του Άκη Γαβριηλίδη
Στην λογοκριτική ανακοίνωση της αυτοαποκαλούμενης «ιεράς συνόδου» εναντίον του καλαμπουριού το οποίο ανήρτησε γνωστός λοιμωξιολόγος στα ΜΚΔ, και το οποίο αναπαράγεται παρακάτω, διαβάζουμε μεταξύ άλλων και τη φράση:
αν και το πρόσωπο του Χριστού και της Κυρίας Θεοτόκου δεν έχουν ανάγκη οποιασδήποτε ανθρώπινης υπεράσπισης έναντι των ανθρώπινων ύβρεων, οι προσβολές και επιθέσεις κατά του Χριστιανισμού θα συνεχίσουν και θα αυξάνονται κατά τον 21ο αιώνα.
Καλώ την αναγνώστρια να ξαναδιαβάσει τη φράση, για να μην κάνω δεύτερη φορά κόπυ/ πέιστ, και να αναρωτηθεί τι ακριβώς λέει.
Θα διαπιστώσει ότι έχουμε εδώ ένα μεγαλοπρεπές non sequitur. Η φράση αρχίζει με δευτερεύουσα εναντιωματική πρόταση, αλλά η κύρια που ακολουθεί δεν έρχεται σε καμία αντίθεση με αυτήν. Ούτε σε συμφωνία έρχεται. Απλώς πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα που δεν συναντώνται σε κάτι. Μπορεί κάποια πρόσωπα να έχουν ή να μην έχουν ανάγκη υπεράσπισης, ενώ οι προσβολές εναντίον μιας θρησκείας να αυξάνονται ή να μειώνονται, χωρίς το ένα να επηρεάζει το άλλο.
Τι να είχαν άραγε στο μυαλό τους όσοι την συνέταξαν;
Θα αποτολμήσω μία ερμηνεία. Ίσως αυτό το σχήμα κατά το νοούμενον προέκυψε λόγω υπερβολικής συμπύκνωσης. Το πιθανότερο είναι να έχει παραλειφθεί μία φράση του τύπου:
αν και … δεν έχουν ανάγκη υπεράσπισης, ωστόσο υπάρχει ένας πιεστικός λόγος που εμάς μας οδηγεί να αναλάβουμε παρόλα αυτά μια τέτοια υπεράσπιση, η οποία είναι η εξής:
… κ.ο.κ., όπως ανωτέρω.
Ωστόσο, η συμπλήρωση αυτή, αντί να λύσει τα προβλήματα, δημιουργεί νέα.
Καταρχάς, το ίδιο το πρώτο μέρος είναι μία απλή αυτοαναίρεση/ παλινωδία: δεν υπάρχει ανάγκη, αλλά υπάρχει.
Κατά δεύτερον: το δεύτερο μέρος της φράσης δεν αποτελεί καμία υπεράσπιση. Πρόκειται απλώς για μια διαπίστωση αυτού που συμβαίνει. Ορθότερα, για μία πρόβλεψη εκείνου που αναμένεται να συμβεί στο μέλλον.
Εάν κανείς έχει κάποια καλύτερη εξήγηση, θα ήμουν περίεργος να την ακούσω. Ωστόσο, νομίζω ότι το νόημα αυτής της φράσης δεν σώζεται όση καλή θέληση και να επιδείξει καμία. Πρόκειται για αθεράπευτη ασυναρτησία. Και η ασυναρτησία αυτή προφανώς οφείλεται στο ότι οι τσοπάνηδες που την συνέταξαν, μαθημένοι καθώς είναι να απευθύνονται σε ποίμνια, όπως αυτοί οι ίδιοι τα αποκαλούν, είναι άμαθοι στην ανταλλαγή λογικών επιχειρημάτων τα οποία αναμένεται να πείσουν έναν ακροατή/ αναγνώστη εάν αυτός δεν είναι από χέρι διατεθειμένος να χάφτει ό,τι του πουν.
Αμφιβάλλω αν έγινε λόγω υπερβολικής συμπύκνωσης. Αυτός που την συνέταξε προφανώς είχε στο μυαλό του αυτό που αναφέρει και το άρθρο: «Και η ασυναρτησία αυτή προφανώς οφείλεται στο ότι οι τσοπάνηδες που την συνέταξαν, μαθημένοι καθώς είναι να απευθύνονται σε ποίμνια, όπως αυτοί οι ίδιοι τα αποκαλούν, είναι άμαθοι στην ανταλλαγή λογικών επιχειρημάτων τα οποία αναμένεται να πείσουν έναν ακροατή/ αναγνώστη εάν αυτός δεν είναι από χέρι διατεθειμένος να χάφτει ό,τι του πουν.», αλλά είχε κι άλλα στο μυαλό του. Βασικά δύο (εκτός αν κάποιος άλλος, μπορεί να επισημάνει περισσότερα).
1) Για το πρώτο μέρος της φράσης: λόγω πανδημίας δύο χρόνια τώρα, η εκκλησία και τα υπερκόσμια πλάσματα που εκπροσωπεί έχουν υποστεί ισχυρά κτυπήματα που όμοια δεν υπήρξαν μέχρι σήμερα.
Ενώ η χώρα βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια σε μια ιδιαίτερα σημαντική ιστορική φάση, η Ορθόδοξη εκκλησία απουσιάζει σαν σύστημα λύσης και ανακούφισης. Και αυτό όχι γιατί το επέλεξε, αλλά γιατί δεν ζήτησε κανείς την βοήθεια της. Τον πρώτο λόγο έχει η επιστήμη και όχι η εκκλησία. Επικλήσεις στην Παναγία, την τίμια ζώνη της κλπ δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.Ούτε μια αγρύπνια για την εξάλειψη της πανδημίας, ούτε μια περιφορά ιερών λειψάνων για να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Κανείς δεν το ζήτησε, ούτε αυτή το ετόλμησε..
Είναι προφανές πως η υπερκόσμια θεότητα τους μαζί με τους βοηθούς του, έχουν τεθεί σε καραντίνα, σε εν μέρει παροπλισμό..
Αυτή την μείωση της δύναμης του θεού, της αμφιβολίας του να μπορεί να βρίσκει λύση σε όλα, νιώθει την ανάγκη, όχι κατά ανάγκη υποσυνείδητα, να ξεπεράσει με την πρώτη παράγραφο ο συντάκτης της.
Όπερ σημαίνει πως ακόμη και η σκέψη που αμφιβάλλει πλέον για την άπειρη δύναμη του θεού, θα θεωρείται ύβρης.
2) Δεύτερο μέρος της φράσης: επιχειρεί να εφαρμόσει μια πανάρχαια μεν αλλά επιτυχημένη συνταγή: Αν θέλεις να μην έχεις διαρροές από το κοπάδι και σου μείνει απούλητος τόσος σανός, χρησιμοποίησε τον φόβο. «Αδέλφια, μείνετε στο μαντρί, μείνετε κοντά μας, μην απομακρύνεστε. Δεχόμαστε και θα δεχθούμε στο μέλλον μεγάλο πόλεμο και προσβολές. Βαλλόμεθα πανταχόθεν. Ας μείνουμε ενωμένοι να τους αντιμετωπίσουμε.
Αντιλαμβάνονται πως στο μέλλον θα χάσουν πολλές μάχες, που στο παρελθόν τις είχαν στο τσεπάκι τους.