του Πάολο Βίρνο

Πριν από δύο χρόνια, νομίζω, τηλεφώνησε ο Τόνι. Θα περνούσε από τη Ρώμη και μου ζήτησε να συναντηθούμε. Μια ώρα μαζί, με την Ζυντίτ[1], σε ένα άδειο σπίτι κοντά στο Κάμπο ντε’ Φιόρι (ένα εγκαταλελειμμένο κρησφύγετο, θα σκεφτόταν κάποιος απατεώνας του παλιού PCI). Δεν μιλήσαμε για τίποτα, ή σχεδόν για τίποτα, μόνο φράσεις που προσφέρουν μια αφορμή για να σωπάσουμε και πάλι, χωρίς δυσφορία.

Σ’ εκείνο το σπίτι στη Ρώμη έλαβε χώρα ένας καθαρός και απλός αποχαιρετισμός, που δεν κρύφτηκε πίσω από τελετουργικά μοιρολόγια. Μετά από χρόνια ομηρικών καυγάδων[2] και ενθουσιωδών επαίνων για κάθε προσπάθεια να βρεθεί η στενή πόρτα από την οποία θα μπορούσε να περάσει ο αγώνας κατά της μισθωτής εργασίας στην εποχή ενός οριστικά ώριμου καπιταλισμού, λίγη εμβρόντητη σιωπή δεν βλάπτει. Αντίθετα, συμφιλιώνει.

Θυμάμαι τον Τόνι, ένοικο του κελιού 7 της πτέρυγας υψίστης ασφαλείας στη φυλακή της Ρεμπίμπια, να κλαίει Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ιδιαίτερη διάδοση στον κυβερνοχώρο –μεταξύ άλλων και τον ελληνικό- ένα σύντομο κείμενο του ιταλού μαρξιστή πολιτικού ηγέτη και στοχαστή με τον ιδιαίτερα επιθετικό τίτλο «Μισώ τους αδιάφορους» (στο πρωτότυπο: Odio gli indifferenti), γραμμένο το σημαδιακό έτος 1917. Όσοι το παραθέτουν προφανώς πιστεύουν –ενίοτε το λένε και ρητά- ότι είναι και σήμερα επίκαιρο. Όμως, δεν είναι. Είναι εκτός τόπου και χρόνου σε σχέση με όσα συνέβησαν ιδίως το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, και συνεχίζουν να συμβαίνουν. Αυτά φυσικά ο Γκράμσι δεν ήταν δυνατό να τα μαντέψει· εμείς όμως σήμερα τα γνωρίζουμε, και δεν δικαιολογούμαστε να παριστάνουμε ότι δεν τα βλέπουμε.

Το κείμενο είναι απολύτως, και αφελώς, διαφωτιστικό-μοντερνιστικό. Βασίζεται στην ευρωκεντρική- Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Για όσους ασχολούνται με το ελληνικό λαϊκό τραγούδι του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, είναι κοινός τόπος ότι μεταξύ των πρωτεργατών του πολλοί κατάγονταν από τη Θεσσαλία και, από αυτούς, οι περισσότεροι ήταν Βλάχοι.

Για όσους –λιγότερους- ασχολούνται με το πνευματικό ρεύμα του νεοελληνικού διαφωτισμού του 18^ου αιώνα, είναι επίσης γνωστό ότι μεταξύ των πρωτεργατών του πολλοί κατάγονταν από τη Θεσσαλία και, από αυτούς, πολλοί ήταν Βλάχοι.

Ο Κώστας Βίρβος πάντοτε αναφέρεται ως επιφανές μέλος της πρώτης ομάδας.

Στο παρόν σημείωμα, θα ισχυριστώ ότι ίσως πρέπει κάποια στιγμή να αρχίσουμε να τον βλέπουμε ως ένα απρόσκλητο, ετεροχρονισμένο, κάπως παράταιρο ίσως μέλος και της δεύτερης.

Το τραγούδι και οι σπουδές

Τον Αύγουστο του 1975, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Ταχυδρόμος, ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Η τελευταία εικοσαετία του προηγούμενου αιώνα, όπως μας έδειξε ο Πάολο Βίρνο, υπήρξε η περίοδος κατά την οποία αναδύθηκε το μεταφορντικό πλήθος και κατέλαβε κεντρική θέση στην αξιοποίηση του κεφαλαίου. Μια αξιοποίηση η οποία δεν βασιζόταν πλέον στην παροχή μιας σιωπηλής χειρωνακτικής εργασίας μέσα στον περιορισμένο χώρο και χρόνο του εργοστασιακού οκταώρου, αλλά περισσότερο στην διάχυτη εκτύλιξη μιας δεξιοτεχνίας –ενός συνόλου γλωσσικών, διανοητικών, συναισθηματικών δεξιοτήτων- σε κοινή θέα, στο πλαίσιο μιας δημόσιας επιτέλεσης.

Ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, το τελευταίο μέχρι σήμερα ποδοσφαιρικό Συνέχεια →

του Paolo Virno [1]

1. Πραγματεία περί παθών

Στη βάση της κουλτούρας των μέσων ενημέρωσης υπάρχουν ψυχικές καταστάσεις, συμπεριφορές, συναισθηματικές τάσεις, με τις οποίες ο ηθικός στοχασμός έχει δια μακρών ασχοληθεί. Ο Αυγουστίνος, ο Moνταίν, ο Πασκάλ, ο Λαροσφουκώ έγραψαν σελίδες που θα μπορούσαν κάλλιστα να περιέχονται σε ένα εγχειρίδιο οδηγιών για στελέχη της τηλεόρασης. Πρόκειται όμως για σελίδες τις οποίες οι συγγραφείς αυτοί αφιερώνουν στις αδυναμίες του χαρακτήρα, στις χειρότερες πτυχές της ατομικής και συλλογικής διαγωγής: λήθη εαυτού, αστάθεια, επιπολαιότητα, ανικανότητα συγκέντρωσης και προσήλωσης κ.λπ. Η βιομηχανία της επικοινωνίας προϋποθέτει μία «πραγματεία περί παθών» γεμάτη αποχρώσεις· αλλά η πραγματεία αυτή, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να περιλαμβάνει μόνο ή κυρίως κακά πάθη, κατακριτέα συναισθήματα, ποταπές συμπεριφορές. Είναι πραγματικά έτσι; Συνέχεια →