του Άκη Γαβριηλίδη
Τον τελευταίο καιρό, από το στρατόπεδο που αντιτίθεται στην επίλυση της διαφοράς γύρω από το όνομα της Μακεδονίας, διατυπώνεται το (ρητορικό) ερώτημα «γιατί δεν προκηρύσσεται δημοψήφισμα από την ελληνική κυβέρνηση» για το ερώτημα αυτό, εφόσον «έτσι επιβάλλει η δημοκρατία». Το αίτημα αυτό ενίοτε το υποβάλλουν και φορείς οι οποίοι έχουν με τη δημοκρατία τόση σχέση όση ο διάβολος με το λιβάνι, όπως π.χ. η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους.
Το αίτημα αυτό είναι παραπειστικό και αβάσιμο.
Η δημοκρατία, αντιπροσωπευτική ή οποιουδήποτε άλλου τύπου, επιβάλλει να αποφασίζει η πλειοψηφία ενός πληθυσμού για τα θέματα που αφορούν αυτόν τον πληθυσμό.
Εν προκειμένω, όμως, το όνομα με το οποίο θα αποκαλείται ένα άλλο κράτος, ο λαός του και η γλώσσα που χρησιμοποιεί, δεν είναι ζήτημα που αφορά τον ελληνικό λαό.
Δεν είναι ζήτημα που αφορά ούτε καν (μόνο) τον μακεδονικό λαό.
Είναι ένα ζήτημα που αφορά το σύνολο των κατοίκων του πλανήτη.
Διότι αυτό το απρόσωπο «αποκαλείται» δεν είναι στην πραγματικότητα απρόσωπο, αλλά έχει υποκείμενο. Και το υποκείμενό του είναι το σύνολο των κρατών και των ανθρώπων της υφηλίου. Και αυτό διότι, σύμφωνα με την ίδια την απαίτηση και την «κόκκινη γραμμή» της ελληνικής διπλωματίας, αλλά και την άποψη που φαίνεται να έχει επικρατήσει (κακώς, κατά τη γνώμη μου) εντός της ελληνικής κοινωνίας, το όνομα που αναζητείται θα πρέπει να ισχύει erga omnes. Εφόσον λοιπόν επιδιώκεται να καθοριστεί μία ενδεδειγμένη γλωσσική πρακτική που να δεσμεύει τους πάντες ανεξαιρέτως, η δημοκρατική αρχή επιβάλλει να αποφασίσουν αυτοί οι πάντες, και όχι να αποφασίσουν δέκα εκατομμύρια τι θα κάνουν επτά δισεκατομμύρια.
Όπως είναι όμως προφανές, ένα τέτοιο δημοψήφισμα δεν χρειάζεται να γίνει. Διότι έχει ήδη γίνει. Και συνεχίζει να γίνεται κάθε μέρα. Οι κάτοικοι όλου του πλανήτη, εάν και όποτε χρειάζεται να αναφερθούν σε αυτό το κράτος, το λαό του και τη γλώσσα του, χρησιμοποιούν παγίως τον όρο Μακεδονία και τα παράγωγά του, και κανέναν άλλον.
Η γλώσσα είναι μια διαρκής συλλογική παραγωγή. Αυτό που είναι «καθημερινό δημοψήφισμα» δεν είναι τόσο το έθνος, όπως έλεγε ο Ρενάν, όσο η γλωσσική πρακτική. Οι αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας είναι τελείως ανίσχυρες απέναντι στον κομμουνισμό της γλώσσας. Και αυτός έχει τελεσίδικα αποφασίσει υπέρ τού «Μακεδονία». Αυτό δεν μπορεί ούτε ο θεός ο ίδιος να το αλλάξει. Δεν υπάρχει μπάτσος που να είναι τόσο παντοδύναμος ώστε να μπορεί να ελέγχει και να διορθώνει διαρκώς, ακόμα και αναδρομικά, τα μυαλά, τα στόματα και τα πληκτρολόγια επτά δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Το να ψηφίσουν λοιπόν μόνο οι Έλληνες γι’ αυτό το ζήτημα, είναι όχι μόνο αντιδημοκρατικό, αλλά και μάταιο, για τον ίδιο λόγο. Ακόμη και αν ψηφίσουν και αποφασίσουν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αυτός ο όρος αλλά κάποιος άλλος, η απόφαση αυτή θα έχει ίση αξία με ένα δημοψήφισμα όπου θα αποφασιστεί ότι δεν πρέπει να βρέχει. Κανείς δεν θα μπορεί να επιβάλει στην πράξη αυτή την απόφαση σε κανέναν. Τόσο μάλλον που θα είναι μία καθαρά αρνητική-απαγορευτική απόφαση. Δηλαδή θα ζητά από τους ανθρώπους να πάψουν να λένε μία λέξη, χωρίς να είναι σε θέση να τους πει και τι θα πρέπει να λένε στη θέση της.
Nomadic universality 
Πολύ σωστή η απάντηση για το δημοψήφισμα. Όμως «όπως το όνομα με το οποίο θα αποκαλείται ένα άλλο κράτος, ο λαός του και η γλώσσα που χρησιμοποιεί, δεν είναι ζήτημα που αφορά τον ελληνικό λαό» δεν αφορά και το ελληνικό κράτος. Παρόλα αυτά, το ελληνικό κράτος πάει ακριβώς να αλλάξει το όνομα της Μακεδονίας.
Και έχει τη δύναμη στη συγκυρία να καταφέρει να το επιβάλλει αυτό. Οπότε κάποιος εθνικιστικής θα μπορούσε να συνάγει: «κοιτάξτε μπορούμε να τους αλλαξαμε το ονομα σε Βορεια Μακεδονια, αλλα θελουμε να τους αλλαξουμε το ονομα σε κάτι σλαβικό (π.χ.). αν δεν μπορούμε τώρα, ας περίμενουμε σε πιο ευνοικές συνθήκες».
Εν ολίγοις, δεν ξέρω κατά πόσο η τακτική αυτή του κράτους να αλλάξει το συνταγματικό όνομα της χώρας είναι θετική για τις σχέσεις των λαών Μακεδονίας – Ελλάδας. Τόσο για τους Μακεδόνες που νιώθουν δικαιολογημένα προσβεβλημένοι, όσο και για τους Έλληνες καθώς η συμφωνία θέλει να γίνει αποδεκτή ως νίκη του ελληνικού έθνους με όρους ενός ιδιότυπου εθνικισμού που θα μας επαναφέρει ως ηγέτες στα βαλκάνια.
Και μάλιστα αν συνυπολογίσουμε τις εκτροπές που συνέβησαν στην Μακεδονία ώστε να υπερψηφιστούν οι συνταγματικές αλλαγές γίνονται ακόμα πιο προβληματικές οι συνέπειες της συμφωνίας.
Θεωρώ ότι ούτε το ελληνικό κράτος, ούτε κανένα άλλο κράτος ακόμη ισχυρότερο απ’ αυτό, δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει το όνομα της Μακεδονίας, εάν με αυτό εννοούμε το όνομα το οποίο χρησιμοποιούν οι κάτοικοι της δημ. της Μακεδονίας για να αποκαλούνται μεταξύ τους, αλλά και το όνομα το οποίο θα χρησιμοποιούν οι κάτοικοι κάθε άλλης χώρας εκτός της Ελλάδας για να τους αποκαλούν.
Η αλλαγή από «Μακεδονία» σε «Βόρεια Μακεδονία» είναι ένα δωράκι που δώσαμε στο ελληνικό κράτος για να μην κλαίει, όπως δίνουμε σε ένα μωρό ένα γλιφιτζούρι. Όπως έχω εδώ και χρόνια υποστηρίξει, και συνεχίζω να υποστηρίζω, η αλλαγή αυτή ελάχιστα πράγματα θα αλλάξει στην πράξη. Δηλαδή θα αλλάξει τις ταμπελίτσες που μπαίνουν έξω από τις πρεσβείες και στα τραπέζια μπροστά από τους αντιπροσώπους των χωρών σε διεθνείς διασκέψεις. Κατά τα λοιπά, οι περισσότεροι Έλληνες, όταν θα θέλουν να αναφερθούν σε αυτή τη χώρα, τη γλώσσα και το λαό της, θα συνεχίσουν να λένε «τα Σκόπια, οι σκοπιανοί», ενώ όλοι οι ξένοι, όταν δεν βρίσκονται σε επίσημες περιστάσεις, θα συνεχίσουν να λένε «Μακεδονία, μακεδονικός». Αυτό γινόταν τόσα χρόνια, μολονότι υπήρχε επίσημο όνομα, έστω προσωρινό, το οποίο δεν αντιστοιχούσε ούτε στην πρώτη επιλογή, ούτε στη δεύτερη.
Άκη, δημοσιεύτηκε μια συνέντευξη της Κατερίνα Κολόζοβα για τη συμφωνία των Πρεσπών που σε αναφέρει:
https://www.news247.gr/politiki/katerina-kolozova-oi-sympatriotes-mas-mas-apokaloyn-prodotes.6683909.html
Ναι, πράγματι. Με είχε ενημερώσει η ίδια. Thanks anyway.
Θα μπορούσε να είναι έτσι ακριβώς όπως τα λέτε, αν και εφόσον δεν υπήρχε ο προαιρετικός όρος δημοψηφίσματος (το οποίο και τελικά έγινε αν δεν το θυμάστε) για την FYROM. Και αν «αύριο» οι κάτοικοι της FYROM αποφασίσουν να ονομάζονται αλλιώς (χωρίς την χρήση του γεωγραφικού όρου «Μακεδονία»), «ο κομμουνισμός της γλώσσας» θα επέβαλε το νέο όνομα και όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη θα ξέχναγαν κάποια μελλοντική χρονική στιγμή το «Μακεδονία» ως όνομα της FYROM.