του Μαρκ Αλιζάρ

Η απο-αποικιοποίηση δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τον οριενταλισμό, ούτε την ιστορία της Αμερικής, βόρειας και νότιας, ή το βλέμμα μας για τις αφρικανικές κουλτούρες. Δεν είναι μόνο το μακρινό. Υπάρχει επίσης το εγγύς, το ψευδώς οικείο. Υπάρχει επίσης η αρχαία Ελλάδα και οι ανθρωπιστικές σπουδές. Ειδικότερα, υπάρχει ο Όμηρος, που τα έργα του τα έχουν αξιοποιήσει όλοι όσοι απέβλεπαν στη χειραγώγηση και το ξαναγράψιμο της ιστορίας της Δύσης από τότε που συγκροτήθηκαν –δηλαδή τουλάχιστον από τον 6^ο αιώνα πριν τη χρονολογία μας.

Αυτό ξεκίνησε με το πανελλήνιο πρόταγμα επινόησης της Ελλάδας. Το νέο έθνος θέλει τον δικό του Μεγάλο Άνδρα. Αυτός θα είναι ο Όμηρος, του οποίου η βιογραφία θα κατασκευαστεί για την περίσταση και του οποίου τα ποιήματα θα μεταμορφωθούν σε θεμελιωτικά αφηγήματα οικοδόμησης. Ο ήρωας της Οδύσσειας, ο Οδυσσέας, θα χρειαστεί να αποτελέσει υπόδειγμα ηθικότητας: θα πούμε γι’ αυτόν ότι μαθαίνει μέσα από κόπους την αξία της Συνέχεια →

Ένα δεύτερο απόσπασμα από το βιβλίο τού Jean-Luc Nancy La communauté désoeuvrée, Christian Bourgois, Παρίσι 2004 [1986], σ. 109-120, μετά το Ζαν-Λυκ Νανσύ: Η κοινότητα δεν υπήρξε ποτέ. Επιλογή αποσπασμάτων και ελληνικού τίτλου, μετάφραση : Α.Γ.

Γνωρίζουμε τη σκηνή: κάποιοι άνδρες είναι συναθροισμένοι, και κάποιος τους αφηγείται κάτι. Αυτοί οι συναθροισμένοι άνδρες δεν ξέρουμε ακόμη αν αποτελούν μια συνέλευση, αν είναι μία ορδή ή μία φυλή [tribu]. Aλλά τους λέμε «αδελφούς», επειδή είναι συναθροισμένοι, και επειδή ακούν την ίδια αφήγηση.

Εκείνος που διηγείται, δεν ξέρουμε ακόμη αν είναι δικός τους, ή αν είναι ξένος. Τον λέμε δικό τους, αλλά διαφορετικό απ’ αυτούς, επειδή έχει το χάρισμα, ή απλώς το δικαίωμα –εκτός κι αν είναι το καθήκον- να αφηγείται.

Δεν ήταν συναθροισμένοι πριν από την αφήγηση, η εξιστόρηση είναι αυτό που τους συναθροίζει. Πριν, ήταν διασκορπισμένοι (τουλάχιστον αυτό λέει, ενίοτε, η ίδια η αφήγηση), έσμιγαν, συνεργάζονταν ή αντιπαρατίθενταν χωρίς να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο. Αλλά ένας απ’ αυτούς στάθηκε ακίνητος μια μέρα, ή ίσως εμφανίστηκε, σαν να γύριζε από μια παρατεταμένη απουσία, από μια μυστήρια εξορία. Στάθηκε σε έναν μοναδικό τόπο, παράμερα από τους άλλους αλλά σε κοινή θέα, σε έναν λοφίσκο ή σε ένα δέντρο κεραυνοβολημένο, και ξεκίνησε την εξιστόρηση που συνάθροισε τους άλλους.

Τους λέει την ιστορία τους, ή τη δική του, μια ιστορία που όλοι ξέρουν, αλλά που μόνο αυτός έχει το χάρισμα, το Συνέχεια →