του Άκη Γαβριηλίδη
Η Ελισάβετ της Αγγλίας υπήρξε επί δεκαετίες η προσωποποίηση ενός θεσμού απάνθρωπου, ληστρικού, αποικιοκρατικού και δολοφονικού.
Αυτό είναι πέρα από κάθε συζήτηση. Αυτό που είναι συζητήσιμο είναι η επιλογή της άρνησής της να απονείμει χάρη στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη ως κύριας, ή και ως μόνης, απόδειξης για το ότι είχε τα χέρια της βαμμένα με αίμα. Μια επιλογή που γνωρίζει μεγάλη διάδοση στον ελληνόφωνο κυβερνοχώρο από χθες.
Με αφορμή της αναφορές αυτές, σκέφτηκα να αναζητήσω κάποιες πληροφορίες και κάποιες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο περιστατικό. Διαπίστωσα ότι σε πολλούς ιστότοπους, μεταξύ των οποίων και η Βικιπαίδεια, είναι δημοσιευμένο, αυτούσιο ή σε διάφορες παραλλαγές, ένα λεπτομερές κείμενο για τη ζωή, τη δράση και το θάνατο του Παλληκαρίδη.
Από την αφήγηση αυτή προκύπτει με σαφήνεια ένα πράγμα: ο Παλληκαρίδης επιδίωξε ο ίδιος λυσσαλέα το θάνατό του, και τελικά –πράγμα όχι τόσο δύσκολο, ιδίως υπό τις συνθήκες εκείνες- τον επέτυχε.
Αν η αφήγηση είναι ακριβής, ο θάνατος του Παλληκαρίδη υπήρξε ακόμη μία εκδήλωση της αθεράπευτης νεκροφιλίας του ριζοσπαστικού πατριωτισμού. Όπως και εκείνος του Παύλου Μελά πριν απ’ αυτόν. Τόσο ο ένας, όσο και ο άλλος δοξολογούνται επί δεκαετίες μόνο και μόνο επειδή ήταν δύο νέοι άνδρες και πέθαναν, άρα χρησίμευσαν μόνο ως θύματα, ως καύσιμο για την ευαισθητοποίηση και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης προς εθνικιστική-αλυτρωτική κατεύθυνση.
Υπάρχει όμως και η εξής διαφορά: ο Παύλος Μελάς πέθανε χωρίς να έχει ουσιαστικά καμία επιχειρησιακή δράση. Ο Παλληκαρίδης, σύμφωνα πάντα με το εν λόγω κείμενο, εμπλέκεται στη δολοφονία δέκα Άγγλων στρατιωτών και τον τραυματισμό άλλων εικοσιέξι –καθώς και σε «επιθέσεις κατά αστυνομικών σταθμών (…), πολλές επιθέσεις και δολιοφθορές εναντίον των Άγγλων», χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες.
Το θέμα όμως δεν είναι αυτό. Το θέμα καταρχάς είναι ότι το μόνιμο, σχεδόν το μόνο θέμα αυτής της αγιογραφικής αφήγησης του σύντομου βίου του είναι η εμμονική επιδίωξη του ηρωικού θανάτου. Αυτή, για παράδειγμα, είναι φανερή στο σημείωμα που άφησε στους συμμαθητές του –στους ήδη «παλιούς συμμαθητάς» του, όπως ρητά τους χαρακτηρίζει ενώ φυσικά δεν έχουν ακόμη αποφοιτήσει- πριν ανέβει στο βουνό. Το σημείωμα αυτό, ήδη από την πρώτη του πρόταση, μιλάει για «κάποιον που λείπει (…), κάποιον που φεύγει (…) κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό …», και δίνει λεπτομερείς οδηγίες στους αποδέκτες τι να κάνουν στον τάφο του, σαν να είναι ήδη νεκρός.
Κατά τη δίκη, δε, σύμφωνα πάντα με την αφήγηση,
Ο Παλλικαρίδης δεν άφησε περιθώρια στους δικηγόρους του να τον υπερασπιστούν, αφού παρά τις αντιρρήσεις τους παραδέχθηκε την ενοχή του με τον εξής αξιοθαύμαστο τρόπο: «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Εκείνο όμως το οποίον έχω να είπω, είναι τούτο. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο» (η υπογράμμιση δική μου).
Αμέσως μετά την καταδίκη, οι δικηγόροι του Παλληκαρίδη απέστειλαν τηλεγράφημα στην βασίλισσα Ελισάβετ ζητώντας να του απονεμηθεί χάρη· με το αίτημα αυτό συντάχθηκαν στη συνέχεια και άλλοι. Αυτό το αίτημα λοιπόν απέρριψε η μακαρίτισσα, και σε αυτή την απόρριψη αναφέρονται οι επικριτικές αναφορές.
Όμως, τι νόημα έχει να διαμαρτυρόμαστε που δεν απονεμήθηκε χάρη σε κάποιον που δεν απένειμε ο ίδιος χάρη στον εαυτό του;
Για ποιο λόγο κάποιοι δικηγόροι να εισακουστούν από έναν μονάρχη, ή από οποιονδήποτε, όταν δεν έχουν εισακουστεί από τον ίδιο τον πελάτη τους;
Ο μονάρχης, τουλάχιστον τυπικά, προΐσταται των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του. Με ποια λογική λοιπόν θα αναμέναμε από έναν μονάρχη να στείλει σε κάθε ενδιαφερόμενο –και ήταν πολλοί οι ενδιαφερόμενοι τότε- το μήνυμα ότι, δε βαριέσαι, δεν είναι τόσο τρομερό να σκοτώνει κανείς και να τραυματίζει δεκάδες μέλη των δυνάμεων αυτών;
Μετά την απόρριψη, ο Παλληκαρίδης έγραψε στο τελευταίο γράμμα του:
Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα, τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί.
Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρία της αδελφής του από το 2020, ο Παλληκαρίδης είχε τη δυνατότητα να γλιτώσει από το θάνατο αλλά δεν την αξιοποίησε.
Τον ρώτησε επίσης ο παπα-Αντώνης, γιατί δεν είχε τρέξει για να φύγει, όταν τους είχαν εντοπίσει οι Άγγλοι, έξω από τη Λυσό. Εκείνος σήκωσε τα μάτια του, τον κοίταξε και του είπε: «Πάτερ, δεν είμαι δειλός!». Σκέφτομαι, πολλές φορές, πως επειδή ήταν αθλητής ο Ευαγόρας, αν έτρεχε, θα σωζόταν. Μπορούσε. Αλλά δεν έτρεξε.
Με βάση τα παραπάνω, όσοι ζητούσαν να του δοθεί χάρη ήταν εχθροί του. Διότι ζητούσαν να του στερήσουν τη χαρά και να τον εμποδίσουν να ζήσει την πιο όμορφη μέρα και την πιο όμορφη ώρα της ζωής του.
Επειδή τα λόγια αυτά ηχούν ανυπόφορα, προτείνω να παρακούσουμε την λογοκριτική υπόδειξη της τελευταίας φράσης και να ρωτήσουμε γιατί.
Επίσης, να ρωτήσουμε τι και πώς.
Ο Παλληκαρίδης βάδισε με χαρά προς την αγχόνη πιστεύοντας ότι θυσιάζεται για την Ελλάδα.
Με τη χρονική απόσταση, μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι πλανήθηκε πλάνην οικτρά. Ήταν ακόμα ένας νέος άντρας που του φούσκωσαν τα μυαλά τα παραμύθια του ρομαντικού εθνικισμού και τον οδήγησαν σε μάταιο χαμό.
Αν δεχθούμε την δεδηλωμένη στοχοθεσία του, τη σύνδεση ενός μέσου προς ένα σκοπό, είναι προφανές ότι η θυσία του πήγε χαμένη. Δεν είχε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
Το μόνο αποτέλεσμα που είχε ήταν η ενίσχυση και η εμπέδωση μιας λατρείας του θανάτου και των ηρωικών νεκρών, ένας μόνιμος ηθικός εκβιασμός που μπλοκάρει τους ζωντανούς σε μια διαρκή μνησικακία, αυτοταπείνωση, εσωστρέφεια και αυτοπεριχαράκωση.
Κατά μία έννοια, βέβαια, αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός της θυσίας του, όπως κάθε ηρωικής θυσίας για το έθνος. Επειδή όμως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν αυτή η στοχοθεσία ήταν συνειδητή ή όχι και σε ποιο βαθμό στον ενδιαφερόμενο, παίρνω τις διαβεβαιώσεις του στην ονομαστική τους αξία και θέτω το ερώτημα: ωφέλησε την «Ελλάδα» αυτός ο θάνατος; Ποιαν «Ελλάδα», και πώς;
Καταρχάς: η «Ελλάδα» την οποία είχε στο μυαλό του ο Παλληκαρίδης, όπως και ο ακροδεξιός πρώην Χίτης αρχηγός του και όλοι οι ΕΟΚΑτζήδες, ήταν η Ελλάδα του στρατάρχη Παπάγου, του Παύλου και της Φρειδερίκης, οι οποίοι ανήγειραν «νέους Παρθενώνες» στα γαλανά νησιά του Αιγαίου και οι οποίοι αρνήθηκαν να δώσουν χάρη στον Μπελογιάννη, στον Μπάτση, τον Καλούμενο και τόσους άλλους, οι οποίοι αν μη τι άλλο δεν είχαν κάνει φονικά ούτε χρωστούσαν δανεικά, όταν τους παρακαλούσε όλη η υφήλιος.
Όταν έλεγε ότι αγωνιζόταν «για την Ελλάδα», εννοούσε ότι αγωνιζόταν για να προσαρτηθεί η Κύπρος σε αυτό το κράτος. Αυτό, όμως, δεν είναι κάτι ούτε φυσικό, ούτε αυτονόητο, ούτε θεία βούληση. Αποτελεί έναν στόχο πολιτικό, μία επιλογή μεταξύ πολλών δυνατών. Ως τέτοιος, υπόκειται σε συζήτηση και σε διαφωνία. Ας πούμε, ο στόχος αυτός δεν έγινε καθόλου κατανοητός και δεν βρήκε στήριξη από κανένα άλλο αντιαποικιακό κίνημα από τα πολλά που ευδοκιμούσαν την εποχή εκείνη. Το να θέλεις να ανεξαρτητοποιηθείς από μία αυτοκρατορία, όλοι μπορούσαν να συμμεριστούν. Το να θέλεις όμως να προσαρτηθείς σε ένα άλλο κράτος, μέλος ενός από τα δύο στρατόπεδα του ψυχρού πολέμου, ακουγόταν ως κάτι παράλογο στο οποίο κανείς δεν ήταν πρόθυμος να συμπαρασταθεί.
Εξάλλου, η δυσπιστία ανάμεσα στα ριζοσπαστικά αντιαποικιακά κινήματα και την ΕΟΚΑ υπήρξε αμοιβαία. Η ιδεολογική συγκρότηση της ομάδας αυτής ήταν εξίσου, αν όχι περισσότερο, ρατσιστική με εκείνη της Ελισάβετ και της βρετανικής αυτοκρατορίας, οι δε καθοδηγητές της έκαναν ό,τι ήταν δυνατό για να τονίσουν την υποτιθέμενη «πολιτισμική τους ανωτερότητα» και να μην ταυτίζονται με τους μαύρους και άλλους κανίβαλους της Αφρικής ή με κάποιον «αφηρημένο οικουμενισμό»[1].
Ίσως πει κανείς ότι «η Ελλάδα» δεν ταυτίζεται με τους εκάστοτε κυβερνώντες, αλλά δηλώνει ευρύτερα το σύνολο των μελών του έθνους. Εν τοιαύτη περιπτώσει, εγώ ως ένα εκ των μελών αυτού του έθνους δηλώνω ότι δεν ζήτησα ποτέ από κανέναν να θυσιαστεί για μένα. Αλλά πριν καν γεννηθώ, τόσο εγώ όσο και η συντριπτική πλειοψηφία των σημερινών Ελλήνων και Ελληνίδων, φορτωθήκαμε με αυτό το δώρο, δηλαδή με αυτό το χρέος, που μας έπεσε στο κεφάλι χωρίς να το έχουμε ζητήσει ποτέ, και που μας δένει τα χέρια και το στόμα, μας εμποδίζει να σκεφτούμε κριτικά και να θέσουμε υπό εξέταση την πρακτική και την ιδεολογία ενός τόσο ηρωικού νεκρού που πέθανε για χάρη μας.
Η «Ελλάδα», ή πάντως η Ελλάδα του στρατηγού Δημήτρη Ιωαννίδη, έκανε μία τελευταία προσπάθεια να υλοποιήσει την διακαή επιθυμία του Παλληκαρίδη το 1974. Με τα γνωστά αποτελέσματα. Έκτοτε –αν όχι από πολύ νωρίτερα- ο στόχος της προσάρτησης της Κύπρου στο ελληνικό κράτος έχει οριστικά ματαιωθεί και φύγει από την ημερήσια διάταξη.
Το σημαντικότερο είναι ότι ούτε όλοι οι Κύπριοι συμμερίζονταν τότε, ή συμμερίζονται τώρα, αυτό το στόχο. Ένα σημαντικό μέρος τους αντιτίθεται. Και δεν εννοώ μόνο τους Τουρκοκύπριους.
Μετά από 70 χρόνια, νομίζω ότι επιτρέπεται να θέσουμε υπό διερώτηση τους υποτιθέμενους «ιερούς σκοπούς». Όποιος πέθανε ηρωικά δεν έχει απαραίτητα δίκιο. Αν μη τι άλλο, υπάρχουν πολλοί/-ές που πέθαναν ηρωικά, ή μη, και δεν πρέσβευαν όλοι το ίδιο, άρα δεν μπορεί να έχουν όλοι δίκιο.
Ο προαναγγελθείς –από τον ίδιο- θάνατος του Ευαγόρα Παλληκαρίδη ήταν ένα καθαυτό προβληματικό μέσο για έναν προβληματικό σκοπό. Και ήταν προβληματικό τόσο σε επίπεδο αρχών, όσο και στο επίπεδο της πρακτικής του (αν)αποτελεσματικότητας.
Αν θέλουμε να βρούμε κάποιο παράδειγμα για την βαρβαρότητα του αγγλικού θρόνου, νομίζω ότι υπάρχουν πολλά καλύτερα απ’ αυτό. Δεν ξέρω βέβαια αν θα έχουν την ίδια αποδοχή στην ελληνική κοινή γνώμη. Ίσως την ξενίσουν. Αλλά δεν πειράζει, τόσο το καλύτερο. Ο σκανδαλισμός είναι προτιμότερος από την άκριτη αποδοχή και επιδοκιμασία.
[1] Π.χ.: Το 1958, ο Δημήτριος Βεζανής, καθηγητής της Παντείου ο οποίος συμμετείχε στην ίδρυση της ΕΟΚΑ και στη σύνταξη του όρκου της, σε ομιλία του προς τον Εθνικό Σύλλογο Φοιτητών της σχολής, είπε μεταξύ άλλων: «ο κυπριακός λαός δεν μάχεται διά την παγκόσμιον επικράτησιν των αρχών της ελευθερίας αλλά μάχεται διά μίαν συγκεκριμένην ελευθερίαν: διά την Ελευθερίαν της Κύπρου και διά την Ένωσίν της με την Ελλάδα. Αυτή η μεγάλη ιδέα είναι εκείνη η οποία τους οδηγεί εις την υπερτάτην θυσίαν και όχι η ελευθερία της Γκάνας ή της Νιγηρίας (…). Σωρεία ημιβαρβάρων και εγχρώμων λαών όπως οι Ινδοί, οι Πακιστανοί, και διάφοροι κίτρινοι και μαύροι, θεωρούντες την δουλείαν ως αυτονόητον κατάστασιν, (…) αφυπνισθέντες από την Ελληνικήν αρχήν της ελευθερίας εκίνησαν την πτέρναν …» (Παρατίθεται στο: Τάκη Χατζηδημητρίου, Κύπρος 1950-1959: Το τέλος του αλυτρωτισμού, Παπαζήση 2018, σ. 172).
Nomadic universality 
Οι ξεσηκωμένοι Ιρλανδοί, πάντως, κατανοούσαν τον στόχο των Κυπρίων, και στάθηκαν αλληλέγγυοι, ειδικά όταν μοιράζονταν τις ίδιες φυλακές στο ΗΒ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Η Ένωση δεν ήταν «στόχος των Κυπρίων».
Ήταν στόχος ορισμένων Κυπρίων.
Ο μονολεκτικός ισχυρισμός ότι «οι Ιρλανδοί» «συμπαραστάθηκαν» στους «Κυπρίους» είναι χονδροειδής -και αναπόδεικτη- απλούστευση.
Για να συμπαρίστασαι σε κάποιον φυλακισμένο, δεν είναι απαραίτητο να συμμερίζεσαι τους όποιους πολιτικούς του στόχους.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Εδώ ταιριάζει η φράση «δεν έγινα αντιληπτός». Και όταν μιλούσα για συμπαράσταση των εξεγερμένων Ιρλανδών προς Κυπρίους, δεν μιλούσα μόνο για συμπαράσταση. Εχεις πραγματολογικό λάθος. Είπες ότι «κανείς δεν κατανοούσε τον στόχο [ορισμένων] Κυπρίων για ένωση». Κι εγώ είπα ότι τον κατανοούσαν (τουλάχιστον) οι εξεγερμένοι Ιρλανδοί, διότι, σορπράιζ, κι εκείνοι εξεγέρθηκαν για ένωση. Απλά, εσένα το μυαλό σου μάλλον δεν πήγε στην παρόμοια περίπτωση της Ιρλανδίας (και έσπευσες πάλι να υποτιμήσεις τον συνομιλητή σου «χονδροειδής -και αναπόδεικτη- απλούστευση»). Δεν ισχύει, δηλαδή, αυτό που αποφάσισες, ότι «ο στόχος αυτός δεν έγινε καθόλου κατανοητός και δεν βρήκε στήριξη από κανένα άλλο αντιαποικιακό κίνημα από τα πολλά που ευδοκιμούσαν την εποχή εκείνη». Εγινε κατανοητός. Και οι εξεγερμένοι Ιρλανδοί δεν συμπαραστάθηκαν απλά στο 95% των Ελληνοκυπρίων που ψήφισαν πως επιθυμούσαν την ένωση, αλλά «συμμερίζονταν και τους πολιτικούς τους στόχους», διότι κι εκείνοι έκαναν το ίδιο εναντίον του ΗΒ.
Ενα αυτό. Και δεύτερον, δεν φαίνεται να έχεις ακούσει για την κίνηση των Αδεσμεύτων και την Διακήρυξη της Αβάνας, ε;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
“όταν μιλούσα για συμπαράσταση των εξεγερμένων Ιρλανδών προς Κυπρίους, δεν μιλούσα μόνο για συμπαράσταση”
?!
Για τι άλλο μιλούσες δηλαδή;
Έλεγες Α, αλλά δεν έλεγες Α;
Τότε δεν είναι περίεργο που δεν έγινες αντιληπτός, ούτε έχεις λόγο να κατηγορείς άλλους γι’ αυτό.
Οι άνθρωποι γνωρίζουν μόνο αυτά που γράφεις. Δεν μπορούν να γνωρίζουν τι άλλο έχεις στο μυαλό σου.
Στο σχόλιο, μιλάς για “αλληλεγγύη Ιρλανδών προς τους Κυπρίους”. Για τίποτε άλλο δεν μιλάς.
Ας πάμε τώρα και στην υποτίμηση του συνομιλητή -και της ίδϊας νοημοσύνης- που συνιστούν οι δήθεν γεμάτες νόημα ρητορικές ερωτήσεις περί της κίνησης των Αδεσμεύτων και της Διακήρυξης της Αβάνας.
Όλοι έχουν ακούσει για την κίνηση αυτή. Η οποία, ακριβώς, όπως λέει και η λέξη (αλλά μερικοί παριστάνουν ότι δεν την ακούν), ήταν κίνηση Αδεσμεύτων, όχι Δεσμευμένων. Γι’ αυτό και καλοδέχτηκε ως μέλος της και είχε στα όπα-όπα τον Μακάριο ως πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, και όχι βέβαια τον Παπάγο ή τον Καραμανλή ως εκπρόσωπο της ενωμένης με την Ελλάδα Κύπρου.
Εάν είχε γίνει Ένωσις, η συμμετοχή του ενιαίου κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ στην κίνηση των Αδεσμεύτων και στη διακήρυξη της Αβάνας θα ήταν φυσικά αδιανόητη και ανεπιθύμητη. Τόσο για τους μεν όσο και για τους δε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Προς ΑΓ:
Αφού θυμήθηκες τώρα (με σχετική βοήθεια από το κοινό) την περίπτωση των εξεγερμένων Ιρλανδών, που κι εκεί κάποιοι αγωνίζονταν για ένωση (και πριν μπλέξουμε πάλι σε αυτό το εκνευριστικό που κάνεις και συχνά απωθεί τον κόσμο από το να συζητάει μαζί σου, εννοώ αυτήν την «σε μοριακό level ανάλυση»-ξεψείρισμα των λέξεων του άλλου, μία-μία μέχρι να βρεις τον αδύναμο κρίκο για να χτυπήσεις), δυο τελευταία λόγια μόνο:
Η αλήθεια είναι ότι «χονδροειδής -και αναπόδεικτη- απλούστευση» τελικά ήταν το φιρμάνι που εσύ έβγαλες, πως δηλαδή «ο στόχος αυτός δεν έγινε καθόλου κατανοητός και δεν βρήκε στήριξη από κανένα άλλο αντιαποικιακό κίνημα από τα πολλά που ευδοκιμούσαν την εποχή εκείνη». Αν ήμουν ΑΓ, θα σου απαντούσα «αυτό είναι αντικειμενικά αδύνατον να το ξέρει κάποιος αφού είναι αδύνατο να ρωτήσει όλον τον κόσμο» ή, καλύτερα, και πιο σύμφωνα με το ύφος σου, «και που το ξέρεις εσύ, τους ρώτησες όλους, ένα-έναν για να δεις αν στήριζαν ή δεν στήριζαν τον αγώνα των συγκεκριμένων Κυπρίων;».
Αλλά δεν είμαι ΑΓ και δεν θα το κάνω. Λέω απλά ότι έφερα μια τουλάχιστον απόδειξη ότι δεν ήταν έτσι όπως ισχυρίστηκες, με το παράδειγμα των εξεγερμένων Ιρλανδών, που τόσο λάθος κατάλαβες. και που κι εκείνοι είχαν στόχο τη δική τους ένωση. Είπα απλά, κάποιοι όχι μόνο κατανόησαν τον στόχο αλλά είχαν κι οι ίδιοι τους τον ίδιο ακριβώς στόχο, ένωση.
Οσο για την κίνηση των Αδεσμεύτων και την εισδοχή της Κύπρου σε αυτήν, με κατεύθυνση αντιαποικιοκρατική, ασφαλώς, είναι μια ακόμα ένδειξη πως κάποιοι κατανοούσαν τους συγκεκριμένους Κύπριους και συμμερίζονταν κάποιους σκοπούς τους.
Αυτά. Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου αν έγραψες κι εσύ μια φορά κάτι άκυρο, «κανείς δεν κατανοούσε» και τέτοια.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο ισχυρισμός μου ότι κανείς στο κίνημα των Αδεσμεύτων και γενικώς στα αντιαποικιακά κινήματα της εποχής εκείνης “δεν κατανοούσε” το αίτημα της Ένωσης πράγματι δίνει λαβή σε παρανοήσεις, διότι εδώ τον όρο “κατανοούσαν” τον χρησιμοποίησα με την έννοια του “δείχνω κατανόηση”, όχι με την έννοια του “αντιλαμβάνομαι”.
Με αυτή τη δεύτερη έννοια, αυτό που ισχύει είναι το εξής:
Το στόχο αυτόν τον κατανοούσαν πολύ καλά οι Αδέσμευτοι, και ήταν ρητά αντίθετοι σε αυτόν.
Αυτό εκφράζεται με τον καθαρότερο τρόπο στην τοποθέτηση του εκπροσώπου της Ινδίας στον ΟΗΕ, κατά τη συζήτηση του Κυπριακού:
“στη δική μας υπεύθυνη αντίληψη ο λαός που κύρια τον αφορά και που εμπλέκεται (concerned) είναι ο λαός της Κύπρου. (…) Υπάρχουν και άλλες πολυεθνικές κοινότητες που οι πληθυσμοί τους έχουν μητέρες πατρίδες σε άλλα μέρη του κόσμου. Αν επρόκειτο να απορροφηθούν από τα μέρη από τα οποία ήρθαν οι πρόγονοί τους, τότε υποθέτω η χώρα μου θα έπρεπε να επιστρέψει πίσω στη Κεντρική Ασία. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό … Θα τοποθετηθούμε πάνω στην ιδέα της ανεξαρτησίας της χώρας, της Κύπρου”.
Παρατίθεται στο: Τάκη Χατζηδημητρίου, Κύπρος 1950-1959: Το τέλος του αλυτρωτισμού, Παπαζήση 2018, σ. 210.
Και πράγματι, όλες οι χώρες – μέλη των Αδεσμεύτων ψήφισαν υπέρ της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι υπέρ της Ένωσης. Η οποία άλλωστε δεν ήταν απελευθερωτικό, αλλά αλυτρωτικό αίτημα.
Η Ιρλανδία δεν ήταν ποτέ αποικία, ούτε τέθηκε ποτέ ζήτημα να πάρουν μέρος στο κίνημα των Αδεσμεύτων. Οπότε ο ασαφής χαρακτηρισμός “οι εξεγερμένοι Ιρλανδοί” δεν αναφέρεται σε κάποιο αντιαποικιακό κίνημα.
Εάν πάντως κανείς γνωρίζει κάποια τοποθέτηση κάποιας ιρλανδικής συλλογικότητας υπέρ της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, είναι ελεύθερος να την παραθέσει.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Νομίζω ότι το άρθρο, παρά τα επιμέρους λογικά επιχειρήματα, χάνει αυτό που βλέπω τουλάχιστον εγώ ως την ουσία: μια αρχηγός κράτους μπορούσε, χρησιμοποιώντας τα προνόμια του ρόλου της, να μετατρέψει μια θανατική καταδίκη -από πολιτικό δικαστήριο μάλιστα- σε ποινή φυλάκισης και δεν το έκανε· ούτε απολογήθηκε γι’ αυτή την απραξία σε οποιαδήποτε στιγμή κατά την διάρκεια της ζωής της.
Άτομο που μπορούσε να αποτρέψει μια κρατική δολοφονία και δεν το έκανε φέρει την ευθύνη της μη-πράξης της, ακόμα και αν ο κατάδικος αποδέχτηκε την ποινή του.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Όχι, δεν μπορούσε. Παρεκτός με χονδροειδή παραβίαση των κανόνων με βάση τους οποίους λειγουργεί το κράτος της από αιώνες.
Στην Αγγλία, όπως και σε κάθε συνταγματική μοναρχία, ο μονάρχης, δεν έχει δικαίωμα να ασκεί δική του πολιτική και μάλιστα που να έρχεται σε αντίθεση με εκείνην της εκλεγμένης κυβέρνησης. Δεν μπορεί να λαμβάνει πολιτικές αποφάσεις παρά μόνο μετά από εισήγηση του πρωθυπουργού και των υπουργών.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αν αυτό ισχύει όντως, μπορούσε τουλάχιστον να παραιτηθεί, αν διαφωνούσε με την απόφαση και να αφήσει κάποιον άλλο στην σειρά διαδοχής να αναλάβει την ευθύνη, αν βρισκόταν κάποιος που συμφωνούσε. Αν συμφωνούσε τότε, αλλά κατάλαβε το λάθος της θανατικής ποινής αργότερα, θα μπορούσε να απολογηθεί (και δεν θα υπέσκαπτε το κράτος της, αφού στην πορεία καταργήθηκε η θανατική ποινή).
Δεν καταλαβαίνω γιατί θεωρούμε ότι ένας αρχηγός κράτους έχει το ακαταλόγιστο. Για έναν οποιονδήποτε άλλο αρχηγό κράτους, τα πιο πάνω θα λέγαμε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
To αν ένας αρχηγός κράτους έχει ευθύνες, και τι είδους, ευτυχώς ή δυστυχώς δεν εξαρτάται από το τι “θεωρούμε” εμείς. Ορίζεται στο σύνταγμα της εκάστοτε χώρας και ρυθμίζεται επακριβώς με λεπτομερείς συνταγματικούς κανόνες, ή/ και με κανόνες που είναι εθιμικοί και όχι γραπτοί, όπως στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά που έχουν διαρκέσει και παραμείνει απαραβίαστοι πολύ περισσότερο από τα περισσότερα γραπτά συντάγματα.
Το να ρωτάμε γιατί δεν … παραιτήθηκε η Ελισάβετ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καταδίκη του Παλληκαρίδη, εκφεύγει των ορίων του ρεαλισμού. Για να μην πω και της σοβαρότητας.
Είναι σαν να πηγαίνουμε στον πόλεμο -και μάλιστα έναν πόλεμο που εμείς κηρύξαμε- και να ρωτάμε τους στρατιώτες του αντιπάλου γιατί δεν αυτοκτονούν ώστε να νικήσουμε.
Εάν η Ελισάβετ παραιτούνταν, ουσιαστικά -αλλά και τυπικά- θα κήρυσσε την διάλυση της βρετανικής αυτοκρατορίας.
Θα ήταν κακό αυτό; Αν ρωτάτε εμένα, καθόλου. Θα ήτανε ευχής έργο. Αλλά δεν είναι κάτι που λογικά μπορούμε να αναμένουμε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Καλά δεν σκέφτηκε κανένας ότι η Ελισάβετ ήταν υπόλογη και προς τον βρετανικό λαό που θρηνουσε για τους δικούς του στρατιώτες που σκοτώνονταν στην Κύπρο;
Τι περισσιτερο ειχε λοιπόν ένας νεαρός «τρομοκράτης» (που αποποιήθηκε μάλιστα το δικαίωμα αίτησης χάριτος που του έδιδε ο νόμος) από τον νεαρό Βρετανο στρατιώτη που πολεμούσε για την δόξα της αυτοκρατορίας και του μονάρχη του;
Γιατί λοιπόν να του δώσει την χάρη που ο ίδιος δεν έδωσε στον νεαρό Βρετανο στρατιώτη;
Βλέπετε ότι η συζήτηση είναι ανώφελη .
Ο συναισθηματισμός σε τέτοια θέματα οφείλει να σταματήσει την στιγμή που ο πόλεμος τελειώνει διότι δεν οδηγεί πουθενά.
Ένας πόλεμος είναι γεμάτος ανωφελους ήρωες τους οποίους κρατούν επιλεκτικά ζωντανούς κάποιοι για να εξασφαλίζουν τον επιούσιο.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Τροποποιείς και τα σχόλιά σου, βλέπω. Κι όχι καμιά οξεία ή κανένα ορθογραφικό λάθος. Προσθέτεις ολόκληρες παραγράφους, μην τυχόν και δε φανείς πιο έξυπνος από το συνομιλητή σου. Αλλο σχόλιο μου έρχεται στην ενημέρωση μέσω ημέηλ από την WordPress, τριπλάσιο σε αριθμό λέξεων σχόλιο βλέπω στο μπλογκ («Ας πάμε τώρα και …» κ.λπ).
Καλό κι αυτό (και το ξέρω πως είπα προηγουμένως «δυο τελευταία λόγια» και δεν το τήρησα, αλλά ήταν μεγάλος ο πειρασμός να το αναφέρω αυτό). Χαχαχα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Δεν αντιλήφθηκα την αιτία αυτής της ευθυμίας.
Σας φαίνεται αστείο ότι στην ειδοποίηση που λαμβάνετε εμφανίζεται μικρότερο το σχόλιο απ’ ό,τι στο μπλογκ;
Ποιο είναι το αστείο, και γιατί είναι «καλό κι αυτό»;
Δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα σε κανέναν εξ αυτού του λόγου; Ή έτσι γκρινιάζουμε για να γκρινιάζουμε;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Χωρίς να συμμερίζομαι το πνεύμα του κειμένου αυτού, εδώ λέει πως εκτός από τους εξεγερμένους Ιρλανδούς με τους οποίους, όπως είπα στο αρχικό σχόλιο, βρέθηκαν στις ίδιες φυλακές και αντάλλασσαν τεχνογνωσία σε θέματα αντάρτικου, επίσης η αντιαποικιακή κυβέρνηση της Γκάνας «κατανόησε» και συμμερίστηκε τον σκοπό των συγκεκριμένων Κυπρίων, όπως επίσης και ο Φιντέλ Κάστρο το 1959 αλλά και ο Τσε Γκεβάρα λίγο αργότερα.
https://simerini.sigmalive.com/article/2020/4/5/peri-phasismou-nazismou-kai-ratsismou-tes-eoka/
Ειδικά για τον IRA, εδώ λέγονται κάποια ενδιαφέροντα πράγματα που δείχνουν όχι μόνο «κατανόηση» και αλληλοκατανόηση, αλλά και συμπόρευση και πιθανόν και κάποια κοινά σχέδια:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09592318.2021.1932105
Αρκετά παραδείγματα, δηλαδή, που ακυρώνουν εκείνον τον αφορισμό «κανένας δεν κατανόησε» και λοιπά, και λοιπά. Κάποιοι όχι μόνο τον «κατανόησαν» αλλά και τον επικρότησαν και ακόμη παραπάνω.
Αλλά για να κοιμηθείς το βράδυ, θα σου πω, «MEA CULPA», «έχεις δίκιο» (σε εισαγωγικά, ασφαλώς), ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟΛΥΤΩΣ από τους καταπιεσμένους παγκοσμίως δεν εκφράστηκε θετικά ΠΟΤέ για τον συγκεκριμένο αγώνα των συγκεκριμένων Κυπρίων. Είναι σωστό αυτό;
Καληνύχτα τώρα και όνειρα γλυκά. Ο ΑΓ που δεν κάνει ποτέ λάθος και αποκλείεται να πει κάτι άκυρο.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Φαίνεται ότι πέσαμε σε βλάκα.
Και πραγματικά, η λύσσα να βρούμε σώνει και καλά κάποιο λάθος στα γραφόμενα -και γενικά στην προσωπικότητα- κάποιου άλλου, με τον οποίο για άγνωστους λόγους έχουμε κάποιο κόλλημα, τυφλώνει και οδηγεί σε ανοησίες και σε δικολαβίες. Διότι στα σχόλια παραπάνω είναι ολοφάνερη η προσωπική εμπάθεια ενός ανθρώπου τελείως αγνώστου σε μένα.
Μόνο ένας βλάκας λοιπόν δεν μπορεί να κατανοήσει την εξής απλή πρόταση, ώστε να χρειάζεται να του τη γράψουμε τρεις (μέχρι στιγμής) φορές:
Όλοι κατανόησαν και συμμερίστηκαν το στόχο της αποαποικιοποίησης της Κύπρου και της ανεξαρτητοποίησής της από τη βρετανική αυτοκρατορία.
Κανείς απολύτως δεν κατανόησε (με την έννοια του «δείχνω κατανόηση») και δεν συμμερίστηκε το στόχο της προσάρτησης της Κύπρου από μια χώρα μέλος του ανατολικού συνασπισμού και του ΝΑΤΟ.
Και μόνο ένας βλάκας δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι ακόμα και το παραπάνω προπαγανδιστικό άρθρο σε κυπριακή εφημερίδα, το οποίο είναι γραμμένο με σκοπό πολεμικής και όχι βέβαια με σκοπό ιστορικής ανάλυσης, επιβεβαιώνει πανηγυρικά αυτή την πρόταση. Σε αυτό δεν αναφέρεται πουθενά ούτε ένα παράδειγμα διεθνούς στήριξης προς το στόχο της προσάρτησης της Κύπρου στην Ελλάδα.
Αναφέρονται φυσικά πολλά παραδείγματα συμπαράστασης προς τον αντιαποικιακό αγώνα των Κυπρίων. Φυσικά. Κανένα όμως παράδειγμα συμπαράστασης προς την Ένωση.
Πολύ ωραία. Αυτό ακριβώς έγραψα κι εγώ.
Το καταλάβαμε τώρα;
Ωραία. Χαίρομαι που συμφωνήσαμε.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Επειδή λέχθηκε ότι οι «εάν πάντως κανείς γνωρίζει κάποια τοποθέτηση κάποιας ιρλανδικής συλλογικότητας υπέρ της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, είναι ελεύθερος να την παραθέσει» θα ήθελα να παραπέμψω στο βιβλίο του Βία Λειβαδά, εκδόσεις power publishing «Κύπριοι και Ιρλανδοί πολιτικοί κατάδικοι στις φυλακές της Αγγλίας 1956-1959».
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ωραία. Λοιπόν; Τι λέει αυτό το βιβλίο; Παραθέτει κάποια τοποθέτηση κάποιας ιρλανδικής συλλογικότητας υπέρ της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο Παλλικαριδης δεν αυτοκτονησε εκτελεστηκε με κρεμασμα. Επισης ο Παλλικαριδης ηταν 17 χρονων. Αν ακολουθησουμε τον συλλογισμο σας και ο Σουκατδιδης εμπιπτει στην κατηγορια των αυτοκτονων.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Όπως ίσως θα προσέξατε, στον τίτλο του σημειώματος αναφέρεται: «το χρονικό μιας αυτοκτονίας».
Το σημείωμά μου δεν αναφέρεται στο τι πραγματικά έκανε ο Παλληκαρίδης. Αναφέρεται στο χρονικό, δηλαδή στην αφήγηση των όσων έκανε η οποία είναι διαθέσιμη σήμερα στον ελληνόφωνο αναγνώστη.
Αυτό γίνεται εξαιρετικά σαφές και στο ίδιο το περιεχόμενο του σημειώματος. Όπου, ήδη από την 4η παράγραφο, τονίζω ότι το συμπέρασμα περί αυτοκτονίας προκύπτει από την αφήγηση αυτή. Και αυτό το επαναλαμβάνω σε αρκετά ακόμα σημεία του κειμένου.
Πριν πάμε λοιπόν στο τι έκανε ή δεν έκανε ο Σουκατζίδης ή οποιοσδήποτε άλλος, ας συνεννοηθούμε ότι ο όποιος «συλλογισμός» δεν είναι δικός μου. Είναι των αγιογράφων του Παλληκαρίδη.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Δεκάδες φορές έχουμε δηλώσει (το αυτονόητο), ότι, σε αυτό το μπλογκ, όπως φαντάζομαι σε κάθε στοιχειωδώς σοβαρό μπλογκ που σέβεται τον εαυτό του, δεν γίνονται ανεκτά σχόλια τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με το θέμα της ανάρτησης, ή έστω με κάποιο άλλο ουσιαστικό θέμα, αλλά συνίστανται μόνο σε εμπρηστικές προσωπικές επιθέσεις, προσβολές και χλευασμούς ή σε καταγγελίες ανύπαρκτων συνωμοσιών και είναι γραμμένα μόνο και μόνο για να προκαλέσουν καυγά.
Όσοι νομίζουν ότι έχουν να πουν κάτι για το ζήτημα της Κύπρου, ας δοκιμάσουν να το πουν χωρίς να εκδίδουν ψυχιατρικές πραγματογνωμοσύνες που μάλλον τον εαυτό τους φωτογραφίζουν.
Ήδη σε αυτό το ποστ επιδείξαμε αρκετή ανοχή σε τέτοια φαινόμενα, χάριν της συζήτησης. Δεν είναι όμως ανεξάντλητη.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Kυριε Γαβριηλιδη διαβασα το link που εχετε βαλει στο κειμενο σας https://kimintenia.com/2021/03/14/1441/. Ο Παλληκαριδης συνελήφθη το 1955 και του επιβληθηκε προστιμο 30 λιρων. Ο ιδιος παιρνει την αποφαση να ανεβει στο βουνο, ανταρτης. Εντωμεταξυ ο Παλληκαριδης δεν παραδεχεται καμμια κατηγορια. Μετα στο γνωστο ποιημα θα παρω μια ανηφορια το κειμενο- μαρτυρια το συνδεει με το γεγονος οτι ο Παλληκαριδης ανεβαινει στο βουνο, ομως το αρθρο δινει ημερομηνια συγγραφης του ποιηματος δυο χρονια πριν τα γεγονατα(δικαστηριο,προστιμο,φυγοδικος) 5.12.1953. Αρα το ποιημα γραφτηκε πριν την εναρξη του Αγωνα της ΕΟΚΑ ασχετο με την αποφαση του Παλληκαριδη να γινει ανταρτης.
Ο Παλληκαριδης συλλαμβανεται το Δεκεμβρη του 1956, οι αγγλοι του ζητουν να καρφωσει αλλλους συναγωνιστες του, ο ιδιος αρνειται και βασανιζεται.
Στο δικαστηριο ο Παλληκαριδης φερνει αντιρρησεις αλλα παραδεχεται την ενοχη του. «Ο Παλλικαρίδης δεν άφησε περιθώρια στους δικηγόρους του να τον υπερασπιστούν, αφού παρά τις αντιρρήσεις του παραδέχθηκε την ενοχή του με τον εξής αξιοθαύμαστο τρόπο: «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Εκείνο όμως το οποίον έχω να είπω, είναι τούτο. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο»»
Aπο την αποφαση του δικαστη μεχρι την εκτελεση μεσολαβουν 16 μερες. Η βασιλισσα θα μπορουσε να αντιδρασει και με την επιρροη που διαθετει να ακυρωσει την εκτελεση, δεν το επραξε. Το ζητημα ειχε ηδη γινει γνωστο μεχρι και αγγλοι εργατικοι βουλευτες ζητουσαν να απονεμειθει χαρη, αρα προσωπικα βρισκω την σταση της Ελισαβετ σκληρη η στην καλυτερη απαθη.
Για τα περι αυτοκτονιας, θεωρω οτι ειναι δικη σας ερμηνεια με την οποια δεν συμφωνω, η αποδοχη της εκτελεσης, η με αποφυγη της ειναι μια παθητικη σταση, ο Παλληκαριδης λογου χαρη δεν κανει σεπουκου σαν ιαπωνας πολεμιστης για να μην ατιμαστει απο τον εχθρο, ουτε ειναι καμικαζι. Ειχα φερει σε προηγουμενο σχολιο μου το παραδειγμα του Σουκατδιδη. Πιο προσφατα παραδειγματα ειναι οι απεργοι πεινας Μιχαηλιδης, Κουφοντινας και οι δυο διεκοψαν την απεργια αν την συνεχιζαν και πεθαιναν δεν θα λεγαμε οτι αυτοκτονησαν, αλλα θα μιλουσαμε για κρατικη δολοφονια.
Επισης μου φαινεται οτι ο ιδιος ο Παλλικαριδης θα εβλεπε τον θανατο του σαν μια πραξη θαρρους. Ο ιδιος ποτε δεν θα ονομαζε την πραξη του αυτοκτονια, μια πραξη καταδικαστεα απο την ορθοδοξη εκκλησια, ο ιδιος πριν την εκτελεση εξαλλου κοινωνα αρα γνωριζουμε οτι ειναι πιστος.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αγαπητέ κύριε ή κυρία.
Καταρχάς, ας μου επιτραπεί μία διόρθωση. Το όνομα του ανθρώπου που εκτελέστηκε από τους ναζί ήταν Ναπολέων ΣουκατΖίδης, όχι «Σουκατδίδης» όπως γράφετε δύο φορές.
Κατά τα λοιπά, το νέο σας σχόλιο δεν βλέπω να εισφέρει κάτι νέο ή κάτι που να με κάνει να αλλάξω ό,τι έγραψα.
Το οποίο -θυμίζω- ήταν κατά βάση το εξής: ότι το κείμενο το οποίο είναι δημοσιευμένο σε αυτό το λινκ -και σε άλλα- αφηγείται τη ζωή του Παλληκαρίδη ως μία προαποφασισμένη πορεία προς το θάνατο, τον οποίο επιδίωξε.
Το κυρίως θέμα μου δεν είναι τι πράγματι έκανε ο Παλληκαρίδης, (ούτε μπροστά ήμουνα όταν συνέβησαν τα περιστατικά, ούτε έχω κάνει κάποια ιστορική έρευνα), αλλά πώς μνημονεύεται από τον ελληνικό εθνικισμό.
Η απάντηση είναι: μνημονεύεται ως ένας ηρωικός νεκρός.
Εάν η αφήγηση του κειμένου δεν είναι ακριβής, τότε ακόμα χειρότερα. Διότι χρεώνει στον Παλληκαρίδη μία ηττοπαθή και αυτοτιμωρητική στάση ψευδώς.
Η βασίλισσα, όπως ήδη έχω γράψει παραπάνω, ΔΕΝ μπορούσε να δώσει χάρη. Παρεκτός αν ήθελε να σημάνει το τέλος της βρετανικής αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τους γραπτούς και άγραφους νόμους που διέπουν τη συγκρότηση του κράτους στην Αγγλία από τον 17ο αιώνα, ο μονάρχης δεν δικαιούται, επειδή έτσι γουστάρει ή επειδή τον παρακάλεσαν κάποιοι, να ανατρέψει μια απόφαση που πήρε ο κρατικός μηχανισμός και η κυβέρνηση.
Συμφωνώ απολύτως ότι η αποδοχη της εκτελεσης, η μη αποφυγη της ειναι μια παθητικη σταση. Μα αυτό ακριβώς λέω εγώ! Η διαφωνία σας λοιπόν ποια είναι;
Δεν μίλησα για κανέναν ιάπωνα πολεμιστή. Δεν ισχυρίστηκα πουθενά ότι ο ίδιος ο Παλληκαρίδης θα ονόμαζε την πράξη του αυτοκτονία. Ακριβέστερα, θα έπρεπε να πούμε «την αδράνειά του», όχι την πράξη του -αφού, σύμφωνα με την αφήγηση, δεν έκανε καμία πράξη, απλώς αφέθηκε να τον συλλάβουν και να τον εκτελέσουν, όπως ο Ιησούς, και απέφυγε να κάνει ό,τι θα μπορούσε να τον γλιτώσει από το θάνατο.
Φυσικά ο ίδιος θα την θεωρούσε μια πράξη θάρρους. Για μένα όμως δεν είναι πράξη θάρρους, ούτε πράξη που ωφελεί κανέναν, να μπορείς να τρέξεις να σωθείς και να μην το κάνεις. Διότι αυτό ακριβώς λέει η αδελφή του ότι έκανε.
Γιατί το έκανε αυτό;
Προφανώς επειδή ήθελε να «εκδικηθεί» εκείνους που θεωρούσε υπεύθυνους για τη δυστυχία του, φορτώνοντάς τους τις ενοχές για το γεγονός ότι τον οδήγησαν στο θάνατο.
Ένας πολύ γνωστός μηχανισμός που βρίσκεται σε λειτουργία σε πολλές με στενή έννοια αυτοκτονίες. Εκεί βέβαια έχουμε κάποιον που επιφέρει μόνος του, με δική του ενέργεια, το θάνατο· εδώ έχουμε ας πούμε μια «αυτοκτονία δι’ αντιπροσώπου και διά παραλείψεως». Εκεί κάποιος πυροβολεί τον εαυτό του· εδώ κάποιος προκαλεί τους άλλους να τον πυροβολήσουν και δεν αντιδρά όταν το κάνουν. Δεν νομίζω ότι η διαφορά είναι τόσο μεγάλη.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Δεκτη η διορθωση εγραψα και τις δυο φορες το επιθετο λαθος.
Θεωρω την αφηγηση της αδελφης του ωραιοποιηση/ηρωοποίηση. Ο Παλληκαριδης δεν ετρεξε μαλλον γιατι τυφλωθηκε απο τα φωτα του Land Rover, σαστισε, παγωσε και εν τελει συνεληφθη. Επιχειρησιακο λαθος, Ελλειψη εμπειριας, εξαλλου ηταν 17χρονων καθολου παραξενο να τα χασει. Εκ των υστερων η «αποφαση του να μην τρεξει θα παρουσιαζοταν και απο τον πατερα Αντωνιο και την αδελφη του ως ηρωικη πραξη. Η ηρωικη πραξη του Παλληκαριδη αν υπαρχει μια ειναι οτι δεν εδωσε ονοματα συντροφων του οχι οτι δηθεν επελεξε να μην τρεξει εξαλλου ηταν ηδη επικυρηγμενος ειχε τρεξει ηδη μια φορα.
«Γιατί το έκανε αυτό;
Προφανώς επειδή ήθελε να «εκδικηθεί» εκείνους που θεωρούσε υπεύθυνους για τη δυστυχία του, φορτώνοντάς τους τις ενοχές για το γεγονός ότι τον οδήγησαν στο θάνατο.»
Δεν νομιζω να ηθελε να φορτωσει ενοχες στους Αγγλους. Η σταση του μαλλον ειναι η αναμενομενη σταση του ηρωα στον ελληνοφωνο χωρο. Κλασσικο παραδειγμα τα μελη του Κομμουνιστικου Κομματος θα μπορουσαν και αυτοι να τρεξουν να γλιτωσουν αν υπεγραφαν δηλωση αλλα δεν το εκαναν (καποιοι ναι). Ο ηρωας θα πρεπει να υποστει τις πραξεις του ακομη και τον θανατο.
Για τον ελληνικο εθνικισμο και την χρηση του Παλληκαριδη νομιζω οτι ειναι ανυπαρκτη, οι αναφορες στον Παλληκαριδη εγιναν απο διαφορους στα ΜΚΔ για να επικρινουν την Ελισαβετ. Εχω την αισθηση οτι στον μεινστριμ ελληνικο εθνικιστικο λογο οι αναφορες για την περιοδο 1955-59 ειναι περιορισμενες και το ονομα του Παλληκαριδη εγινε γνωστο και στην Ελλαδα απο σποντα. Με αλλα λογια αν ρωτουσαμε στον δρομο τους ελληνες ποιος ηταν ο Ευαγορας Παλληκαριδης πριν το θανατο της Ελισαβετ ειμαι σχεδον βεβαιος οτι αρκετοι δεν θα ηξεραν να απαντησουν.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Βλέπω ότι εκφράζεστε με βεβαιότητα σχετικά με το τι θα αισθανόταν κάποιος σε ένα περιστατικό που συνέβη πριν από 70 χρόνια και στο οποίο φυσικά δεν ήσασταν παρών/-ούσα.
Εμένα όμως το πρόβλημά μου δεν είναι αυτό. Δηλαδή δεν είναι η ιστορική ακρίβεια των αφηγήσεων, αλλά η φαντασιωσική τους οργάνωση.
Ακριβώς αυτό λέω: ότι θεωρείται ηρωοποίηση και ωραιοποίηση να παρουσιάζεις κάποιον σαν μαζοχιστή, ο οποίος είχε τη δυνατότητα να ζήσει αλλά προτίμησε να πεθάνει χωρίς αυτό να εισφέρει κανένα πλεονέκτημα στον αγώνα του -εάν αποκλείσουμε το blame game.
Με αυτό ακριβώς έχω πρόβλημα: όπως έγραψα ήδη, ακόμη και αν η παρουσίαση είναι ιστορικά ανακριβής, ή μάλλον, ιδίως τότε, η φαντασιωσική οργάνωση αυτού το εξωραϊσμού είναι η λατρεία του θανάτου.
Αυτό αποτελεί συστατικό του ελληνικού εθνικισμού.
Καταρχάς, το γεγονός ότι με τον θάνατο της Ελισάβετ ο κυβερνοχώρος γέμισε με αναφορές στον Παλληκαρίδη, δεν συνηγορεί υπέρ του ισχυρισμού περί άγνοιας. Αλλά, επιπλέον τούτου, το ζήτημα δεν είναι ποσοτικό-στατιστικό αλλά ποιοτικό. Αν ρωτήσουμε στο δρόμο τους Έλληνες ποιος ήταν ο καλόγερος Σαμουήλ και πότε/ πού έγινε το Κούγκι, πολλοί δεν θα ξέρουν. Σε όλους όμως θα έχει εντυπωθεί η ιδέα ότι όποιος θυσιάζει τη ζωή του είναι άξιος θαυμασμού και επαίνου, περισσότερο απ’ αυτόν που συμβάλλει να σωθούν ζωές.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Κυριε Γαβριηλιδη καταλαβαινω οτι διαφωνείτε με την σταση του Παλληκαριδη δεκτον (την αφηγηση για την σταση του Παλληκαριδη) Αν η θεση σας ειναι καθολικη συνεπαγεται οτι διαφωνειτε και με την σταση Σουκατζιδη και με τους μη δηλωσιες(εγω προσωπικα διαφωνω με την σκληρη σταση του Κομματος προς τους δηλωσιες, δεν μπορουν ολοι οι ανθρωποι να αντεξουν βασαναστηρια και εξοριες). Eπισης διαφωνειτε και με τους απεργους πεινας Μιχαηλιδη Κουφοντινα. Η σταση ολων αυτων για εσας θα ηταν μαζοχιστικη χωρις κανενα νοημα. Για εσας εμπιμπτουν και αυτοι στο φασμα της θανατολαγνειας? Eφοσον ειμαστε και σε αγγλικο περιβαλλον sic. Ποια η γνωμη σας για τον Μπομπυ Σαντς ειναι και αυτος θανατολαγνος. Ολοι αυτοι που αναφερω με την σταση τους δεν βοηθησαν να πραγματοποιηθει εμπρακτως κανενας απο τους στοχους τους και αν πετυχαν κατι με το θανατο τους τοτε ποιο το οφελος, οι ιδιοι ως νεκροι ειναι ηδη ηττημενοι. Δεν γνωριζω ομως να παρουσιαζονται ως αφρονες παρανοικοι που προτιμουν το θανατο απο την ζωη ενω θα μπορουσαν να ζησουν. Ειναι ολοι αυτοι και ειμαι σιγουρος οτι μπορουμε να σκεφτουμε αρκετους ακομη θανατολαγνοι, μαζοχες (ο θανατος του Σωκρατη ειναι λατρεια θανατου? οι σπαρτιατες στις θερμοπυλες μπορει και να ειναι δεν γνωριζω)
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Εξακολουθείτε να μου αναφέρετε παραδείγματα άσχετα.
Όπως ήδη έγραψα, ο Παλληκαρίδης, όπως εμφανίζεται στην αφήγηση, επιδίωξε με θετικό τρόπο το θάνατο. Δεν τον αποδέχθηκε απλώς ως ένα ενδεχόμενο, δεν αδιαφόρησε γι’ αυτόν ενώ επιδίωκε να πετύχει κάποιον άλλο, υπέρτερο σκοπό στο πλαίσιο του αγώνα του. Ο ίδιος ο θάνατος ήταν ο σκοπός του, τον επιδίωξε ως αξία καθαυτή· έκανε πράγματα τα οποία δεν μπορούσε παρά να ξέρει ότι θα οδηγήσουν σε αυτόν μολονότι μπορούσε να κάνει αλλιώς.
Ο Σουκατζίδης, όταν ο ναζιστής αξιωματικός του πρόσφερε τη δυνατότητα να αποφύγει την εκτέλεση, ήταν έτοιμος να το αποδεχθεί. Ζήτησε να εκτελεσθεί μόνο όταν πληροφορήθηκε ότι, αν δεχόταν την προσφορά, κάποιος άλλος θα εκτελούνταν στη θέση του. Δηλαδή θα ζούσε εις βάρος ενός άλλου που θα πέθαινε εξαιτίας του.
Για τον Παλληκαρίδη δεν συνέτρεχε καμία τέτοια συνθήκη. Εάν το έβαζε στα πόδια και απέφευγε τη σύλληψη, ή αν, αφού συνελήφθη, αρνιόταν την ενοχή του στο δικαστήριο και επέτρεπε στους δικηγόρους να τον υπερασπιστούν, δεν θα έκανε χειρότερη τη θέση κανενός. Τα δικαστήρια, σε αντίθεση με τα εκτελεστικά αποσπάσματα των ναζί, δεν είχαν μία «ταρίφα», ένα πλάνο να εκτελέσουν. Εάν αθωονόταν, ή εάν καταδικαζόταν σε πρόσκαιρη φυλάκιση, δεν θα εκτελούνταν κανείς άλλος στη θέση του. Από την άλλη, δε, ο αγώνας του θα ευνοούνταν από αυτό, διότι θα διατηρούσε έναν μαχητή και δεν θα τον έχανε.
Επίσης, η επιλογή των μελών του ΚΚΕ να μην υπογράψουν δήλωση, υπάκουε σε μία πολιτική λογική, σε μία άρθρωση μέσων και σκοπών στα πλαίσια του αγώνα τους. Με τη λογική αυτή μπορεί να συμφωνεί ή να διαφωνεί κανείς. Είναι όμως υπαρκτή. Για να αναφέρουμε ένα μόνο στοιχείο αυτής της λογικής, υπάκουε στην ανάγκη των κομμουνιστών να δείξουν στην κοινωνία, και στους διώκτες τους, ότι δεν υποχωρούν και δεν προδίδουν την πίστη στον αγώνα τους. Αντιθέτως, ο Παλληκαρίδης, εάν υπερασπιζόταν τον εαυτό του και απέφευγε τη σύλληψη ή την εκτέλεση, αυτό δεν θα έδινε καμία αρνητική εικόνα στην κοινωνία· αντιθέτως μάλιστα, θα έδινε αφορμή για πανηγυρισμούς και θα αποτελούσε ενθάρρυνση για άλλους νέους σαν κι αυτόν, διότι θα έδειχνε ότι η μηχανή της αυτοκρατορίας δεν είναι ανίκητη.
Με τη στάση του Μιχαηλίδη και του Κουφοντίνα γιατί να διαφωνώ; Αυτοί, φρονίμως ποιούντες, έκαναν πίσω την τελευταία στιγμή. Προκαλώντας φυσικά, ιδίως ο δεύτερος, ανεπανόρθωτα ρήγματα και διάρρηξη εμπιστοσύνης με μεγάλα τμήματα του κινήματος αλληλεγγύης που τον στήριξε. Ειδικά για τον Κουφοντίνα έχω γράψει δύο σαφέστατα σημειώματα σε αυτό εδώ το μπλογκ, ένα το διάστημα της απεργίας του και ένα αμέσως μετά, όπου εξηγώ πολύ σαφώς την αντίθεσή μου με την τακτική αλλά και με τη στρατηγική του. Αν έχετε την περιέργεια μπορείτε να τα αναζητήσετε. Επίσης, έχω μεταφράσει και δημοσιεύσει ένα άρθρο μιας κοπέλας, Λιβανέζας, που ασκεί αυστηρή κριτική στην κουλτούρα μαρτυρίου της Μέσης Ανατολής.
Γενικά θεωρώ πολύ συζητήσιμο μέσο πάλης την απεργία πείνας, και ιδίως την απεργία πείνας μέχρι θανάτου. Γι’ αυτό και πράγματι θεωρώ θανατολάγνους και παρασυρμένους από την ίδια λογική του ρομαντικού εθνικισμού τους Τούρκους και Κούρδους αγωνιστές που κάνουν απεργία πείνας μέχρι θανάτου.
Κάθε μέσο πάλης φυσικά κρίνεται μέσα στη συγκεκριμένη συγκυρία στην οποία επιλέγεται. Με βάση αυτή τη συγκυρία, όμως, επιτρέπεται εν προκειμένω να αναρωτηθούμε: τι πέτυχαν οι θάνατοι από απεργία πείνας, πέρα από το να προσθέσουν ακόμα μία φωτογραφία στο μαρτυρολόγιο των ηρωικών νεκρών του αντίστοιχου κινήματος; Και είναι πράγματι επιτυχία αυτό; Τι είδους επιτυχία;
Οι Σπαρτιάτες (και οι Θεσπιείς) ομοίως, πέθαναν στον πόλεμο. Δεν παραιτήθηκαν από τίποτα· προσπάθησαν να αγωνιστούν, αλλά ηττήθηκαν στο πεδίο της μάχης. Ειδικά οι πρώτοι, μάλιστα, είχαν υποχρέωση με βάση τους νόμους της πόλης τους, κατά τους οποίους θεωρούνταν ατιμωτικό και προδοτικό να υποχωρήσει στη μάχη ένας στρατιώτης.
Φυσικά επρόκειτο για μια μάχη άνιση. Αλλά όλες οι μάχες άνισες είναι, και υπάρχουν παραδείγματα μαχών στις οποίες το πιο αδύναμο μέρος νίκησε, ή τουλάχιστον σημείωσε επιχειρησιακές επιτυχίες. Πάντως δεν αφέθηκαν να συλληφθούν, ούτε πέρασαν από δίκη στην οποία να ζητήσουν από τους δικαστές τους να τους κρεμάσουν.
Η θέση μου λοιπόν είναι καθολική: όποιος πεθαίνει επειδή προσπάθησε να πετύχει κάτι και απλώς δεν μπόρεσε και σκοτώθηκε προσπαθώντας, είναι γενναίος. Όποιος πεθαίνει ενώ μπορούσε να ζήσει χωρίς αυτό να καταστήσει χειρότερη τη θέση του, ούτε τη θέση κανενός άλλου, επειδή απλώς παραιτείται από την υπεράσπιση της ζωής του, είναι λεβεντομαλάκας.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Reblogged στις agelikifotinou.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!