του Άκη Γαβριηλίδη

Το βιβλίο του Ξενοφώντος Κοντιάδη για το «φαινόμενο Κασσελάκη» δεν το έχω διαβάσει, ούτε προτίθεμαι να το διαβάσω. Διάβασα μόνο ένα απόσπασμά του που προδημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, και η ανάγνωση αυτή επιβεβαίωσε την αρχική μου κρίση ότι δεν έχει κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο ή ενδιαφέρον.

Αντιθέτως, αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η δημόσια/ πολιτική διαχείριση της εικόνας του βιβλίου. Με άλλα λόγια, (όχι τα δικά μου λόγια: εκείνα του συγγραφέα και της «επιστήμης» την οποία εκείνος επικαλείται), με ενδιαφέρει η κατασκευή της «περσόνας» του Ξενοφώντος Κοντιάδη. Γι’ αυτό, διάβασα με προσοχή ένα αρκετά εκτενές, αναλογικά, απολογιστικό σημείωμα του συγγραφέα, σε ΜΚΔ, για την παρουσίαση του βιβλίου με τη συμμετοχή του ίδιου του Στέφανου Κασσελάκη.

Στο σημείωμα αυτό μας εξηγείται, μεταξύ άλλων, ότι στην «επιστήμη» (δεν προσδιορίζεται ποια ακριβώς επιστήμη Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Για την ανθρωποσφαγή που διεξάγεται στη λωρίδα της Γάζας, πολλοί/-ές στον ελληνόφωνο κυβερνοχώρο (και όχι μόνο σ’ αυτόν) χρησιμοποιούν τον προσδιορισμό γενοκτονία. Τη γενοκτονία αυτή φυσικά κατηγορείται ότι πραγματοποιεί το Ισραήλ, ή/ και «οι Εβραίοι» κατά ορισμένους. Αυτοί οι ορισμένοι συχνά σπεύδουν να παραλληλίσουν τη γενοκτονία αυτή με εκείνη που είχαν υποστεί στο παρελθόν –κατά τη δεκαετία του 1940- οι ίδιοι οι δράστες, οι οποίοι τώρα «μετατρέπονται από θύματα σε θύτες».

Ο παραλληλισμός αυτός βέβαια κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες, πράγμα που μας κάνει να υποθέσουμε ότι δεν οφείλεται στη μεγαλύτερη ή μικρότερη ένταση των συγκρούσεων και του ανθρώπινου πόνου που αυτές προκαλούν, αλλά ότι το σχήμα υπήρχε έτοιμο και κάθε φορά επενδυόταν στα γεγονότα ασχέτως της σφοδρότητάς τους –ή μόλις Συνέχεια →

του Salem Nasser

Φανταστείτε. Φανταστείτε ότι 2,5 εκατομμύρια Εβραίοι ζουν σε μια υπαίθρια φυλακή εδώ και 17 χρόνια και ότι ο δεσμοφύλακάς τους αποφασίζει τι μπαίνει και τι βγαίνει. Ενέργεια, τρόφιμα, φάρμακα … Φανταστείτε ότι οι εβραϊκές οικογένειες εκδιώκονται συστηματικά από τα σπίτια τους, δικά τους και των προγόνων τους, και από την πατρογονική γη τους για να δώσουν στέγη σε μη Εβραίους από όλο τον κόσμο. Φανταστείτε ότι οι Εβραίοι ζουν περικυκλωμένοι από τείχη και φράχτες και δεν μπορούν να περπατήσουν σε δρόμους όπου περπατούν αποκλειστικά οι μη Εβραίοι. Φανταστείτε ότι αμφισβητείται η εθνική ταυτότητα και η ίδια η ύπαρξη των Εβραίων Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σε πρόσφατο σημείωμα είχα προσπαθήσει να προειδοποιήσω ότι τα όπλα με τα οποία οι γνήσιοι αριστεροί προσπαθούσαν να αμυνθούν κατά της απειλής του Στέφανου Κασσελάκη ήταν άσφαιρα, ή μάλλον δεν ήταν καν όπλα.

Φυσικά, κανείς δεν με άκουσε, όπως ανέμενα να γίνει και όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν. Δεν φανταζόμουν ότι θα υπάρξει κανείς που θα μου πει ευχαριστώ επειδή του δίνω τη δυνατότητα να διορθώσει την πορεία του και θα την διορθώσει πράγματι. Κάποιοι δε μου προσήψαν και ότι θέλω να «δικαιολογήσω» ή και να στηρίξω τον Κασσελάκη. Όπως επίσης έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν, και με μένα και με άλλους. Ουδεμία έκπληξη και επ’ αυτού.

Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των εσωκομματικών εκλογών, η οποία επιβεβαίωσε όσα έλεγα, έχουμε νέες ευκαιρίες να μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα αυτών των όπλων. Εδώ θα το κάνουμε σχετικά με ένα εξ Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο Αχιλλέας Μπέος όλοι ξέρουμε από πού έρχεται και τι εκπροσωπεί: εκπροσωπεί την αντιδραστική εκδοχή της λαϊκής κουλτούρας (διότι, ακριβώς, υπάρχει και τέτοια· η λαϊκή κουλτούρα δεν είναι πάντα/ απαραίτητα προοδευτική-δημοκρατική). Ως ένας (ακόμη) επίδοξος έλληνας Μπερλουσκόνι, εκφράζει το πνεύμα του μικροεπιχειρηματία, του απατεώνα, του μπράβου των γηπέδων και των σκυλάδικων, μετατρέποντας όλα τα παραπάνω σε δίκτυα εκλογικής πελατείας με το κοινό του. Όπως έλεγε εγκαίρως και ο Τόνι Νέγκρι για τον προαναφερθέντα και πρώτο διδάξαντα, «είναι ένα αφεντικό, μία μορφή συλλογικού κεφαλαιοκράτη, μια λειτουργία της κεφαλαιοκρατικής διεύθυνσης της κοινωνίας, καθότι σε αυτόν επικοινωνία και παραγωγή είναι το ίδιο πράγμα (…) δεν είναι όμως φασισμός, είναι κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική δεξιά».

Αν είναι έτσι, πώς μπορεί να αντιπαρατεθεί κανείς με επιτυχία στη συγκρότηση και την αποτελεσματικότητα αυτών των δικτύων;

Δεν ισχυρίζομαι ότι έχω την απάντηση σε αυτό. Γνωρίζω όμως με βεβαιότητα ότι αυτό δεν μπορεί κανείς να το κάνει καταγγέλλοντας την «κυριαρχία του θεάματος» –όπως άλλωστε ήδη επισήμαινε στο ίδιο προ τριακονταετίας Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σαράντα παλικάρια από τη Λιβαδειά πήγαν και πάτησαν την Τροπολιτσά.

Μετά το πάτημα, κατέσφαξαν όλους τους Μουσουλμάνους (και Εβραίους) κατοίκους της, άντρες, γυναίκες, παιδιά και γέρους.

Άλλα σαράντα παλικάρια, πλάσματα της φαντασίας του Νίκου Γκάτσου –λάτρη της τρισχιλιετούς ελληνικής ιστορίας, της λαογραφίας, αλλά και της διακειμενικότητας- παίξανε στα ζάρια μία μικρή για να δούνε «ποιος θα την κερδίσει». Το ερώτημα αυτό, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο τραγούδι, προκάλεσε μεγάλη αγωνία –αλλά καμία απορία ή προβληματισμό- «σ’ Ανατολή και Δύση, σε κόσμο και ντουνιά».

Κανείς, ούτε ο στιχουργός ούτε οι ήρωες της ιστορίας του, δεν φαίνεται να αναρωτήθηκε: τι είδους «κέρδος» άραγε θα ήταν αυτό; Τι είδους συνήθεια, και τίνος, ήταν αυτή η πρακτική, να χρησιμοποιείται ως έπαθλο τυχηρού παιγνίου ή στοιχήματος ένα ανθρώπινο πλάσμα, και μάλιστα νεαρής –αν και μη ακριβώς προσδιοριζόμενης- Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σε ένα πολύ γνωστό απόσπασμα από τα Απομνημονεύματά του, ο Μακρυγιάννης αφηγείται πώς, σε μια μάζωξη των οπλαρχηγών κατά την πολιορκία της Ακρόπολης, επιτέλεσε ένα τραγούδι με τη συνοδεία του ταμπουρά του, με αποτέλεσμα να εισπράξει τα εύσημα του «μαύρου Γκούρα». Και παραθέτει στο γραπτό του όλους τους στίχους όπως τους τραγούδησε.

Πολλά χρόνια αργότερα, τους στίχους αυτούς αποφάσισε να μελοποιήσει ο Χρήστος Λεοντής. Το αποτέλεσμα της μελοποίησης κυκλοφόρησε το 1975, τραγουδισμένο από τον Νίκο Ξυλούρη (τον ίδιον που ξεσπάθωνε την περίοδο εκείνη κατά των «νέγρικων χου-χου»).

Η απόφαση αυτή καταρχάς δείχνει ένα σχετικό θράσος. Ήδη την εποχή εκείνη, ήταν γνωστές και καταγεγραμμένες αρκετές εκτελέσεις του τραγουδιού αυτού, ή μάλλον παραδείγματα των ίδιων στίχων τραγουδισμένων πάνω σε αρκετές διαφορετικές μελωδίες (γι’ αυτές θα πούμε κάποια πράματα στη συνέχεια). Για ποιο λόγο να προσθέσει κανείς ακόμα μία;

Βεβαίως, στη μουσική τίποτε δεν απαγορεύεται. Το να βάλει κανείς καινούρια μουσική σε στίχους από Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Τις προάλλες, κάνοντας ζάππινγκ, έπεσα πάνω στην «Γκαρσονιέρα» (The Apartment, Billy Wilder 1960), σε σχετικά αρχικό σημείο. Είπα να καθήσω να την ξαναδώ άλλη μια φορά, μετά από τόσα χρόνια, και πρέπει να πω ότι με εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο από τις προηγούμενες.

Πάντοτε έλεγα ότι οι ταινίες του Ουάιλντερ πρέπει να διδάσκονται στις κινηματογραφικές σχολές (μεταξύ άλλων και) για να μαθαίνει κανείς πώς γράφεται ένα σενάριο. (Είμαι σίγουρος εξάλλου ότι αυτό θα έχει γίνει ήδη ή/ και θα γίνεται ακόμα, απλώς εγώ δεν το ξέρω). Η ιδιοφυία του Αυστριακού Εβραίου που εκ του μηδενός, σχεδόν χωρίς να ξέρει τη γλώσσα, έφτασε ως ξένος στις ΗΠΑ και έγινε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον αμερικανικό κινηματογράφο, όπως εξήγησα αλλού φαίνεται σε πολλά μεν σημεία, αλλά πάνω απ’ όλα και στην φοβερή –και φοβερά συγκινητική- τελική σκηνή της συγκεκριμένης ταινίας.

Πέρα από τα οξυδερκή κοινωνικά σχόλια και την κριτική που διατυπώνει έμμεσα στη διάρκειά της, η ταινία κατά βάση είναι μια ερωτική ιστορία: αφηγείται τις περιπέτειες που περνάει ένα (ετεροφυλόφιλο) ζευγάρι μέχρι να γίνει Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Για πολλοστή φορά οδηγούμαι να γράψω ένα σημείωμα για να επισημάνω το προφανές, ότι, καμιά φορά, στην Ελλάδα –ίσως και παντού, δεν ξέρω- ο νεκρός δικαιώνεται λίγο περισσότερο απ’ όσο θα του άξιζε.

Είναι φυσικά λυπηρό ότι ένας άνθρωπος πεθαίνει –ιδίως για όσους τον γνώριζαν προσωπικά. Αλλά, όσο κι αν είναι αυτονόητο, είναι καλό να θυμόμαστε ότι όσα έκανε –και ιδίως όσα έγραψε- κάποιος εν ζωή δεν έγιναν ούτε χειρότερα, αλλά ούτε και καλύτερα ως εκ του θανάτου του.

Και όσα άφησε ο Κ.Θ. Καλφόπουλος, για τον οποίο από χθες εκφράζονται από πολλές πλευρές έπαινοι και ευγνωμοσύνες, συχνά είναι άθλια.

Θα αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα. Επειδή μάλιστα είναι πολύ σύντομο, έχουμε την πολυτέλεια να το παραθέσουμε

Συνέχεια →