του Άκη Γαβριηλίδη

Επί όλο το διάστημα πριν τις τελευταίες εκλογές, η Νέα Δημοκρατία σιγοντάριζε –αν δεν οργάνωνε κιόλας- τις διαμαρτυρίες ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών, επειδή με αυτήν υποτίθεται ότι «ξεπουλιόταν το αποκλειστικά ελληνικό όνομα Μακεδονία», ενώ στελέχη της άφηναν να νοηθεί ότι θα την καταργήσουν. Αμέσως μόλις πήρε την εξουσία, ο κ. Μητσοτάκης όχι μόνο έκανε στροφή 180 μοιρών και εργάζεται ευσυνείδητα, αυτός και οι υπουργοί του, για την υλοποίηση της «προδοτικής συμφωνίας», αλλά πήρε και μία απόφαση η οποία δεν βλέπω πώς αλλιώς μπορεί να εκληφθεί παρά ως ξεπούλημα του ονόματος της Ελλάδας ολόκληρης.

Η πρόσφατη αναγγελία της κυβέρνησης ότι «πολίτες τρίτων χωρών που αποκτούν στην Ελλάδα ακίνητη περιουσία τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ και καθίστανται μόνιμοι κάτοικοι» θα μπορούν να αποκτούν την ελληνική υπηκοότητα, στέλνει με σαφήνεια το μήνυμα ότι ναι μεν Έλληνας γεννιέσαι, αλλά και, αν δεν γεννηθείς, μπορούμε πάντα να σε κάνουμε, αν μας κάνεις μια καλή τιμή. Η εκλογική πελατεία τής ΝΔ μπορεί να λυσσομανάει κάθε φορά που βλέπει μια μαθήτρια από τη δεύτερη γενιά μεταναστών να σηκώνει τη σημαία, και να ουρλιάζει «δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ Αλβανέ Αλβανέ», αλλά αποδεικνύεται ότι όλοι αυτοί έλεγαν καμιά μαλακία να περνά η ώρα: η κυβέρνησή τους τους αδειάζει μεγαλοπρεπώς, προσθέτοντας με αστερίσκο «εκτός εάν μας τα σκάσεις».

Με αυτό τον τρόπο, η πολιτειότητα, ο (εξ ορισμού εξισωτικός) δεσμός που συνδέει έναν πολίτη με ένα κράτος, γίνεται όχι μόνο εμπόρευμα και αντικείμενο συναλλαγής, αλλά και ανισωτικό προνόμιο: μπορεί πολλοί να καθίστανται μόνιμοι κάτοικοι της Ελλάδας, ή και να ήταν ήδη μόνιμοι κάτοικοι από τη γέννησή τους, αλλά εξ αυτών μόνο όσοι τυχαίνει να έχουν ακίνητη περιουσία τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ, δηλαδή όσοι πληρούν μία προϋπόθεση άσχετη και ενδεχομενική, θα τυγχάνουν αυτής της αδικαιολόγητης διακριτικής μεταχείρισης. Λέει δηλαδή η Νέα Δημοκρατία: η Ελλάδα είναι αδιαπραγμάτευτη, αλλά αν μας κάνετε μια πρόταση που δεν θα μπορούμε να αρνηθούμε, τη διαπραγματευόμαστε κι αυτή.

Δεν είναι άγνωστος ο θεσμός της επίτιμης υπηκοότητας σε αλλοδαπούς που συνδέθηκαν με μια χώρα και της προσέφεραν υπηρεσίες, με διάφορες μορφές ή ονομασίες. Ωστόσο είναι πρωτοφανής η νεοφιλελεύθερη χυδαιότητα της αποκλειστικά χρηματικής αποτίμησης αυτών των υπηρεσιών, με ταρίφα.

Προ ετών, ο εξαιρετικός Ισραηλινός μπουζουκτσής, τραγουδιστής και συνθέτης Γεχούντα Πόλικερ, ελλληνοεβραϊκής καταγωγής κιόλας, θυμάμαι ότι είχε ζητήσει να πάρει την ελληνική υπηκοότητα και το ελληνικό κράτος τού την αρνούνταν πεισματικά. Ποια είναι η λογική με βάση την οποία αποτιμάται ως σημαντικότερη υπηρεσία προς την ελληνική κοινωνία να αγοράσει ή/ και να κατασκευάσει κανείς πέντε ουρανοξύστες στο Ελληνικό, από τη δουλειά ενός ανθρώπου που επί δεκαετίες διαδίδει την ελληνική μουσική, την αγάπη γι’ αυτήν και τη διασυνοριακή επικοινωνία σε όλη τη Μεσόγειο; Καμία, εκτός από την μπακάλικη λογική τού homo oeconomicus, στην ιδιόμορφη συναρμογή της με τις προτεραιότητες του μετα-οθωμανικού/ μετα-σοσιαλιστικού εθνικισμού στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Επειδή στην ιστορία τίποτε δεν αποκλείεται, πραγματικά θα είχα την περιέργεια να έβλεπα τι μούτρα θα έκαναν οι Έλληνες αρμόδιοι αν αύριο παρουσιαζόταν μπροστά τους ένας Μακεδόνας μειονοτικός από τον οποίο έχει αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια –και η δυνατότητα εισόδου στη χώρα- ως «μη Έλληνα το γένος», και δήλωνε ότι έχει 2 εκατ. ευρώ και σκοπεύει να τα επενδύσει σε ακίνητα στο νομό Φλωρίνης. Κάτι μου λέει ότι μάλλον τότε, από τους δύο πυλώνες της δεξιάς κοσμοθεωρίας, ο εθνικισμός και η μνησικακία θα υπερίσχυαν της καπιταλιστικής βουλιμίας. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις πάντως φαίνεται μέχρι στιγμής να συναρμόζονται κουτσά στραβά, έστω με κόστος κάποιες ανακολουθίες και ασυμβατότητες.

Μέχρις αποδείξεως του εναντίου.