ρατσισμός,φεμινισμός,Δίκαιο,Κινήματα

Ενάντια στον σωφρονιστικό φεμινισμό

της Άγια Γκρούμπερ

Τα τελευταία χρόνια, οι Αμερικανοί έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, με λιγότερο από το 5 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού και περισσότερο από το 20 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού των φυλακισμένων, έχουν πρόβλημα μαζικής φυλάκισης. Άνθρωποι από όλο το πολιτικό φάσμα συμφωνούν πλέον ότι το ποινικό δίκαιο είχε θεωρηθεί ως λύση για πάρα πολλά κοινωνικά προβλήματα, ότι το κράτος εγκλωβίζει πάρα πολλούς ανθρώπους και ότι το ποινικό σύστημα σε όλη του την έκταση είναι εμποτισμένο με ρατσισμό.

Τίθεται ένα υπαρκτό ερώτημα εάν η διαφαινόμενη στροφή των Αμερικανών κατά της φυλάκισης μπορεί να ταιριάξει με το MeToo, το προοδευτικό κοινωνικό κίνημα που έγινε τόσο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια ώστε ο τύπος το ονόμασε «νέο κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων» και «πολιτιστική επανάσταση» της χώρας. Το MeToo ήρθε στο προσκήνιο μετά από καταγγελίες ότι ο μεγιστάνας του κινηματογράφου Χάρβεϊ Ουάινστιν κακοποιούσε γυναίκες διασημότητες επί δεκαετίες, και ζητά μηδενική ανοχή στη βία κατά των γυναικών. Αντανακλώντας την ένταση μεταξύ των αντι-σωφρονιστικών αισθημάτων και εκείνων του MeToo, πολλοί αντέδρασαν στο αίτημα των διαδηλωτών του Black Lives Matter να περιοριστεί η χρηματοδότηση της αστυνομίας ρωτώντας: «Ναι, αλλά τότε τι θα γίνει με τους βιασμούς και την οικιακή βία;». Τα βασικά μηνύματα των δύο κινημάτων δεν μπορούν Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Ανάλυση λόγου,Δίκαιο

Άμα είσαι Πόντιος δικαιούσαι να σκοτώνεις;

του Άκη Γαβριηλίδη

Σήμερα, διέρρευσε στη δημοσιότητα (δεν διευκρινίζεται από ποιον) το απολογητικό υπόμνημα που συνέταξε ο Αλέξης Κούγιας για λογαριασμό ενός εκ των επτά αστυνομικών που κατηγορούνται για ανθρωποκτονία από πρόθεση (εις βάρος του Νίκου Σαμπάνη), απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά συρροή και οπλοχρησία.

Κάτι που προξενεί εντύπωση στο υπόμνημα αυτό είναι ότι, στο πρώτο του κεφάλαιο με τίτλο «Προσωπικά στοιχεία», ο κατηγορούμενος –ή/ και ο συνήγορός του- κρίνουν σκόπιμο να δηλώσουν και το εξής:

Ο πατέρας μου έχει καταγωγή από τον Πόντο και η μητέρα μου είναι από τις Σέρρες.

Η γνωστοποίηση αυτή έχει κάτι το ατσούμπαλο, το ξεκάρφωτο. Δεν είναι πολύ σαφές γιατί βρίσκεται εδώ και τι αναμένεται να Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,σεξισμός,Τέχνη

Γιατί πρέπει να αφαιρεθεί αναδρομικά το Νομπέλ από τον Ελύτη  

του Άκη Γαβριηλίδη

Το 1979, ο Οδυσσέας Ελύτης, μετά την απονομή του βραβείου Νομπέλ και ενόσω βρισκόταν ακόμα στη Σουηδία, έβγαλε έναν λόγο σε Έλληνες ομογενείς της χώρας αυτής. Το κείμενο της ομιλίας είναι διαθέσιμο σε πολλά σημεία στο διαδίκτυο, μεταξύ των οποίων και στην ιστοσελίδα «Hellenic Education Office/ Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στη Βόρεια Ευρώπη» όπου έχει δημοσιευθεί με τον τίτλο «Οδυσσέας Ελύτης – Η πατρίδα και η γλώσσα».

Στο κείμενο αυτό περιλαμβάνονται και οι εξής φράσεις:

Είπε ένας Γάλλος ποιητής, ο Ρεμπώ, πως η πράξη για τον ποιητή είναι ο λόγος του. Και είχε δίκιο. Αυτό έκανε ο Σολωμός, που για να γράψει το αθάνατο ποίημά του ”Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”, έσωσε και παράδωσε στη φυλετική μας μνήμη (υπογραμμίζω εγώ) το Μεσολόγγι και τους αγώνες του.

Καταρχήν, στο απόσπασμα αυτό υπάρχει μία εμφανής παραποίηση, ή πάντως ψευδής επίκληση, της φράσης του Ρεμπώ. Όπως είναι φανερό, η πρώτη φράση δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτό που φέρεται να «έκανε ο Σολωμός». Η φράση «η πράξη για τον ποιητή είναι ο λόγος του» από μόνη της δεν λέει κάτι ιδιαίτερο, και πάντως σίγουρα δεν λέει τίποτε για «φυλετικές μνήμες». Αυτά τα παρεισάγει ο Ελύτης αυθαίρετα.

Η αυθαιρεσία βέβαια είναι το μικρότερο ελάττωμα αυτής της προσθήκης.

Το κυριότερο είναι ο ρατσισμός της.

Η πρωτοφανής πεποίθηση ότι υπάρχει κάποια φυλετική [sic] μνήμη των ανθρώπινων ομάδων δεν νομίζω να έχει υποστηριχθεί ρητά ούτε καν από τους ναζί. Είναι πραγματικά αξιοπερίεργη η χαλαρότητα και η αφέλεια με την οποία ξεστομίζει ανερυθρίαστα τέτοιες κουβέντες κάποιος που, στην ίδια αυτή ομιλία, ρητορεύει περί «αγώνων για τη λευτεριά». Βεβαίως, αποποιείται την ιδιότητα «του ομιλητή, του δάσκαλου, του ηγέτη», αλλά στην πράξη –που είναι ο λόγος του- επαναλαμβάνει όσα λένε κάθε χρόνο οι δάσκαλοι στα σχολεία: αυτή η «λευτεριά» έχει μόνο εθνικό περιεχόμενο –είναι η απαλλαγή από ξένους γενικώς, από μη Έλληνες, από εκείνους που «το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα τους»· όχι από ναζιστές.

Επίσης –ουδεμία έκπληξη- η λευτεριά αυτή έχει ένα σαφές έμφυλο περιεχόμενο: το έθνος, αυτό το «εμείς» στο οποίο αναφέρεται ο ομιλητής, είναι το σύνολο των Ελλήνων ανδρών. Αυτό το ξεκαθαρίζει σε ένα άλλο δακρύβρεχτο απόσπασμα το οποίο κάνει τη γνωστή παρωδία για τα πιτόγυρα, τις μουστάρδες και τα κέτσαπ να μοιάζει λιγότερο παρωδία.

Για εμάς η Ελλάδα είναι αυτές οι στεριές οι καμένες στον ήλιο κι αυτά τα γαλάζια πέλαγα με τους αφρούς των κυμάτων. Είναι οι μελαχρινές ή καστανόξανθες κοπέλες, είναι τ’ άσπρα σπιτάκια τ’ ασβεστωμένα και τα ταβερνάκια και τα τραγούδια τις νύχτες με το φεγγάρι πλάι στην ακροθαλασσιά ή κάτω από κάποιο πλατάνι. Είναι οι πατεράδες μας κι οι παππούδες μας με το τουφέκι στο χέρι, αυτοί που λευτερώσανε την πατρίδα μας και πιο πίσω, πιο παλιά, όλοι μας οι πρόγονοι που κι αυτοί ένα μονάχα είχανε στο νου τους -όπως κι εμείς σήμερα: τον αγώνα για τη λευτεριά.

Οι γυναίκες λοιπόν εντάσσονται στο έθνος μόνο ως αποκτήματα, με τους ίδιους όρους όπως τα άψυχα αντικείμενα (και αυτό μόνο αν είναι νεαρές και έχουν συγκεκριμένο χρώμα μαλλιών. Εάν είναι π.χ. κοκκινομάλλες ή ώριμες, ούτε ως αντικείμενα γίνονται δεκτές).

Δεν προξενεί καμία αίσθηση αντίφασης, ούτε στον Ελύτη ούτε στους σημερινούς έλληνες και ελληνίδες εκπαιδευτικούς που αναπαράγουν με θαυμασμό και με διδακτική πρόθεση το λόγο του, το να μιλά κάποιος για την ελευθερία μιας φυλής. Την ίδια ακριβώς αδιαφορία για την ανακολουθία άλλωστε συναντάμε και σε ένα προγενέστερο κείμενο του «ποιητή του Αιγαίου», όπου περιγράφει το σοκ από τη συνάντησή του με τα «καλοζωισμένα Ελβετόπουλα» το 1948 και τη διαφορά τους από τα δυστυχισμένα και πεινασμένα πολεμόπληκτα ελληνόπουλα, με τα παρακάτω λόγια:

έβγαινα απ’ το άτομό μου και αισθανόμουν όχι απλά και μόνο αλληλέγγυος, αλλά ταυτισμένος κυριολεκτικά με τη φυλή μου.

Σα να μην ήταν ακριβώς η πίστη σε «ανθρώπινες φυλές» αυτή που είχε αιματοκυλίσει την Ελλάδα, και όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, λίγα μόλις χρόνια πριν.

Απ’ τη στιγμή που κάποιος λογοτέχνης καταπίνει αμάσητο και μας ξερνάει ξανά κατά πρόσωπο τον βιολογικό ρατσισμό, είναι αναμενόμενο ότι θα προσυπογράφει και όλα τα αντιεπιστημονικά κλισέ του πολιτισμικού/ γλωσσικού ελληνικού ρατσισμού (για να το πούμε με μια λέξη: του μπαμπινιωτισμού), τα οποία κάνουν λαμπρή καριέρα έκτοτε και αναπαράγονται διαρκώς, ιδίως από τη στιγμή που εμφανίστηκε το διαδίκτυο.

… αυτό είναι στο βάθος ή ποίηση: μια πάλη συνεχής με τη γλώσσα. Τη γλώσσα την ελληνική που είναι η πιο παλιά και η πιο πλούσια γλώσσα του κόσμου.

Είμαστε οι μόνοι σ’ ολόκληρη την Ευρώπη που έχουμε το προνόμιο (υπογραμμίζω εγώ) να λέμε τον ουρανό “ουρανό” και τη θάλασσα “θάλασσα” …

κ.λπ. κ.λπ.

Νομίζω ότι, αν υπήρχε κάποια υποεπιτροπή της σουηδικής ακαδημίας η οποία να έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει την απονομή του βραβείου Νομπέλ μετά τη χορήγησή του, θα είχε κάθε λόγο να σκεφτεί σοβαρά να εφαρμόσει αυτή τη δυνατότητα εν προκειμένω με βάση αυτές τις δηλώσεις –και άλλες ανάλογες. Σίγουρα λόγω του ρατσισμού τους, και επίσης, ενδεχομένως, λόγω της ανυπόφορης κοινοτοπίας, της φλυαρίας και του ανορθολογισμού τους.

Κλασσικό
ρατσισμός,Πολιτική

Πέθανε σαν κομμουνιστής, αλλά ως ρατσιστής

του Άκη Γαβριηλίδη

Πριν από κανέναν μήνα, ο Θάνος Πλεύρης, εν όψει της υπουργοποίησής του, αποκήρυξε παλαιότερες αντισημιτικού περιεχομένου τοποθετήσεις του και ζήτησε συγνώμη «από τον εβραϊκό λαό».

Οι περισσότεροι αριστεροί και αντιρατσιστές χλεύασαν αυτή τη συγνώμη, την οποία θεώρησαν ανειλικρινή, και ισχυρίστηκαν –δικαίως- ότι κάποιος που έχει πει τέτοια πράγματα δεν κάνει για υπουργός.

Καθ’ όλο το τελευταίο διάστημα, όμως, οι ίδιοι πάνω-κάτω άνθρωποι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να ανακηρύξουν ως αιώνιο σύμβολο της αριστεράς, της ρωμιοσύνης, του πατριωτισμού και της οικουμενικότητας κάποιον που δεν έκανε απλώς τοποθετήσεις αντισημιτικού περιεχομένου, αλλά ο ίδιος παραδέχθηκε απερίφραστα και με υπερηφάνεια ότι είναι αντισημίτης[1]. Στη συνέχεια δε αρνήθηκε πεισματικά να ανασκευάσει ή, πολύ περισσότερο, Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Μετακίνηση

Η Καμπούλ μάνα καίγεται

του Άκη Γαβριηλίδη

Η Σμύρνη, μάνα, χάνεται,

τα όνειρά μας πάνε.

Στα πλοία όποιος πιάνεται,

κι οι φίλοι τον χτυπάνε,

λέει ένα πολύ γνωστό τετράστιχο του Πυθαγόρα [Παπασταματίου] από τη Μικρά Ασία που είχανε βγάλει μαζί με τον Απόστολο Καλδάρα πριν από μισό αιώνα, και άλλον μισό αιώνα μετά τα γνωστά σε όλους γεγονότα στα οποία αναφερόταν ο δίσκος εκείνος. Το τετράστιχο αυτό απηχούσε πολλές προφορικές και γραπτές μαρτυρίες, κατά τις οποίες πολλοί ρωμιοί πρόσφυγες από τη Ασία, στην απελπισία τους, έπεφταν στη θάλασσα από την προκυμαία της Σμύρνης και δοκίμαζαν να πιαστούν από ξένα σκάφη για να γλιτώσουν, αλλά τα σκάφη αυτά αρνούνταν να τους παραλάβουν και πολλοί έβρισκαν το θάνατο. Η αφήγηση αυτή, στην οποία η βίαιη και πρόωρη απώλεια της ζωής συνοδευόταν και από μία αίσθηση προδοσίας και απανθρωπιάς, απέκτησε μια ιδιαίτερα τραυματική διάσταση και Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Αρχαιογνωσία,Πολιτική

Ο άνθρωπος που θέλει να σώσει τις κλασικές σπουδές από την λευκότητα

της Ρέιτσελ Πόουζερ

Στον κόσμο των κλασικών φιλόλογων, η αντιπαράθεση μεταξύ του Νταν-Ελ Παδίγια Περάλτα και της Μέρι Φράνσις Ουίλιαμς έγινε γνωστή απλώς ως «το επεισόδιο». Η αναμέτρηση έλαβε χώρα σε ένα συνέδριο της Εταιρείας Κλασικών Σπουδών τον Ιανουάριο του 2019 –το είδος της ακαδημαϊκής συγκέντρωσης στην οποία συνήθως δεν συμβαίνει τίποτα που θα μπορούσε να φανεί επίμαχο ή έστω απλώς ενδιαφέρον σε όσους δεν ανήκουν στον κλάδο. Αλλά εκείνη τη χρονιά, το συνέδριο περιελάμβανε ένα πάνελ για «Το μέλλον των κλασικών», το οποίο -και οι συμμετέχοντες το αναγνωρίζουν ομόφωνα- πόρρω απείχε από το να είναι ασφαλές. Εκτός από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ανθρωπιστικές σπουδές ως σύνολο (τάξεις και μαθήματα υπό εξαφάνιση λόγω αποεπένδυσης, φθίνουσα αίγλη, και φοιτητικό χρέος), οι κλασικές σπουδές βίωσαν επιπλέον και μια κρίση ταυτότητας. Για καιρό σεβαστές ως το θεμέλιο του «Δυτικού πολιτισμού», τώρα ο κλάδος προσπαθούσε να ξεφορτωθεί την φήμη ότι πρόκειται για ένα ελίτ θέμα που το δίδασκαν και το μελετούσαν σχεδόν αποκλειστικά λευκοί άνδρες, φήμη που ο ίδιος ο χώρος είχε επιβάλλει στον εαυτό του. Πρόσφατα, αυτή η προσπάθεια έγινε επιτακτικής σημασίας: η κλασσική αρχαιότητα είχε εγκολπωθεί από την ακροδεξιά, τα μέλη της οποίας θεωρούν τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους ως τους δημιουργούς της λεγόμενης λευκής κουλτούρας. Διαδηλωτές στην Charlottesville της Βιρτζίνια, κρατούσαν σημαίες με σύμβολο του ρωμαϊκού κράτους, ονλάιν αντιδραστικοί υιοθετούν ψευδώνυμα από την κλασική αρχαιότητα, και το Στόρμφροντ, ένα σάιτ υπέρ της «λευκής υπεροχής» ανέβασε φωτογραφία του Παρθενώνα με ταγκλάιν «Κάθε μήνας είναι μήνας λευκής ιστορίας». [i]

Ο Παδίγια, ένας εξέχων ιστορικός (με αντικείμενο την κλασική Ρώμη) που διδάσκει στο Πρίνστον και γεννήθηκε στη Δομινικανή Δημοκρατία, ήταν ένας από τους ομιλητές του πάνελ την ημέρα του «επεισοδίου». Εδώ και αρκετά χρόνια, ο Παδίγια μιλά ανοιχτά για τις βλάβες που προκάλεσαν όσοι ασχολούνται με τους κλασικούς εδώ και δύο χιλιετίες από την αρχαιότητα: τις αρχαιοελληνορωμαϊκές δικαιολογήσεις της δουλείας, της φυλετικής επιστήμης, της αποικιοκρατίας, του ναζισμού και άλλων φασισμών του 20ου αιώνα. Οι κλασικές σπουδές ήταν ένας γνωστικός κλάδος γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκε το σύγχρονο δυτικό πανεπιστήμιο, και ο Παδίγια πιστεύει ότι ο κλάδος αυτός έχει σπείρει ρατσισμό στο σύνολο της ανώτερης εκπαίδευσης. Το Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,σεξισμός,φεμινισμός

Ναι στην ισότητα των συζύγων – όχι στο ρατσισμό κατά των αντρών

της Κατερίνας Χαιρέτη

Στην πλατφόρμα Avaaz ­-και σε άλλα σημεία στον κυβερνοχώρο- έχει αναρτηθεί προς συλλογή υπογραφών ψήφισμα με τίτλο «Όχι στην υποχρεωτική συνεπιμέλεια».

Το κείμενο του ψηφίσματος αυτού είναι προβληματικό από αρκετές απόψεις. Καταρχάς, σε αυτό δεν αναγνωρίζεται, ούτε κατ’ ελάχιστον, ότι υπάρχει μια κοινωνική νοοτροπία σύμφωνα με την οποία οι μητέρες είναι κατάλληλες για την ανατροφή των παιδιών, ενώ οι πατέρες όχι, και, λόγω αυτής της νοοτροπίας, οι δικαστές δίνουν σχεδόν πάντα την επιμέλεια των παιδιών στις μητέρες μετά το διαζύγιο.

Από την άλλη, βέβαια, δεν αναφέρεται πουθενά ρητά ότι οι γυναίκες είναι περισσότερο κατάλληλες για την ανατροφή του παιδιού και, επομένως, δικαίως παίρνουν την επιμέλεια των παιδιών αφού χωρίσουν από τον σύζυγο ή σύντροφο. Η μη αναφορά μιας τέτοιας θέσης, καθώς και η θέση υπέρ της συναινετικής  συνεπιμέλειας, καταδεικνύουν ότι οι «Μαμάδες ενάντια στην υποχρεωτική συνεπιμέλεια» (όπως υπογράφεται το κείμενο του ψηφίσματος), εμμέσως πλην σαφώς, παραδέχονται ότι οι πατέρες είναι εξ ίσου κατάλληλοι με τις μητέρες για την ανάληψη της επιμέλειας των παιδιών.

Για να καλύψουν την αντίφαση, ισχυρίζονται ότι όλοι όσοι διεκδικούν την συνεπιμέλεια είναι πατέρες κακοποιητές Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Ιστορία,ναζισμός

Πώς οι νεοποντιστές ξεπλένουν τους Ναζί με τα παραμύθια τους

του Άκη Γαβριηλίδη

Στον ελληνόφωνο κυβερνοχώρο, καθώς και στον αγγλόφωνο υπό ελληνικό έλεγχο, ιδίως υπό έλεγχο οπαδών και διακινητών της θεωρίας περί «ελληνικής γενοκτονίας», γνωρίζει ευρύτατη διάδοση εδώ και λίγα χρόνια μια ιστορία κατά την οποία οι «Κεμαλιστές» εμπορεύτηκαν τα οστά των εν λόγω γενοκτονημένων Ελλήνων, και ειδικότερα ότι τα πούλησαν στη Γαλλία για βιομηχανική χρήση.

Απ’ όσο μπορώ να δω, το αφήγημα αυτό εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ένα κείμενο του Βλάση Αγτζίδη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 15ης Σεπτεμβρίου 2013, με τίτλο «Εμπόριο οστών. Όταν οι κεμαλιστές θησαύριζαν από λείψανα θυμάτων», στο οποίο περιλαμβάνεται και το σύνολο των πηγών που υποτίθεται ότι τεκμηριώνουν τον ισχυρισμό αυτό. Στη συνέχεια, το άρθρο αυτό αναδημοσιεύτηκε από τον ίδιο το συγγραφέα του στο μπλογκ του και συμπεριλήφθηκε ως υποενότητα σε ένα εκτενέστατο κείμενο που έγραψε ως πρόλογο για το βιβλίο τού Μιχαήλ Αγγέλου Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ. Υπ’ αυτόπτου μάρτυρος, εκδ. Ελευθεροτυπία, Αθήνα 2013 (σ. 46) –εδώ με Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Μετα-αποικιακές σπουδές,εκπαίδευση

Γαλλία: όχι στον μακκαρθισμό κατά των «ισλαμο-αριστεριστών»

συλλογικό κείμενο

Σε μια εποχή ανόδου του ρατσισμού, των αντιλήψεων περί «λευκής υπεροχής», του αντισημιτισμού και του βίαιου ακροδεξιού εξτρεμισμού, η ακαδημαϊκή ελευθερία δέχεται επίθεση. Η ελευθερία να διδάσκουμε και να ερευνούμε τις ρίζες και τις διαδρομές της ράτσας και του ρατσισμού κατηγορείται, κατά διαστροφικό τρόπο, για τα ίδια τα φαινόμενα που προσπαθούμε να κατανοήσουμε καλύτερα. Αυτός είναι ο βασικός ισχυρισμός ενός μανιφέστου που υπέγραψαν πάνω από 100 Γάλλοι πανεπιστημιακοί και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Le Monde στις 2 Νοεμβρίου 2020. Οι υπογράφοντες δηλώνουν τη συμφωνία τους με τον Γάλλο Υπουργό Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ ότι «ιδεολογίες βασισμένες στον ιθαγενισμό, τον φυλετισμό και τον ‘απο-αποικισμό’», εισηγμένες από τη Βόρεια Αμερική, ευθύνονται διότι «άνοιξαν το δρόμο» στον βίαιο εξτρεμιστή που δολοφόνησε τον δάσκαλο Samuel Paty στις 16 Οκτωβρίου 2020.

Συνέχεια
Κλασσικό
ρατσισμός,Μετακίνηση

Η ξενοφοβία των ξενοδόχων

του Άκη Γαβριηλίδη

Ψάχνω να βρω κάτι να πω που να μας βοηθάει να σκεφτούμε για το περιστατικό στα Καμένα Βούρλα, χωρίς να καταλήγει στο «να κατανοήσουμε τους καημένους τους κατοίκους, παρασύρθηκαν, δεν είναι φασίστες» κ.λπ.· να σκεφτούμε πώς, και γιατί, κάποιοι άνθρωποι κινητοποιούνται, φέρνοντας μαζί και τα παιδιά τους, για να εμποδίσουν άλλα παιδιά να φάνε και να κοιμηθούνε, με δυο λόγια να ζήσουνε, κραυγάζοντας μάλιστα ανερυθρίαστα «εδώ θα γίνει ο τάφος σας».

Τα video της θεματτικής ενότητας: ΚΑΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ | WEBTV | OPEN

Δεν είμαι σίγουρος ότι έχω μια εξήγηση. Μου κάνει όμως εντύπωση ότι οι κάτοικοι ενός χωριού που μεταπολεμικά είχε συνδέσει την ευημερία, αν όχι την ύπαρξή του, με την ξενοδοχειακή/ παραθεριστική/ εκδρομική βιομηχανία, (ή έστω βιοτεχνία), η οποία όμως εδώ και χρόνια βρίσκεται σε παρακμή επειδή άλλαξε η χάραξη της εθνικής, «έκλεισαν την εθνική», για να διαμαρτυρηθούν επειδή κάποιοι πρόσφυγες θα φιλοξενηθούν –επ’ αμοιβή- στα ούτως ή άλλως άδεια ξενοδοχεία τους.

Η «εθνική», όπως το δηλώνουμε εδώ και χρόνια με αυτό το επίθετο –παράγωγο του ουσιαστικού «έθνος», ουσιαστικοποιημένο με τη σειρά του- είναι ο άξονας που συνδέει τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Υπό κανονικές συνθήκες, όποιος «κλείνει την εθνική» σταματά την κυκλοφορία στο σώμα του έθνους. Εν προκειμένω, φαίνεται ότι η ρατσιστική κινητοποίηση δεν μπλόκαρε κάθε είδους κυκλοφορία, αλλά μόνο αυτή που θα βοηθούσε τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα να τραφούν και γενικώς να ζήσουν.

Όπως κι αν έχει, στο λόγο των ρατσιστών κατοίκων, ή στην επιτελεστική τους δήλωση, είναι σαν να έχουμε ένα χιαστό σχήμα, μια αυτοκαταστροφική σπείρα: δεν θέλουμε «κακούς» (=φτωχούς, Μουσουλμάνους) ενοίκους στα ξενοδοχεία μας, έστω και αν αυτοί βρίσκονται καθ’ οδόν προς τη Γερμανία ή τη Νορβηγία· θέλουμε Έλληνες και, ει δυνατόν, Γερμανούς και Νορβηγούς. Αυτοί όμως δεν θα έρθουν ποτέ: ούτως ή άλλως δεν έρχονταν, και τώρα είναι ακόμα λιγότερο πιθανό να έρθουν, αφού βγάλαμε για το χωριό μας μια εικόνα γεμάτη μίσος, απόρριψη και ξενοφοβία.

Ίσως όμως αυτό ακριβώς να ήταν το ημι-συνειδητό νόημα της πράξης: δεν ήταν ένα αθέλητο αποτέλεσμα, αλλά ήταν μια λύσσα, μια ματαίωση και μια επιθετικότητα που δεν ξέρει προς τα πού να στραφεί και στρέφεται εναντίον του εαυτού της. Και, κατά περίεργο τρόπο, στη στροφή της αυτή υλοποιεί το νόημα –ένα από τα νοήματα- του σημαίνοντος που συνιστά το όνομα του συγκεκριμένου χωριού (ένα αρκετά ασυνήθιστο όνομα, καθότι δεν είναι τόσο πολλά τα τοπωνύμια που αποτελούνται από δύο λέξεις –εφόσον τουλάχιστον η πρώτη λέξη δεν είναι «Νέος/Νέα», «Άνω/ Κάτω»  ή άλλα παρόμοια).

Μια αρχαιοελληνική έκφραση που χρησιμοποιείται ενίοτε ακόμα και σήμερα για να περιγράψει ένα «πέρασμα στην πράξη» κατά το οποίο ο ενδιαφερόμενος αδιαφορεί για τις πιθανόν ολέθριες συνέπειες, είναι το γαία πυρί μιχθήτω. Το πυρ ως γνωστόν είναι αυτό που καίει, και μία άλλη, νεοελληνική αυτή τη φορά έκφραση για εκείνον που έφτασε στο έσχατο σημείο ανοησίας και παραλογισμού είναι το έκαψες. Το ουσιαστικό τώρα το οποίο προσδιορίζει η παθητική μετοχή καμένα στο όνομα του χωριού επίσης δηλώνει, στην τρέχουσα γλώσσα, τον ανόητο και αφελή άνθρωπο. Καμιά φορά, nomen est omen, που έλεγαν και οι Ρωμαίοι. Κάποιοι λοιπόν εδώ φαντασιώνονται ότι μετενσαρκώνουν το μικρό γαλατικό χωριό που αντιστέκεται στην «αυτοκρατορία», ότι «φυλάνε τις Θερμοπύλες» –οι οποίες άλλωστε είναι πολύ κοντά γεωγραφικά, και είναι ο τόπος μιας ετήσιας μάζωξης των Ελλήνων νεοναζιστών. Όπως άλλωστε και ο τόπος μιας συντριπτικής νίκης των Γαλατών εις βάρος των Ελλήνων (Αιτωλών και Βοιωτών) το 279 π.Χ.  

Είναι λοιπόν τρελοί αυτοί οι Ρωμαίοι; Ίσως, αλλά ποιοι Ρωμαίοι απ’ όλους, και τι τρέλα τους κατέλαβε; Τι είναι αυτό που έκαψε τα Βούρλα, ή που έκανε τα βούρλα τους ξενοδόχους κατοίκους τους να το κάψουν; Ήταν σίγουρα η οργή τους για τους «φτωχούς» και «ταπεινούς» φιλοξενούμενους που τους προέκυψαν απρόσκλητοι –αλλά μήπως πάντα απρόσκλητοι δεν έρχονται οι φιλοξενούμενοι; Ταυτόχρονα, όμως, ήταν η επίγνωση ότι οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε, αν δεν έχουν διαβεί ήδη, ότι εκείνοι που εμείς περιμένουμε μας έστησαν για πάντα, δεν πρόκειται να έρθουν να μείνουν στα ξενοδοχεία μας, οπότε κανένας ορθολογικός υπολογισμός και καμία προσμονή δεν μπορεί να μας χαλιναγωγήσει και να μας κάνει να υποκριθούμε έστω ότι είμαστε φιλόξενοι. Ας ανακατωθεί η γη με τη φωτιά, ακόμα κι αν η γη αυτή είναι η δική μας. Ή ιδίως τότε. Αφού μας είναι πλέον άχρηστη, αφού έχει ήδη γίνει ο δικός μας τάφος, ο τάφος των ελπίδων μας για πλουτισμό.

Η εικόνα ίσως περιέχει: υπαίθριες δραστηριότητες και φύση, κείμενο που λέει "ΑΘΗΝΑ ATHINA ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ AGIOS KONSTANTINOS KAM ΒΟΥΡΛΑ KAM. VOURLA ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΚΑΤΟΥΡΗΜΑ 500m"

Κλασσικό