του Άμερ Ζαχρ

Είμαι Παλαιστίνιος Άραβας Αμερικανός. Ο πατέρας μου είναι Χριστιανός Παλαιστίνιος. Η μητέρα μου είναι Παλαιστίνια Μουσουλμάνα. (Ήταν χίππηδες, προφανώς.) Και τους δύο γονείς μου τους έδιωξε από τις γενέτειρές τους, τη Γιάφα και την Άκκα, το Ισραήλ. Εγώ, αφού γεννήθηκα στην Ιορδανία, μεγάλωσα στα προάστια της Φιλαντέλφια, στην Πενσυλβάνια. Στη συνέχεια έβγαλα κολέγιο, πτυχιακές σπουδές και νομική στο Μίσιγκαν. Μετά έγινα κωμικός. Η μάνα μου λέει ακόμα στον κόσμο ότι είμαι δικηγόρος.

Τώρα ζώ στο Ντίαρμπορν του Μίσιγκαν, έδρα της μεγαλύτερης συγκέντρωσης Αράβων και Μουσουλμάνων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι το μόνο μέρος στην Αμερική όπου μπορείς να φας νόστιμο shawarma, να πιεις βαρύ γλυκό, να καπνίσεις αφράτο ναργιλέ και μετά να κραυγάσεις «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» με άλλους εκατοντάδες φίλους σου, όλα το ίδιο απόγευμα. Είναι η Αραβική Ντίσνεϊλαντ.

Είμαι επίσης παρένθετος[1] του προεδρικού υποψηφίου Μπέρνι Σάντερς σε εθνικό Συνέχεια →

του Τζόρτζιο Αγκάμπεν

Το γλυπτό Χωρίς Τίτλο, χρονολογημένο «Γκαέτα 1984», φέρει στη βάση του, γραμμένη πάνω σε έναν πάπυρο, την αγγλική μετάφραση κάποιων στίχων του Ρίλκε. Δεν είναι όποιοι κι όποιοι στίχοι, αλλά οι τέσσερις στίχοι που κλείνουν την ελεγεία Χ και, άρα, ολόκληρο τον κύκλο των Ελεγειών τού Ντουίνο. Και ακριβώς για την ελεγεία Χ ο Ρίλκε λέει ότι υπήρξε ένα «ανήκουστο δώρο» –αλλά και μία «καταιγίδα χωρίς όνομα, ένας κυκλώνας του πνεύματος, στον οποίο όλα όσα μέσα μου ήταν νήμα και ιστός, έτριξαν».

Οι τέσσερις στίχοι, τους οποίους η αγγλική μετάφραση που ανέγραψε ο Τουόμπλυ Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Το πλοίο πήγε στη Χίο, στη Μυτιλήνη, στο Βόλο, επί ματαίω. Σ’ ένα από αυτά τα λιμάνια, όπου δεν μπόρεσε να δέσει στην αποβάθρα γιατί είχαν ήδη πάει τόσο πολλοί πρόσφυγες που δεν τους δέχονταν, βγήκαν άνδρες της πόλης στο λιμάνι με όπλα για να τους εμποδίσουν. Έτσι αποβιβάστηκαν στη Στυλίδα.

Iρις Τζαχίλη, Μπαϊντίρι 1922. Μια ιστορία απώλειας από τη Μικρασία, Κοντύλι, Aθήνα 2012, σ. 156

To πόσο η «διακυβέρνηση» των πληθυσμιακών ροών εκ μέρους της Ελλάδας –κυρίως- και, σε ολοένα αυξανόμενο βαθμό, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετέπειτα της Τουρκίας, βασιζόταν στις χωροχρονικές μήτρες της νεωτερικότητας, γίνεται φανερό και από την αξιοσημείωτη εμμονή συγκεκριμένων στοιχείων, ακόμη και διατυπώσεων από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που εξέδωσαν τα κράτη αυτά τότε, και που συνεχίζουν έκτοτε να εκδίδουν μέχρι σήμερα με το ίδιο πνεύμα, και συχνά με το ίδιο γράμμα.

Η πιο κραυγαλέα ίσως περίπτωση τέτοιου νομοθετήματος είναι η εξής. Τον Ιούλιο του 1922, το ελληνικό κράτος (πρώην πρότυπον βασίλειον, πρώην υποψήφια αυτοκρατορία), Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Πρόσφατα, στη γνωστή αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου, παίχθηκε ακόμη μία παραλλαγή της καθιερωμένης πλέον θρηνητικής τελετουργίας του ελληνικού εθνικισμού, βασισμένη και αυτή στην ηδονή του θρήνου για τον ακρωτηριασμό και τη χαμένη μας πληρότητα της απόλαυσης του αρχαϊκού αντικειμένου. Με ρίγη συγκίνησης, τα ηλεκτρονικά μέσα έσπευσαν να μας ενημερώσουν ότι «Κρητικοί μαθητές τραγούδησαν το Τζιβαέρι μπροστά στην ‘ξενιτεμένη’ Καρυάτιδα στο Βρετανικό Μουσείο».

Σε κανέναν δεν φάνηκε να κάνει εντύπωση η επιλογή του συγκεκριμένου τραγουδιού. Μάλλον όλοι το θεώρησαν απολύτως αρμόζον για αυτό το ιδιόμορφο χατζηλίκι- Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Τις τελευταίες μέρες, διατυπώθηκαν επικρίσεις για το γεγονός ότι, σε μία από τις πρώτες αναρτήσεις στον επίσημο ιστότοπο της επιτροπής για τον εορτασμό των 200 χρόνων από το 1821, η οποία επιγραφόταν «Ηγεσία του Κράτους, Αρχηγοί κυβερνήσεων», αναφέρονταν όλοι όσοι κατά καιρούς άσκησαν αυτή την «ηγεσία», και μεταξύ αυτών οι δικτάτορες, δοσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών.

Οι κύριοι αυτοί ασφαλώς υπήρξαν απεχθείς και ο ιστορικός τους ρόλος σκοτεινός. Το ερώτημα όμως είναι, όσοι ενοχλούνται από την παρουσία μόνο αυτών και όχι των «νόμιμων» και αμέμπτου πατριωτισμού «ηγετών του κράτους», τι ακριβώς θα θεωρούσαν αποδεκτό και προτιμότερο εναλλακτικά;

Λογικά, θα προτιμούσαν να αναφέρονται μόνο οι «καλοί», ενώ εκεί που βασίλευσαν «κακοί» να υπάρχει μία τρύπα, ένα κενό.

Αυτό όμως δεν θα ήταν εξωραϊστικό και υποκριτικό; Μήπως και αυτοί οι άνθρωποι δεν Συνέχεια →

του Κεχίντε Άντριους

Μια έκθεση που οργανώθηκε στο μουσείο του Ορσαί στο Παρίσι χαράζει νέους δρόμους στο ζήτημα της φυλής και της αναπαράστασής της στις τέχνες. Το Μαύρα μοντέλα: Από τον Ζερικώ στον Ματίς περιλαμβάνει αριστουργήματα μερικών από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Γαλλίας, μετονομασμένα με βάση το όνομα των μαύρων υποκειμένων τα οποία εμφανίζονται στις εικόνες, αλλά απουσιάζουν από τις αφηγήσεις περί αυτών.

Η έκθεση είναι μια ευπρόσδεκτη υπενθύμιση ότι οι μαύροι υπήρξαν απαραίτητοι σε χώρες όπως η Γαλλία εδώ και αιώνες, ακόμα κι αν έχουμε αγνοηθεί. Ένας από τους πιο τοξικούς, και τόσο κεντρικούς για τη διαμόρφωση της κοινωνίας μύθους, είναι ότι η Ευρώπη ήταν κάποτε λευκή και καθαρή, μέχρις ότου εισέβαλαν επικίνδυνοι και σκοτεινοί αλλοδαποί που μόλυναν την ιδανική κοινωνία. Μετονομάζοντας τις εικόνες, οι Συνέχεια →