του Πάνου Τζουβελέκη

Δεν συνηθίζω να σχολιάζω την επικαιρότητα, ούτε να μακρυγορώ δημοσίως γιατί πολύ συχνά πιστεύω ότι δεν έχω κάτι να πω. Σήμερα όμως πρόκειται να το κάνω.

Η κα Μπογιατζή Χριστίνα, κατ’ επάγγελμα παιδοψυχολόγος, τριγυρνάει τις τελευταίες μέρες στα κανάλια ερμηνεύοντας τις ζωγραφιές ενός από τα παιδιά στην ιστορία της Πάτρας.

Το πρώτο ερώτημα είναι το εξής: Ως τι ακριβώς το κάνει; Υπάρχουν δύο τινά. Το πρώτο, απίθανο σενάριο, είναι η λεγάμενη να ήταν η παιδοψυχολόγος του κοριτσιού. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πολύ κακή στη δουλειά της καθώς δεν εντόπισε έγκαιρα ότι κάτι μπορεί να πηγαίνει στραβά. Το δεύτερο και επικρατέστερο σενάριο, είναι ότι πρόκειται απλώς για μια τυχαία ή πιθανότατα αρκετά δικτυωμένη ψ, στα χέρια της οποίας έπεσαν οι ζωγραφιές και έκτοτε, ως παμφάγο τέρας η ίδια, καταναλώνει δημοσιότητα και αξιοποιεί  για προσωπική κεφαλαιοποίηση τη μιντιακή εισβολή στην ιστορία.

Τι λέει λοιπόν η κα Μπογιατζή Χριστίνα; Ότι με βάση τη ζωγραφιά του ενός κοριτσιού υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι η αδερφή της δολοφονήθηκε από τη μητέρα της. Το βασικό σφάλμα αφορά στον τρόπο που κατανοεί τη ζωγραφιά ως αυταπόδεικτο τεκμήριο. Στη ψυχοθεραπεία παιδιών, πράγματι, τόσο οι ζωγραφιές όσο και τα παιδικά παιχνίδια πολλές φορές ερμηνεύονται και χρησιμοποιούνται ως μέσα για την κατανόηση της ενδοψυχικής ζωής. Ωστόσο,  αυτή η ερμηνεία αποκτά νόημα μέσα στο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, στη δυναμική της θεραπευτικής σχέσης. Η κα Μπογιατζή Χριστίνα πιθανότατα ποτέ δεν είδε από κοντά κάποιο από τα παιδιά, ερμήνευσε τις φωτογραφίες μάλλον από το γραφείο του σπιτιού της και παρόλα αυτά είναι τόσο σίγουρη για τον εαυτό της που δεν αναλαμβάνει καν την ευθύνη μιας πιθανής αυθαιρεσίας στην ερμηνεία της.

Το βάρος μιας τέτοιας ευθύνης δε θα μπορούσε βέβαια να γίνει αισθητό από την κα Μπογιατζή Χριστίνα, η οποία  στην πραγματικότητα είδε φως και μπήκε. Έτσι, χωρίς κανένα βάρος στη συνείδησή της αντιμετωπίζει τις παιδικές ζωγραφιές ως τεκμήρια, ως άλλες μαρτυρίες σε ένα δικαστήριο στο οποίο η ίδια φαντάζεται τον εαυτό της στη θέση του μάρτυρα κατηγορίας να απαντάει στις ερωτήσεις τον δικηγόρων, με τα φώτα στραμμένα πάνω της. Τι κι αν η ιστορία της παιδικής ψυχοθεραπείας είναι γεμάτη με διαφωνίες γύρω από την εννοιολόγηση της ερμηνευτικής του παιδικού παιχνιδιού ή της ζωγραφιάς; Η κ Μπογιατζή Χριστίνα είναι απόλυτα σίγουρη για τον εαυτό της. Βλέπει κρεμάλες εκεί που υπάρχει ένα δέντρο και «φόβο, κυριαρχία, θάνατο» στο μαύρο χρώμα, αφού κανένα παιδί δεν βάφει μαύρο το πρόσωπο της μητέρας. Είναι να αναρωτιέται κανείς πώς δεν είδε τίποτα στη προσχεδιασμένη ζωγραφιά που γέμισε με χρώμα το άτυχο κοριτσάκι.

Τίποτα από όλα αυτά δεν ενδιαφέρει βέβαια την κα Μπογιατζή Χριστίνα η οποία ορμώμενη από το ευγενές κίνητρο της αυτοπροβολής, παρουσιάζει τις ζωγραφιές ως τεκμήρια ενοχής δημοσίως, διασύροντας περαιτέρω το κουφάρι αυτής της ιστορίας αλλά και της βασικής δεοντολογίας. Βέβαια στον κλάδο τού «ό,τι δηλώσεις είσαι», δε θα σταματάνε να βαράνε τα τηλέφωνα της κα Μπογιατζή Χριστίνας. Δεν ξέρω και πολλά από μυθολογία, αλλά αν υπήρχε κάποιο τέρας που ταυτόχρονα τρέφει και τρέφεται από τα πιο ζοφερό μίσος για τον αποδεκατισμένο, τότε αυτό το τέρας είναι η κα Μπογιατζή Χριστίνα.

Ο Πάνος Τζουβελέκης είναι ψυχολόγος.