των Υβ Μούρμαν και Βερονίκ Σαπέν

Με τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, σκοπός μας ήταν να υπενθυμίσουμε ότι η απελευθέρωση της Ευρώπης δεν προκάλεσε μόνο εκρήξεις χαράς μεταξύ των πληθυσμών. Δυστυχώς, τόσο οι εισβολείς όσο και οι απελευθερωτές κόμισαν το δικό τους μερίδιο τρόμου σε βιασμούς και φόνους. Το καθήκον αμεροληψίας των δικαστηρίων όσον αφορά τις καταδίκες για τα ίδια εγκλήματα δεν έγινε σχεδόν ποτέ σεβαστό, ιδίως στη βάση του χρώματος και της καταγωγής του δράστη.

Ο φάκελος λοιπόν αυτός είναι ευαίσθητος, έχει δημοσιοποιηθεί και σχολιαστεί ελάχιστα, απλώς επειδή στο μυαλό πολλών ανθρώπων ο βιασμός είναι απαίσια πράξη. Σχεδόν όλες οι γυναίκες που υφίστανται βιασμό συχνά προτιμούν να το αποκρύψουν από την οικογένειά τους, από το φόβο για το «τι θα πει ο κόσμος», για τα κουτσομπολιά, αλλά επίσης από φόβο μήπως γίνουν δακτυλοδεικτούμενες. Ο πόνος όλων αυτών των βιασμένων γυναικών, που θα κουβαλούν μέσα τους για όλη τους τη ζωή το στίγμα αυτού του εγκλήματος. Και τι να πούμε για την περίπτωση που, συνεπεία αυτού του βιασμού, έμειναν έγκυες και έφεραν στον κόσμο ένα παιδί που θα τους θυμίζει διαρκώς τον πόνο αυτού του εγκλήματος. Δυστυχώς οι βαρβαρότητες αυτές υπήρξαν ανέκαθεν, και διαπράχθηκαν από όλους τους στρατούς.

Σε όλους τους καιρούς και σε όλες τις εποχές, ιδίως σε περίοδο πολέμου, ο άντρας πάντοτε χρησιμοποίησε το όπλο αυτό για να ικανοποιήσει την κτηνώδη ανάγκη του, αλλά και για να τρομοκρατήσει τους πληθυσμούς των χωρών υπό κατοχή. Μία από τις συγγραφείς αυτού του βιβλίου θυμάται όσα της διηγόταν η γιαγιά της, που ήταν γεννημένη το 1885. Τις οικογενειακές ιστορίες κατά τις οποίες η δική της μητέρα και η γιαγιά της είχαν δει να εισβάλλουν στο Βέλγιο στρατεύματα γαλλικά, γερμανικά, αγγλικά, ρωσικά, μέχρι και κοζάκικα το 1814 και 1815 και φοβόντουσαν τη συμπεριφορά τους. Η γιαγιά αυτή είχε βιώσει την έξοδο του 1914 και έπαιρνε τους ουλάνους για Κοζάκους. Ο φόβος είχε για τα καλά εγκατασταθεί στη συλλογική μνήμη.

Ένας αμερικανός συγγραφέας γράφει σε ένα βιβλίο του: «Για τους αμερικανούς στρατιώτες, η Γαλλία ήταν ένα γιγαντιαίο μπορντέλο όπου μπορούσε κανείς ελεύθερα να βιάζει τις γυναίκες». Το καθημερινό έντυπο του αμερικανικού στρατού Stars and stripes, δημοσίευε εικόνες νεαρών Γαλλίδων εκστασιασμένων στην αγκαλιά των ελευθερωτών τους. Από τον Ιούνιο ως τον Οκτώβριο του 1944, ενώ 4 εκατομμύρια αμερικανοί στρατιώτες διέσχιζαν τη Γαλλία, 152 παραπέμφθηκαν σε στρατοδικείο, εκ των οποίων 139 μαύροι.

Ένας άλλος συγγραφέας υπολογίζει ότι αμερικανοί στρατιώτες διέπραξαν 11.040 βιασμούς στη Γερμανία, 2.040 στην Αγγλία και 3.620 στη Γαλλία. Ένας τρίτος καταμέτρησε 860.000 βιασμούς από στρατιωτικούς των συμμάχων (Σοβιετικών, Αμερικανών, Γάλλων και Βρετανών). Πέντε Γερμανίδες βρέθηκαν νεκρές σε έναν αμερικανικό στρατώνα τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1945.

Βιασμοί από αμερικανούς στρατιώτες

Απ’ όπου περνούσαν οι αμερικανοί στρατιώτες, παντού φώναζαν «Zig zig», ή «Let’s do some zig zig», ενώ όσοι μιλούσαν και κάποια γαλλικά, όπως π.χ. ο Theron W. McGann του λόχου Α του Τάγματος Signal Construction [κατασκευής σημάτων] στο χωριό Κιμπού της Νορμανδίας, τόλμησαν να τα αξιοποιήσουν για να πουν «Σ’ιλ βου πλε μαντάμ, θα μας κάνετε ένα στα γρήγορα;».

Είχαμε τη δυνατότητα να συμβουλευτούμε πάνω από 47.000 σελίδες από φακέλους των αμερικανικών στρατοδικείων, της περιόδου 1943-1946, όπου όλοι οι στρατιώτες είχαν συλληφθεί και δικαστεί για τα εγκλήματά τους. Κλοπές, φόνους, προσβολές αξιοπρέπειας και φυσικά βιασμούς που διαπράχθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία, την Τυνησία, την Ιταλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γερμανία κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Ο σκοπός μας δεν ήταν απλώς να καταγράψουμε αυτά τα εγκλήματα, αλλά να αναφερθούμε σε όσα υποχρεώθηκαν να βιώσουν αυτές οι γυναίκες κατά την Απελευθέρωση της Ευρώπης. Για ορισμένους βιασμούς, οι δράστες δεν είχαν βρεθεί και ούτε εμείς καταφέραμε να τους ταυτοποιήσουμε παρά τις έρευνές μας.

Παρά την προέλαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γερμανία, εξακολούθησαν να διαπράττονται βιασμοί στην Αγγλία από στρατιώτες που είτε είχαν μείνει σε αυτή τη χώρα, είτε ήταν σε άδεια, ή πάλι από αεροπόρους που επέστρεφαν στη βάση τους αφού είχαν πραγματοποιήσει βομβαρδισμούς στη ναζιστική Γερμανία.

Από το καλοκαίρι του 1944, μετά την απόβαση στη Νορμανδία, συνέχισαν να υποβάλλονται καταγγελίες από γυναίκες για βιασμούς από αμερικανούς στρατιώτες. Εκατοντάδες υποθέσεις παραπέμφθηκαν στις αρχές.

Το 1945, μετά το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη, η πόλη της Χάβρης ήταν γεμάτη από αμερικανούς στρατιώτες που ανέμεναν να επαναπατριστούν στη χώρα τους. Οι κάτοικοι έγραψαν στον δήμαρχο ότι εκατοντάδες γυναίκες υπέστησαν επιθέσεις ή και βιασμούς και ότι επρόκειτο για ένα καθεστώς τρόμου που είχε επιβληθεί από ληστές με στολή. Ο ιδιοκτήτης ενός καφενείου μαρτυρεί: «Εμείς περιμέναμε φίλους οι οποίοι δεν θα μας προκαλούσαν ντροπή για την ήττα μας. Αντί γι’ αυτό, βρήκαμε μόνο ακατανοησία, κακούς τρόπους και την αλαζονεία των κατακτητών». Ανάλογες συμπεριφορές διαπιστώθηκαν στο Χερβούργο. Ένας κάτοικος δηλώνει ότι, με τους Γερμανούς, οι άντρες έπρεπε να κρύβονται, ενώ με τους Αμερικανούς αναγκαστήκαμε να κρύβουμε τις γυναίκες. Τα αρχεία της στρατιωτικής δικαιοσύνς αποκαλύπτουν ότι η μεγάλη πλειονότητα των αμερικανών στρατιωτών που δικάστηκαν για βιασμούς και εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γερμανία δεν ήταν μαχητές της πρώτης γραμμής. Ήταν υποστηρικτικό προσωπικό επιμελητείας, δηλαδή άντρες επιφορτισμένοι να προμηθεύουν τους στρατιώτες στο μέτωπο με πυρομαχικά, τρόφιμα, βενζίνη και διάφορα ανταλλακτικά.

Στις αποβάθρες του Χερβούργου, χίλιοι περίπου αμερικανοί στρατιώτες και γάλλοι λιμενεργάτες ξεφόρτωναν καθημερινά 10.000 τόνους σε οχήματα, πυρομαχικά και τρόφιμα. Όλα αυτά τα εμπορεύματα αποστέλλονταν με φορτηγά GMC προς τους GI στο μέτωπο μέσω του «Red Ball Highway Express». Στο νομό της Μάγχης ζούσαν 430.000 κάτοικοι με 120.00 αμερικανούς στρατιώτες, εκ των οποίων 50.000 Αφροαμερικανοί. Τέλος Αυγούστου 1944, οι Αμερικανοί απασχολούσαν 7.000 πολίτες ως εργάτες για 75 φράγκα τη μέρα και μία μερίδα Κ (ίση με το συσσίτιο που δικαιούνταν οι στρατιώτες). Οι Γερμανοί πλήρωναν καλύτερα: 100 φράγκα ανά εργάτη την ημέρα, για την ανέγερση του τοίχου του Ατλαντικού. Σύντομα οι Γάλλοι θα αντικατασταθούν από γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου, που αυτοί δεν κόστιζαν τίποτα.

Μόνο το μήνα Ιούνιο, 175 αμερικανοί στρατιώτες, κυρίως Αφροαμερικανοί (περίπου το 80-90%), θα κατηγορηθούν για βιασμούς. Οι κατηγορίες δεν κατέληγαν πάντα σε δίκες, ενώ ορισμένοι, λόγω έλλειψης αποδείξεων, έμειναν ανενόχλητοι από τη δικαιοσύνη. Από τα στοιχεία που βρήκαμε, υπάρχουν μεταξύ των εγκληματιών 330 πιθανόν λευκοί (το χρώμα του δέρματος δεν αναφέρεται πάντα), 194 Αφροαμερικανοί, 3 Ινδιάνοι και 6 άγνωστοι.

Βιασμοί από βρετανούς στρατιώτες

Πολλοί βιασμοί διαπράχθηκαν υπό την επήρεια οινοπνεύματος ή μετατραυματικού στρες, αλλά αναφέρονται και μερικές περιπτώσεις προμελετημένων επιθέσεων, όπως η απόπειρα βιασμού δύο κοριτσιών, υπό την απειλή όπλου, από δύο βρετανούς στρατιώτες στο χωριό Oyle κοντά στο Nienburg/Weser. Η απόπειρα κατέληξε στο θάνατο της μίας κοπέλας. Σε μία μόνο μέρα στα μέσα Απριλίου του 1945, τρεις γυναίκες βιάστηκαν στο Neustadt am Rübenberge από βρετανούς στρατιώτες. Ένας υψηλόβαθμος ιερέας του βρετανικού στρατού δήλωσε ότι «οι βιασμοί έπεφταν βροχή» και στη συνέχεια συμπλήρωσε ότι «αυτές που υπέστησαν βιασμό πιθανότατα το άξιζαν».

Βιασμοί από γάλλους στρατιώτες

Στην Ιταλία, τα γαλλικά στρατεύματα κατέκλυσαν τα χωριά. Από τις 15 Μαΐου μέχρι το μήνα Ιούλιο του 1944, οι γάλλοι στρατιώτες θα τελέσουν χιλιάδες βιασμούς. Γυναίκες, άντρες, παιδιά, υπερήλικες, όλοι άμαχοι από 8 μέχρι 72 χρονών ήταν θύματα των «Marocchinate», Μαροκινών που υπηρετούσαν στον γαλλικό στρατό. Την εποχή εκείνη, οι κάτοικοι των ορεινών χωριών της Ιταλίας έλεγαν «πρέπει να κρύβουμε τα κορίτσια γιατί τα κλέβουν οι διαβόλοι». Κατά κάποιες μαρτυρίες, τα υποψήφια θύματα κρύβονταν σε σπηλιές, στάβλους, σε απόμακρα αγροκτήματα και, φυσικά, σε εκκλησίες.

Στις 30 Μαΐου 1944, τέσσερις γάλλοι στρατιώτες μαροκινής καταγωγής κρίθηκαν ένοχοι βιασμού δύο νέων ιταλίδων 20 και 29 ετών στο Castro dei Volsci. Στο χωριό Lenola, ο Πιέτρο, 15 ετών, αφηγείται «με μεταχειρίστηκαν σαν γυναίκα. Μου έκαναν τα πάντα, σαν ζώα, και μετά με πυροβόλησαν». Η Βαλεντίνα, 17 ετών, ήταν πολύ όμορφη· βιάστηκε μέχρι θανάτου από 40 στρατιώτες. Όταν η μητέρα της προσπάθησε να την προστατεύσει, της έκοψαν τη γλώσσα και την υποχρέωσαν να κοιτάζει.

Ο γαλλικός στρατός πήρε μέρος στην εισβολή στη Γερμανία και ανέλαβε την ευθύνη μίας ζώνης κατοχής. Οι Γάλλοι φέρεται ότι διέπραξαν 385 βιασμούς στα περίχωρα της Kωνσταντίας, 600 στην περιοχή του Mπρούχζαλ. Στις 16 και 17 Απριλίου 1945, στο Φρόιντενστατ της Βάδης-Βυρτεμβέργης, τουλάχιστον 600 γυναίκες και νέες κοπέλες βιάστηκαν από γάλλους στρατιώτες από τους οποίους κάποιοι ήταν μαροκινής, αλγερινής και τυνησιακής καταγωγής.

Οι γάλλοι στρατιώτες επιδόθηκαν σε ένα όργιο βιασμών με χιλιάδες θύματα στα περίχωρα του Χαίφινγκεν, κοντά στο Λέονμπεργκ της Βάδης-Βυρτεμβέργης, κατά την κατάληψη της πόλης.

Βιασμοί από βέλγους στρατιώτες

Δεν βρήκαμε ίχνη από το συγκεκριμένο έγκλημα στα βελγικά αρχεία. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν εγκλήματα. Στο Βέλγιο, οι δικογραφίες δεν ταξινομούνται ανά κατηγορία εγκλημάτων, τα δε αρχεία των βελγικών στρατοδικείων παραμένουν απόρρητα για περίοδο 120 ετών μετά την καταδίκη.

[ακολουθούν ενότητες για τα εγκλήματα των Σοβιετικών στη Γερμανία και την Πολωνία και των Γιαπωνέζων στην Κίνα, και αναλυτική παρουσίαση συγκεκριμένων δικογραφιών].

Μετάφραση: Α.Γ. Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου Les crimes des soldats américains en europe. Viols et meurtres, Caban, Παρίσι 2023. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνονται στο  οπισθόφυλλο του βιβλίου, ο Yves Moerman είναι ιστορικός με ειδίκευση τον Β΄ Π.Π., ενώ η Veronique Sapin είναι συνταξιούχος του τομέα της εστίασης, μητέρα και γιαγιά και δεν είχε μέχρι τώρα κάποια συγγραφική δραστηριότητα.