του Δημήτρη Δημούλη
Ο έλληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον τούρκο πρόεδρο στις 13-5-24 και έκαναν τις ανούσιες δημόσιες δηλώσεις που συνηθίζονται σε τέτοιες περιπτώσεις. Αυτές όμως οι δηλώσεις προκάλεσαν πολιτικό σκάνδαλο. “Πυρ (sic) ομαδόν κατά Μητσοτάκη μετά τη συνάντηση με Ερντογάν» γράφει η Εφημερίδα των Συντακτών (13-5-2024). Τα τρία μεγαλύτερα κόμματα που τοποθετούνται στα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας σήκωσαν ψηλά τη γαλανόλευκη και επέκριναν το μειοδότη Μητσοτάκη:
- ΣΥΡΙΖΑ: «Η σημερινή, νέα επίδειξη της τουρκικής προκλητικότητας από τον Πρόεδρο Ερντογάν, που μίλησε ξανά για «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη απέναντι σε έναν άβουλο, αμήχανο Κυριάκο Μητσοτάκη, επιβεβαιώνει τους κινδύνους» κ.λπ.
- ΠΑΣΟΚ: «Για εμάς η συνθήκη της Λωζάνης είναι γραμμένη σε πέτρα».
- ΚΚΕ: «Στα τετελεσμένα και τις διεκδικήσεις της τουρκικής ηγεσίας έχουν προστεθεί οι νέες προκλητικές ενέργειες, όπως οι αντιδράσεις στην χωροθέτηση θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, οι νέες NAVTEX στην καρδιά του Αιγαίου, στο πλαίσιο του κατασκευάσματος περί “γκρίζων ζωνών” και του δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”, αλλά και η επιμονή στις αναφορές για “τουρκική μειονότητα” στην Θράκη».
Και δεν βρέθηκε κάποιος εχέφρων να ρωτήσει τους αριστερούς εθνοφρουρούς εάν όντως πιστεύουν πως δεν υπάρχει τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα. Είναι δυνατόν να αγνοούν τα κομματικά επιτελεία ότι χιλιάδες ελλήνων πολιτών έχουν τα τουρκικά ως μητρική γλώσσα και κατέχονται από τουρκική εθνική συνείδηση; Κανείς δεν τους ενημέρωσε ότι υπάρχουν σχολεία, εφημερίδες, εκκλησιαστικοί μηχανισμοί και πολιτιστικοί σύλλογοι που εκφράζουν και εδραιώνουν την τουρκική εθνική συνείδηση στην Ελλάδα;
Το ελληνικό κράτος θέτει στις απογραφές ατελείωτες ερωτήσεις για τις τουαλέτες και τα δωμάτια των σπιτιών μας. Το ίδιο κράτος έφτασε να κάνει βουτιές στους υπονόμους για να διαπιστώσει το ακριβές ιϊκό φορτίο του Covid-19. Αλλά δεν θέλει να θέσει την απλή ερώτηση της εθνικής συνείδησης και της μητρικής γλώσσας των κατοίκων του. Δεν ρωτάει κάτι που είναι κομβικό για την εκπαίδευση, την πολιτιστική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. Γιατί άραγε; Μήπως γιατί η απάντηση θα κόψει το βήχα του «δεν υπάρχει τουρκική μειονότητα»;
Σε αυτή την εθνική υποκρισία συμβάλλουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ και μάλιστα ψέγουν την κυβέρνηση ως ενδοτική σε θέματα τουρκικής μειονότητας. Αλλά για να μην εξευτελιστούν πλήρως καταφεύγουν σε ένα νομικοφανές επιχείρημα. Δεν φταίνε οι ίδιοι για την α-νοησία που λένε. Φταίει η «συνθήκη της Λωζάνης» (γραμμένη σε πέτρα κατά το ΠΑΣΟΚ!) που απαγορεύει την αναφορά σε τουρκική μειονότητα.
Ζητάμε συγγνώμη από τις αναγνώστριες που έχουν ήδη διαβάσει τη Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά θα επαναλάβουμε το προφανές. Οι δύο διεθνείς συμβάσεις του 1923 που είναι γνωστές στην Ελλάδα ως «Συνθήκη της Λωζάνης»[1] αναφέρονται στον πληθυσμό της Δυτικής Θράκης που εξαιρέθηκε από την ανταλλαγή πληθυσμών χρησιμοποιώντας και τους εξής όρους:
– «τουρκικών πληθυσμών» (τίτλος της Σύμβασης),
– «τούρκοι» (Σύμβαση, άρθρο 2),
– «τούρκοι κάτοικοι» (Συνθήκη, άρθρο 3),
– «τούρκοι» (Συνθήκη, άρθρο 142).
Υπάρχει δηλαδή μια συμφωνία Ελλάδας και Τουρκίας που έχει ως τίτλο «Σύμβαση σχετικά με την ανταλλαγή ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών». Και αυτή ακριβώς η συμφωνία χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για το ότι δεν υπάρχει τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα. Σαν να λέμε ότι βλέπουμε την ταμπέλα «Ψητοπωλείο ο Μήτσος», και συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για βίγκαν εστιατόριο.
Γράφουμε άλλη μια φορά για το ίδιο θέμα με την ελπίδα να μας διαβάσει κάποιος εθνικιστής και να πάψει να υποκρίνεται. Δεν μας ενοχλεί βέβαια το ότι ένας εθνικιστής υποκρίνεται. Μας θλίβει το ότι αυτή η υποκρισία διαιωνίζει την καταπίεση χιλιάδων ελλήνων πολιτών που διεκδικούν το αυτονόητο. Θέλουν να λένε «είμαι Τούρκος» με τον ίδιο απλό και ελεύθερο τρόπο που ο κ. Κουτσούμπας λέει ότι είναι «Έλληνας».
[1] Πράξεις που υπογράφηκαν στη Λωζάννη στις 30 Ιανουαρίου και 24 Ιουλίου 1923. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο, 1992.
Nomadic universality 
Στο άρθρο 2 της σύμβασης δεν υπάρχουν «τούρκοι», υπάρχουν «μουσουλμάνοι».
Άρθρον 2 .
Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγήν:
α) οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως·
β) οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης.
Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προς της 30ης Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφέρεια της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του νόμου του 1912.
Θέλουσι θεωρηθή ως μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης, πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913 δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Πρόκειται για το άρθρο 2 της Συνθήκης της 24-7-1923 (και όχι της Σύμβασης της 30-1-1923) «η πλειονότης του πληθυσμού ήθελεν αναγνωρισθεί ελληνική ή τουρκική».
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Η ορθή διατύπωση της σχολιαζόμενης από τον Ιάκωβο παραγράφου είναι:
«Οι δύο διεθνείς συμβάσεις του 1923 που είναι γνωστές στην Ελλάδα ως «Συνθήκη της Λωζάνης» αναφέρονται στον πληθυσμό της Δυτικής Θράκης που εξαιρέθηκε από την ανταλλαγή πληθυσμών χρησιμοποιώντας και τους εξής όρους:
– «τουρκικών πληθυσμών» (τίτλος της Σύμβασης),
– «τούρκοι κάτοικοι» (Σύμβαση, άρθρο 3),
– «η πλειονότης του πληθυσμού ήθελεν αναγνωρισθεί ελληνική ή τουρκική» (Συνθήκη, άρθρο 2),
– «τουρκικών πληθυσμών» (Συνθήκη, άρθρο 142).
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Το άρθρο 3 της Σύμβασης αναφέρεται γενικώς στους πληθυσμούς που έφυγαν από το 1912 από Αν. Θράκη/Μ. Ασία και Ελλάδα αντίστοιχα.
Η ονομασία των κατοίκων ειδικά της Δυτικής και της Ανατολικής Θράκης οι οποίοι και εξαιρούνται από την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών έχει προσδιοριστεί στο άρθρο 2: μουσουλμάνοι και έλληνες.
Οι τούρκοι δεν «διεκδικούν» την ύπαρξη τουρκικής μειονότητας ούτε στην Μακεδονία, ούτε στην Κρήτη ή την Ρόδο. Την διεκδικούν στην Δυτική Θράκη, παραβιάζοντας όρο της σύμβασης.
Το άρθρο 2 της Συνθήκης μιλάει για ένα συγκεκριμένο χωριό που βρίσκεται πάνω στην συνοριακή γραμμή, που εκείνη την δεδομένη στιγμή της Συνθήκης δεν είχε ξεκαθαρίσει σε ποιό κράτος θα ανήκει.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Η χρήση της γελοίας έκφρασης «διεκδικούν μειονότητα» (έστω και σε εισαγωγικά) δείχνει από μόνη της πόσο στρουθοκαμηλική και μη πειστική είναι η επίσημη ελληνική θέση.
Μια μειονότητα δεν είναι κάτι που έχει νόημα να διεκδικεί κανείς. Διεκδικούμε δικαιώματα, ή αιτήματα. Κάτι που δεν υπάρχει τώρα και ζητάμε να καθιερωθεί. Η ύπαρξη ενός συνόλου ανθρώπων δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο διεκδίκησης.
Το δεύτερο στοιχείο που κάνει την επίσημη ελληνική θέση παράλογη και μη υποστηρίξιμη είναι ότι α) θεωρεί την ύπαρξη μιας μειονότητας κάτι επαίσχυντο, επιβλαβές, και β) αποδίδει κανονιστική ισχύ στις εκφράσεις που χρησιμοποιεί μία σύμβαση, ενώ η χρήση αυτή είναι περιγραφική.
Αντικείμενο των δύο πράξεων που υπογράφηκαν στη Λωζάννη είναι ο (καταναγκαστικός) καθορισμός της τύχης κάποιων πληθυσμών. Το ότι οι πληθυσμοί αυτοί μπορεί να περιγράφονται μόνο με το Χ επίθετο, (πράγμα που, όπως δείχνει το άρθρο και όπως ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει μόνος του, ούτε καν αυτό ισχύει), δεν δεσμεύει επ’ άπειρον όλους τους μεταγενεστέρους, ούτε συνεπάγεται από νομική ή πραγματική άποψη ότι εκατό χρόνια αργότερα όσοι ζουν στις ίδιες περιοχές είναι Χ και μόνο Χ. Ιδίως μάλιστα αν το ελληνικό κράτος που «αποδιεκδικεί» την μειονότητα άρχισε αυτή την αποδιεκδίκηση μισό αιώνα και πλέον μετά την υπογραφή των πράξεων, κατά τη διάρκεια του οποίου αποκαλούσε τους μειονοτικούς Τούρκους και τους θεσμούς τους τουρκικούς.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Δεν ήταν μόνο οι έλληνες διαπραγματευτές, αλλά και οι τούρκοι διαπραγματευτές ήταν που συμφώνησαν πως στην Δυτική Θράκη υπάρχουν μουσουλμάνοι, και όχι τούρκοι. Δεν ήταν μόνο τα μέλη της ελληνικής Βουλής, αλλά και τα μέλη της τουρκικής Βουλής που συμφώνησαν πως στην Δυτική Θράκη υπάρχουν μουσουλμάνοι, και όχι τούρκοι. Και το τουρκικό κράτος, τώρα, διεκδικεί την αλλαγή του επιθετικού προσδιορισμού μίας μειονότητας την οποία οι ίδιοι οι τούρκοι δεν αναγνώρισαν την ύπαρξή της τότε που υπεγράφη η σύμβαση.
Και, δυστυχώς ή ευτυχώς, έτσι γίνεται με τις συμβάσεις, τις συμφωνίες, και τα συμβόλαια: δεσμεύουν επ’ άπειρον (εκτός και αν υπάρει χρονικό όριο) όλους τους μεταγενεστέρους.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Λέτε παραμύθια, και επιπλέον παριστάνετε ότι δεν διαβάσατε ό,τι ήδη έγραψα, και εγώ και ο αρχικός αρθρογράφος. Επιμένετε να λέτε τα αντίθετα χωρίς να μπαίνετε στον κόπο να αναμετρηθείτε με αυτά.
Όχι, καμία τέτοια συμφωνία δεν έγινε. Πού την είδατε αυτή τη συμφωνία; Πού είναι αποτυπωμένη;
Αντικείμενο των διαπραγματεύσεων δεν ήταν -και δεν μπορεί να είναι- η εθνοτική καταγωγή κανενός. Δεν είναι υπόθεση, ούτε αρμοδιότητα κανενός να συμφωνήσει ερήμην μου τι είμαι εγώ. Προσωπικά δεν έχω υπόψη μου καμία διεθνή ή άλλη πράξη που να καθορίζει «τι είναι» ένα σύνολο ανθρώπων και να τους απαγορεύει να αυτοθεωρούνται ό,τι οι ίδιοι κρίνουν. Και αν υπάρχει είναι αντίθετη προς το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Δεν είναι λοιπόν δυνατό να συμφωνήσει κανείς σε κάτι που δεν συζητήθηκε.
Οι συμβάσεις δεσμεύουν ως προς το κανονιστικό τους περιεχόμενο. Όχι ως προς τους όρους που χρησιμοποιούν.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!