του Άκη Γαβριηλίδη

Το να τίθεται ένα τέτοιο ερώτημα όπως αυτό του τίτλου για οποιονδήποτε άνθρωπο ηχεί –δικαίως- παράλογο και προσβλητικό.

Ωστόσο, ακριβώς αυτό το ερώτημα έθεσε δημόσια ο ίδιος ο Αναγνωστάκης ως προς τον Καβάφη. Ή μάλλον, δεν το έθεσε καν, αλλά θεώρησε ότι είναι ήδη απαντημένο και η απάντηση αυτή είναι γνωστή και δεδομένη για όλους:

Ο Καβάφης δεν ήταν φυσιολογικός άνθρωπος. Είχε ένα γνωστό βίτσιο [sic].

Aυτό επί λέξει υποστήριξε ανερυθρίαστα ο κρητο-θεσσαλονικιός ποιητής (ο οποίος, υπενθυμίζω, ήταν γιατρός το επάγγελμα), σε άρθρο του στο περιοδικό που ο ίδιος διηύθυνε, την Κριτική, του 1959 (τ. 6, σ. 258).

Και δεν έμεινε εκεί. Συνέχισε λέγοντας:

Βίτσιο αρκετά διαδεδομένο στα χρόνια μας και ενίοτε προκλητικά διατυμπανιζόμενο μέσα στα φιλελεύθερα ήθη μας. Ένα βίτσιο που έχει επιστημονικά μελετηθή και αναλυθή από πολλές πλευρές και που είναι ιδιαίτερα προσφιλές σα θέμα στη λογοτεχνία δική μας και ξένη. Πολλοί ποιητές –αφού μιλάμε για ποιητές- είχαν το βίτσιο αυτό. Σ’ άλλους είχε εμφανή επίδραση στο έργο τους, σ’ άλλους καθόλου, μερικοί το αποκρύπτουν επιμελώς και άλλοι πάλι επιδεικτικά το προβάλλουν. Το βίτσιο αυτό εξουσιάζει [sic] και ένα μεγάλο μέρος –το σημαντικότερο ή το ολιγότερο σημαντικό; Ιδού η απορία!- του Καβαφικού έργου. (…) Και στην «ανοιχτή» –αντιπαθητικά και αντιαισθητικά κάποτε ανοιχτή- αυτή διατύπωση, στην άμεση προβολή μιας «απαγορευμένης» ανωμαλίας, στο –συνεπώς- σκαμπρόζικο του όλου θέματος οφείλεται ασφαλώς, όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, σε ένα μεγάλο βαθμό και η πρόωρη δημοτικότητα αλλά και η χωρίς προηγούμενο διάδοση που γνώρισε και γνωρίζει η ποίηση του Καβάφη. (Οι υπογραμμίσεις δικές μου -Α.Γ.). Συνέχεια →

της Ιβάνα Μομτσίλοβιτς

0. Μια διακοπή μπορεί να μας προκαλεί αμηχανία, αλλά είναι και πολυμήχανη.

1. Σε αυτούς τους καιρούς εκφυλισμένου καπιταλισμού, κοινωνικών παγετών, πολιτικής απολίθωσης και ατομικών σπασμών, η διακοπή αναδύεται ως επείγουσα διαίσθηση. Η διακοπή κόβει το εύθραυστο νήμα απ’ το οποίο κρατιέται το αφήγημα μιας εποχής.

1α. Η διακοπή, η διάρρηξη, η θετική οπή στη φυσική, μοιάζουν να είναι πραγματικά ο χώρος απ’ όπου το Πραγματικό μιας εποχής εμφανίζεται στη σκηνή του κόσμου, όπου το καινούριο γεννιέται, η πολιτική ξεπηδά, το ανυπολόγιστο αναδύεται.

2.α Η διακοπή ακινητοποιεί το τραίνο τής Ι(ι)στορίας πριν αυτό φτάσει στο σταθμό. Σταματά τα βαγόνια της αφήγησης στο μέσο ενός εδάφους απροσδιόριστου, είναι «εφαρμοσμένη ανυπομονησία να αδράξουμε και να αιφνιδιάσουμε το μη αποφασίσιμο».

2.β Μια διακοπή δεν ενεργοποιεί ποτέ την ξεπερασμένη διαλεκτική της αποτυχίας ή της νίκης μιας στιγμής που υποτίθεται ότι παραμένει αδιάλειπτη. Εκλύει και παράγει Συνέχεια →