής έννοιας της ισότητας

των Ντέιβιντ Γκρέιμπερ και Ντέιβιντ Ουένγκροου

 

Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ μας άφησε μια ιστορία σχετικά με την προέλευση της κοινωνικής ανισότητας που εξακολουθεί να λέγεται και να ξαναλέγεται, σε ασταμάτητες παραλλαγές, μέχρι σήμερα. Είναι η αφήγηση για την αρχική αθωότητα της ανθρωπότητας και την απρόθυμη αναχώρησή της από μία κατάσταση πρωτόγονης απλότητας σε ένα ταξίδι τεχνολογικών ανακαλύψεων που τελικά θα προκαλούσε τόσο την «πολυπλοκότητά» μας όσο και την υποδούλωσή μας. Πώς προέκυψε άραγε αυτή η αμφίθυμη αφήγηση περί του πολιτισμού;

Οι ιστορικοί των ιδεών καμιά φορά γράφουν λες και ο Ρουσσώ έδωσε προσωπικά ο ίδιος το εναρκτήριο λάκτισμα για τη συζήτηση περί κοινωνικής ανισότητας με το έργο του Λόγος περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας ανάμεσα στους ανθρώπους. Στην πραγματικότητα, το έργο αυτό το έγραψε για να το υποβάλει σε έναν εθνικό διαγωνισμό δοκιμίου που ανήγγειλε το Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,φεμινισμός,Δίκαιο,Κινήματα

Ενάντια στον σωφρονιστικό φεμινισμό

της Άγια Γκρούμπερ

Τα τελευταία χρόνια, οι Αμερικανοί έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, με λιγότερο από το 5 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού και περισσότερο από το 20 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού των φυλακισμένων, έχουν πρόβλημα μαζικής φυλάκισης. Άνθρωποι από όλο το πολιτικό φάσμα συμφωνούν πλέον ότι το ποινικό δίκαιο είχε θεωρηθεί ως λύση για πάρα πολλά κοινωνικά προβλήματα, ότι το κράτος εγκλωβίζει πάρα πολλούς ανθρώπους και ότι το ποινικό σύστημα σε όλη του την έκταση είναι εμποτισμένο με ρατσισμό.

Τίθεται ένα υπαρκτό ερώτημα εάν η διαφαινόμενη στροφή των Αμερικανών κατά της φυλάκισης μπορεί να ταιριάξει με το MeToo, το προοδευτικό κοινωνικό κίνημα που έγινε τόσο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια ώστε ο τύπος το ονόμασε «νέο κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων» και «πολιτιστική επανάσταση» της χώρας. Το MeToo ήρθε στο προσκήνιο μετά από καταγγελίες ότι ο μεγιστάνας του κινηματογράφου Χάρβεϊ Ουάινστιν κακοποιούσε γυναίκες διασημότητες επί δεκαετίες, και ζητά μηδενική ανοχή στη βία κατά των γυναικών. Αντανακλώντας την ένταση μεταξύ των αντι-σωφρονιστικών αισθημάτων και εκείνων του MeToo, πολλοί αντέδρασαν στο αίτημα των διαδηλωτών του Black Lives Matter να περιοριστεί η χρηματοδότηση της αστυνομίας ρωτώντας: «Ναι, αλλά τότε τι θα γίνει με τους βιασμούς και την οικιακή βία;». Τα βασικά μηνύματα των δύο κινημάτων δεν μπορούν Συνέχεια

Κλασσικό
Εθνικισμός,Ιστορία,Πολιτική

Ήταν ακροδεξιά η Μεγάλη Ιδέα;

του Άκη Γαβριηλίδη

Σύμφωνα με μία ερμηνεία που αποτελεί κοινό κτήμα, οι ονομασίες «αριστερά» και «δεξιά» άρχισαν να χρησιμοποιούνται από την εποχή περίπου της Γαλλικής Επανάστασης και μετά, ως προσδιορισμοί των δύο βασικότερων –και αντίπαλων- πολιτικών τάσεων που υπάρχουν σε μια κοινωνία, της κατά τεκμήριο πιο προοδευτικής και της πιο συντηρητικής αντίστοιχα. Οι ονομασίες αυτές προέκυψαν λίγο-πολύ ενδεχομενικά: οφείλονταν στο ότι απλώς σε κάποια συνεδρίαση οι μεν έτυχε να καθίσουν από δω και οι δε από κει.

Έναν αιώνα περίπου αργότερα, οι προσδιορισμοί αυτοί άρχισαν να αποκτούν περιεχόμενο σε αναφορά με ένα πιο ουσιαστικό πολιτικό κριτήριο: το πρόταγμα του σοσιαλισμού και την συνακόλουθη ιδέα της επανάστασης. Αριστερός ήταν όποιος, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συμμεριζόταν ένα σχέδιο, επιθυμούσε και αγωνιζόταν για μία νέα κοινωνία, η οποία θα καταργούσε την καπιταλιστική εκμετάλλευση.

Ιδίως με βάση αυτόν τον ορισμό, καλό είναι να παρατηρήσουμε, καταρχάς, ότι οι δύο όροι είναι ασύμμετροι: στην μεν ιδιότητα του αριστερού αποδίδεται απολύτως θετική και τιμητική έννοια, Συνέχεια

Κλασσικό
Τεχνολογία

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν υπάρχει

Συνέντευξη του Λυκ Zυλιά

Το βιβλίο σας ονομάζεται Η τεχνητή νοημοσύνη δεν υπάρχει. Τι ακριβώς εννοείτε με αυτό;

Για την τεχνητή νοημοσύνη ακούμε τα πάντα και ό,τι να ΄ναι. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η TN όπως μας παρουσιάζεται. Νομίζω ότι αυτό εν μέρει οφείλεται στον όρο που επιλέχθηκε να χρησιμοποιηθεί σχετικά. Μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη, ενώ σε όλα αυτά δεν υπάρχει καμία νοημοσύνη. Το machine learning [μηχανομάθηση], το deep learning [βαθιά μάθηση] … όλα αυτά βεβαίως υπάρχουν. Υπάρχει μάλιστα μεγάλη πρόοδος σε αυτούς τους τομείς, και είμαστε μόνο στην αρχή. Αλλά ας μην το χαλάμε κάνοντας τους ανθρώπους να πιστεύουν πράγματα που δεν υπάρχουν ή φοβίζοντάς τους. Δεν υπάρχει γενικευμένη τεχνητή νοημοσύνη και, με τις τρέχουσες τεχνικές, δεν θα υπάρξει ποτέ. Αυτό που Συνέχεια

Κλασσικό