του Άκη Γαβριηλίδη

Για την ανθρωποσφαγή που διεξάγεται στη λωρίδα της Γάζας, πολλοί/-ές στον ελληνόφωνο κυβερνοχώρο (και όχι μόνο σ’ αυτόν) χρησιμοποιούν τον προσδιορισμό γενοκτονία. Τη γενοκτονία αυτή φυσικά κατηγορείται ότι πραγματοποιεί το Ισραήλ, ή/ και «οι Εβραίοι» κατά ορισμένους. Αυτοί οι ορισμένοι συχνά σπεύδουν να παραλληλίσουν τη γενοκτονία αυτή με εκείνη που είχαν υποστεί στο παρελθόν –κατά τη δεκαετία του 1940- οι ίδιοι οι δράστες, οι οποίοι τώρα «μετατρέπονται από θύματα σε θύτες».

Ο παραλληλισμός αυτός βέβαια κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες, πράγμα που μας κάνει να υποθέσουμε ότι δεν οφείλεται στη μεγαλύτερη ή μικρότερη ένταση των συγκρούσεων και του ανθρώπινου πόνου που αυτές προκαλούν, αλλά ότι το σχήμα υπήρχε έτοιμο και κάθε φορά επενδυόταν στα γεγονότα ασχέτως της σφοδρότητάς τους –ή μόλις Συνέχεια →

της Τζούντιθ Μπάτλερ

Τα ζητήματα που απαιτούν τη μεγαλύτερη δημόσια συζήτηση, εκείνα που είναι πιο επείγον να συζητηθούν, είναι αυτά που είναι δύσκολο να συζητηθούν μέσα στα πλαίσια που έχουμε τώρα στη διάθεσή μας. Θέλουμε να περάσουμε άμεσα στο κρίσιμο θέμα, αλλά προσκρούουμε στα όρια ενός πλαισίου που καθιστά σχεδόν αδύνατο να πούμε ό,τι έχουμε να πούμε. Θέλω να μιλήσω για τη βία, τη σημερινή βία, την ιστορία της βίας και τις πολλές μορφές της. Αλλά αν κάποιος επιθυμεί να καταγράψει τη βία, πράγμα που σημαίνει να κατανοήσει τους μαζικούς βομβαρδισμούς και τις δολοφονίες στο Ισραήλ από τη Χαμάς ως μέρος αυτής της ιστορίας, μπορεί να κατηγορηθεί για «σχετικοποίηση» ή «πλαισίωση». Πρέπει να καταδικάσουμε ή να εγκρίνουμε, και αυτό είναι λογικό· είναι όμως αυτό το μόνο που αναμένεται να κάνουμε από ηθική άποψη; Πράγματι, καταδικάζω ανεπιφύλακτα τη βία στην οποία καταφεύγει η Χαμάς. Αυτό που έγινε ήταν μια τρομακτική και αποκρουστική σφαγή. Αυτή ήταν η πρωταρχική μου αντίδραση, και αυτή παραμένει. Αλλά υπάρχουν και άλλες αντιδράσεις.

Σχεδόν αμέσως, οι άνθρωποι θέλουν να μάθουν «με ποια πλευρά είσαι», και σαφώς η μόνη δυνατή αντίδραση σε Συνέχεια →

Συνέντευξη του Βενσάν Λεμίρ

Σε συνέντευξή του στον Marc-Olivier Bherer για την Le Monde (14/10/2023), ο καθηγητής ιστορίας Vincent Lemire ανατρέχει στις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Κατά την άποψή του, αυτό το πρωτοφανές γεγονός μας βύθισε στην πέμπτη πράξη της ισραηλινο-παλαιστινιακής τραγωδίας. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να κινητοποιηθεί για να εμποδίσει το εβραϊκό κράτος να πέσει στην παγίδα που του έχει στήσει η Χαμάς.

– Υπήρξαν γεγονότα στην ιστορία της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης συγκρίσιμης κλίμακας με τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου;

Όχι, δεν υπάρχει προηγούμενο. Περισσότεροι από 1.200 θάνατοι σε μία μόνο ημέρα είναι βαρύτερος απολογισμός για τους Ισραηλινούς από ό,τι κατά τη διάρκεια των πέντε ετών της δεύτερης Ιντιφάντα (2000-2005). Σε όρους Συνέχεια →

του Salem Nasser

Φανταστείτε. Φανταστείτε ότι 2,5 εκατομμύρια Εβραίοι ζουν σε μια υπαίθρια φυλακή εδώ και 17 χρόνια και ότι ο δεσμοφύλακάς τους αποφασίζει τι μπαίνει και τι βγαίνει. Ενέργεια, τρόφιμα, φάρμακα … Φανταστείτε ότι οι εβραϊκές οικογένειες εκδιώκονται συστηματικά από τα σπίτια τους, δικά τους και των προγόνων τους, και από την πατρογονική γη τους για να δώσουν στέγη σε μη Εβραίους από όλο τον κόσμο. Φανταστείτε ότι οι Εβραίοι ζουν περικυκλωμένοι από τείχη και φράχτες και δεν μπορούν να περπατήσουν σε δρόμους όπου περπατούν αποκλειστικά οι μη Εβραίοι. Φανταστείτε ότι αμφισβητείται η εθνική ταυτότητα και η ίδια η ύπαρξη των Εβραίων Συνέχεια →

του Δημήτρη Παντελακάκη

Η δύναμη της εικόνας είναι μεγαλύτερη από εκείνη των λέξεων, γι’ αυτό και αξιοποιείται κατά κόρον από την προπαγάνδα.

Ορισμένες εικόνες μάς είναι τόσο οικείες που τις παίρνουμε για δεδομένες. Δεν σκεφτόμαστε να τις αμφισβητήσουμε, ιδίως όταν συμφωνούν με το αφήγημά μας και το επιβεβαιώνουν. Προσωπικά, αυτό είναι κάτι που πάθαινα, για πολλά χρόνια με το δημοφιλές κολάζ που παρουσιάζει τέσσερις χάρτες της περιοχής της Παλαιστίνης, σε χρονολογική σειρά και υπαινίσσεται αφενός ότι το κράτος του Ισραήλ ξεφύτρωσε από το πουθενά και αφετέρου ότι εξαπλώνεται διαρκώς σε βάρος των παλαιστινιακών εδαφών. Ενώ ο δεύτερος υπαινιγμός έχει κάποια βάση, η έκταση της εξάπλωσης αυτής, ο ρυθμός της και ο βαθμός επιτυχίας της δεν είναι εκείνος που υποβάλλουν οι χάρτες. Ωστόσο, ενώ διαθέτω μια σχετικά καλή γνώση της ιστορίας της περιοχής, αδυνατούσα, επί Συνέχεια →

του ραβίνου Γιόσεφ Μπαρούχ Φρόμερ

Θα το γράψω στα αγγλικά, ώστε οι φίλοι και οι συνάδελφοί μου από το εξωτερικό να καταλάβουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Ισραήλ.

Μετά τη νίκη στις τελευταίες εκλογές, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να κυβερνήσει το Ισραήλ για 4 ήσυχα και ειρηνικά χρόνια. Είχε όμως ένα πρόβλημα. Μια δίκη με αδιάσειστα στοιχεία σχετικά με διάφορες περιπτώσεις προσωπικής του διαφθοράς η οποία τον οδηγούσε σε αδιέξοδο.

Έτσι, ο Μπίμπι δημιουργήσε έναν πιστό σε αυτόν σκληροπυρηνικό συνασπισμό δεξιών τρομοκρατών, με δύο κόμματα υπερορθόδοξων Εβραίων [Haredi] –ο αρχηγός του ενός είναι αποδεδειγμένα εγκληματίας και υπόδικος). Και ο συνασπισμός αυτός έβαλε μπρος ένα σχέδιο να καταλάβει το δικαστικό σύστημα, οπότε ο Μπίμπι δεν θα καταδικαστεί. Θέλουν η κυβέρνηση να Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Μέρες που είναι, ας προσπαθήσουμε να έχουμε λίγο ξεκάθαρα –όσο γίνεται, σε μία τρομερά περιπεπλεγμένη υπόθεση- τα πράγματα στο μυαλό μας.

Η διαφορά της κριτικής στο Ισραήλ από τον αντισημιτισμό δεν είναι ποσοτική. Είναι ποιοτική.

Δεν υπάρχει κάποιο ποσοτικό όριο το οποίο «δεν πρέπει να ξεπεράσει» η κριτική στο Ισραήλ για να μην «μεταβληθεί» σε αντισημιτισμό.

Το Ισραήλ είναι ένα κράτος.

Τα κράτη είναι βρώμικες ιστορίες. Όλα. Άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο, άλλα τώρα και άλλα παλιότερα ή αργότερα. Η κριτική στα κράτη και τις αποφάσεις τους είναι θεμιτή Συνέχεια →

του Ιλάν Παππέ

Το 2017, η ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας συμπληρώνει πενήντα χρόνια. Μετά από τόσον καιρό, ο όρος «κατοχή» αρχίζει να γίνεται κάπως περιττός και άτοπος. Δύο γενιές Παλαιστινίων έχουν ήδη ζήσει υπ’ αυτό το καθεστώς. Αν και οι ίδιοι το αποκαλούν ακόμα κατοχή, αυτά που περνάνε είναι ριζωμένα σε κάτι άλλο, πολύ πιο δύσκολο να κατανικήσεις ή να αλλάξεις: τον αποικισμό. Ο όρος αποικισμός δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί στο παρόν –τις περισσότερες φορές συνδέεται με γεγονότα του παρελθόντος. Για το λόγο αυτό, με τη συμβολή πρόσφατων και συναρπαστικών ερευνών, αναλυτές που γράφουν για το Ισραήλ χρησιμοποιούν συχνότερα έναν άλλο όρο: εποικιοκρατία[1].

H αποικιοκρατία μπορεί να περιγραφεί ως η μετακίνηση Ευρωπαίων σε διάφορα μέρη Συνέχεια →

του Εγιάλ Βάιτσμαν[1]

O ελιγμός που πραγματοποίησαν μονάδες του ισραηλινού στρατού κατά τη διάρκεια της επίθεσης εναντίον της Ναμπλούς τον Απρίλιο του 2002 περιγράφηκε από τον διοικητή του, τον ταξίαρχο Αβίβ Κοτσάβι, με τον όρο «αντίστροφη γεωμετρία», τον οποίο εξήγησε ως αναδιοργάνωση του αστεακού συντακτικού μέσω μιας σειράς μικρο-τακτικών δράσεων. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, στρατιώτες κινούνταν στο εσωτερικό της πόλης μέσα από «υπέργειες σήραγγες» μήκους εκατό μέτρων σκαμμένες μέσα από έναν πυκνό και συνεχή αστεακό ιστό. Μολονότι αρκετές χιλιάδες στρατιώτες και εκατοντάδες Παλαιστίνιοι αντάρτες ελίσσονταν ταυτόχρονα μέσα στην πόλη, βρίσκονταν κορεσμένοι μέσα στον ιστό της σε βαθμό που οι περισσότεροι θα ήταν ανά πάσα στιγμή αόρατοι για μία οπτική από αέρος. Επιπλέον, συχνά οι στρατιώτες δεν χρησιμοποιούσαν τις λεωφόρους, τις οδούς, τα σοκάκια ή τις αυλές που συνιστούν το συντακτικό της πόλης, καθώς και τις εξωτερικές πόρτες, τα εσωτερικά κλιμακοστάσια και τα παράθυρα που συνιστούν την τάξη των κτιρίων, αλλά κινούνταν οριζόντια μέσα από μεσοτοιχίες και κάθετα μέσα από τρύπες που προκαλούσαν με εκρήξεις σε ταβάνια και πατώματα. Αυτή η μορφή κίνησης είναι τμήμα μιας τακτικής, για την οποία ο στρατός μιλάει μέσω μεταφορών που δανείζεται από το λεξιλόγιο που περιγράφει το σχηματισμό ομάδων στο ζωικό βασίλειο, όπως «επίθεση κατά σμήνη» και «προσβολή». Περνώντας μέσα από εσωτερικά Συνέχεια →