του Άκη Γαβριηλίδη

Δικαιολογημένα επικρίθηκε η κάπως ιδιόμορφη λεκτική επιτέλεση του αντιπροέδρου της ΝΔ Αδώνιδος Γεωργιάδη σχετικά με τον μπασκετμπολίστα Γιάννη Αντετοκούνμπο. Αξίζει όμως λίγο να αναρωτηθούμε, ποιοι ακριβώς είναι οι δίκαιοι αυτοί λόγοι; Φραστικά, η δήλωση δεν έχει κάτι μειωτικό για τον παίκτη, ούτε καν κάτι ανακριβές –πέραν βέβαια του ότι δεν γεννήθηκε «στη Νιγηρία» αλλά στα Σεπόλια. Αλλά αυτό το ανασκεύασε ήδη ο Γεωργιάδης. Οπότε, κατά τα λοιπά έχει τυπικά δίκιο να λέει ότι τον σέβεται και τον αγαπά. Λέω όμως «τυπικά» διότι η τοποθέτησή του ενείχε –προφανώς σκοπίμως- ένα διπλό μήνυμα: με τον τρόπο εκφοράς της, υπονόμευε αυτό που έλεγε με το περιεχόμενό της. Το να εκφωνείς λάθος δύο και τρεις φορές το όνομα κάποιου, και ιδίως ένα όνομα που οφείλεις και μπορείς εύκολα να γνωρίζεις, είναι μία γνωστή ρητορική τεχνική υποτίμησης και «πολέμου νεύρων». Με την «απροσεξία» του αυτή ο Γεωργιάδης στέλνει το μήνυμα ότι ο Αντετοκούμπο είναι ξένος, το όνομά του «δεν στέκει καλά στο στόμα» των γνήσιων Ελλήνων, χωρίς να το λέει και ρητά ώστε να μπορεί να του ζητηθεί ο λόγος γι’ αυτό.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ακόμα και αν δεχθούμε τις προσχηματικές αυτές εξηγήσεις, νομίζω ότι ο συλλογισμός αυτός έχει ένα ακόμα σοβαρότερο πρόβλημα, το οποίο αφορά όχι το παράδειγμα που χρησιμοποιεί αλλά το ίδιο το περιεχόμενό του, και το οποίο κανείς δεν φαίνεται να πρόσεξε.

Ο Γεωργιάδης αναφέρθηκε στην περίπτωση Αντετοκούνμπο επειδή ήθελε από αυτήν να συνάγει ένα επιχείρημα για το ζήτημα της Μακεδονίας.

Ας διαβάσουμε σχετικά τις εξηγήσεις τού κ. αντιπροέδρου:

Το επιχείρημά μου σε μια κουβέντα για το αν η συμφωνία των Πρεσπών με το nationality είναι η εθνότητα ή η ιθαγένεια, είπα δείτε το παράδειγμα του Αντετοκούνμπο. (…). Έχει πάρει την ελληνική ιθαγένεια, είναι Έλληνας γιατί έχει πάρει το nationality. Άρα όταν παίρνεις το nationality είσαι Έλληνας. Άρα και ο κάτοικος των Σκοπίων όταν πάρει το nationality Μακεδόνας, θα είναι Μακεδόνας. Οι Σκοπιανοί θα είναι Μακεδόνες όπως ο Αντετοκούνμπο είναι Έλληνας. Τον έφερα ως παράδειγμα για να εξηγήσω τη συμφωνία των Πρεσπών.

Η αναλογία πράγματι είναι ορθότατη, όπως ακριβή είναι και τα δύο σκέλη της το καθένα ξεχωριστά απ’ το άλλο. Υπάρχει μόνο ένα λάθος στη δεύτερη πρόταση: οι Σκοπιανοί, όπως και οι Γευγελιώτες, οι Τετοβίτες, οι Μοναστηριώτες κ.λπ. δεν θα είναι Μακεδόνες· είναι ήδη τώρα.

Όποιος λέει ότι οι κάτοικοι της δημ. της Μακεδονίας θα γίνουν Μακεδόνες με τη συμφωνία των Πρεσπών, πάσχει από μια πολύ γνωστή πάθηση που αποκαλείται στρουθοκαμηλισμός, και που μας οδηγεί να φανταζόμαστε ότι, άμα κλείσουμε τα μάτια μας και παριστάνουμε ότι δεν βλέπουμε κάτι που υπάρχει, τότε αυτό απλώς παύει να υπάρχει. Σε αυτή την πάθηση έχουν ενθουσιωδώς προσχωρήσει επί τρεις σχεδόν δεκαετίες ήδη οι Έλληνες εθνικιστές, οι οποίοι φαντάζονται ότι, επειδή οι ίδιοι αποκαλούν τους κατοίκους της δημ. της Μακεδονίας «Σκοπιανούς», το ίδιο κάνουν και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι στην υφήλιο, περιλαμβανομένων και των ίδιων των ενδιαφερομένων. Αλλιώς δεν εξηγείται η αναλογία: ο Αντετοκούνμπο είναι Έλληνας επειδή έτσι λέει το διαβατήριό του. Όπως άλλωστε και όλοι εμείς οι υπόλοιποι. Τι φαντάζεται όμως ο Γεωργιάδης ότι αναγράφουν όλα αυτά τα χρόνια στο εξώφυλλό τους τα διαβατήρια που εκδίδει η δημοκρατία της Μακεδονίας; Μήπως φαντάζεται ότι λένε «Κρατίδιο των Σκοπίων»; Προφανώς όχι. «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αναγράφουν. Λέει ο Γεωργιάδης, χωρίς να ντρέπεται: «ο κάτοικος των Σκοπίων, όταν πάρει το nationality Μακεδόνας …». Μα πώς «όταν»; Τώρα ποιο nationality νομίζει ότι έχουν οι κάτοικοι των Σκοπίων;
(Ουφ! Είναι κουραστικό καμιά φορά να εξηγείς στους ανθρώπους ότι η γη δεν είναι επίπεδη).

Εάν ο Γεωργιάδης, (και μαζί του όσοι σκέφτονται σαν αυτόν), θέλει να είναι στοιχειωδώς έντιμος και συνεπής με τον εαυτό του, οφείλει να παραδεχτεί ότι, με αυτό το συλλογισμό, δεν απέδειξε τίποτε άλλο παρά τη μακεδονικότητα των Μακεδόνων. Ο Αντετοκούνμπο, όπως και ο Γεωργιάδης και όλοι εμείς οι υπόλοιποι, είμαστε Έλληνες επειδή (εάν) έτσι γράφει το διαβατήριό μας και επειδή (εάν) έτσι αυτοπροσδιοριζόμαστε εθνικά όταν μας ρωτάνε. Οι δύο αυτοί όροι όμως συντρέχουν απολύτως και για τους κατοίκους της δημ. της Μακεδονίας. Άρα οι άνθρωποι αυτοί είναι ήδη τώρα, εδώ και δεκαετίες, Μακεδόνες. Δεν έγιναν με τη συμφωνία των Πρεσπών· με τη συμφωνία αυτή είναι, ακριβώς, που θα πάψει το διαβατήριό τους να λέει (απλώς) Μακεδόνες. Μπορεί κάποιος να το θεωρεί αυτό καλό ή κακό· δεν είναι έντιμο όμως να λέει ψέματα και να κάνει το άσπρο μαύρο.