της Σαπφούς Παπαντωνοπούλου

Την πρώτη φορά που άκουσα το τραγούδι «Ζάρι» της Μαρίνας Σάττι, δεν μου άρεσε καθόλου.

Την επόμενη, μου φάνηκε καλύτερο.

Τώρα πλέον έχω εθιστεί σε αυτό. Όσο πιο πολύ ακούω το βίντεο, τόσο πιο πολύ το λατρεύω. Βρίσκω φοβερό ότι ταυτόχρονα ξεφτιλίζει τους Ελληναράδες και θίγει τις αστικές ελληνικές ευαισθησίες, ενώ παράλληλα σχολιάζει τη σημερινή οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα και γελοιοποιεί τη Δύση και την αποικιοκρατία της τουριστικής βιομηχανίας.

Ολόκληρο το βίντεο είναι ένα σχόλιο για το πώς η οικονομική νεοαποικιοκρατία, σε μια χώρα που εξαρτάται από την τουριστική οικονομία, οδηγεί σε αυτού του είδους τις αλλοτριωμένες επιτελέσεις του εαυτού και τον επαναπροσδιορισμό της «κουλτούρας» ως εμπορεύματος.

Πραγματικά, είναι τόσο δύσκολο να πετύχεις αυτή την ισορροπία, να μιλάς ενάντια στη δυτική αποικιοκρατία χωρίς να αναπαράγεις εθνικιστικές ρητορείες –και η Σάττι το κάνει αυτό αριστοτεχνικά.

Πολλοί μη Έλληνες σχολιάζουν πόσο τους αρέσει αυτό το τραγούδι. Σε αυτούς απαντάω: κι εμένα μου αρέσει. Αλλά πολύ λίγοι φαίνεται να έχουν ιδέα τι είναι στην πραγματικότητα το τραγούδι. Αυτό το τραγούδι δεν είναι μια Συνέχεια →

του Κουέιμ Άνθονυ Αππάια

Όπως πολλοί Άγγλοι που υπέφεραν από φυματίωση το 19ο αιώνα, ο σερ Έντουαρντ Μπερνέττ Τάιλορ έφυγε στο εξωτερικό κατόπιν ιατρικής συμβουλής, αναζητώντας τον ξηρό αέρα θερμότερων περιοχών. Ο Τάιλορ προερχόταν από ευκατάστατη οικογένεια Κουάκερων επιχειρηματιών, οπότε είχε τα μέσα για ένα μεγάλο ταξίδι. Το 1855, λίγο μετά τα είκοσί του χρόνια, έφυγε για το Νέο Κόσμο, και, αφού έπιασε φιλία με έναν Κουάκερο αρχαιολόγο που συνάντησε στις περιπλανήσεις του, κατέληξε να διασχίζει έφιππος τις εξοχές του Μεξικού, περνώντας μέσα από αζτεκικά ερείπια και σκονισμένα pueblos [χωριά]. Ο Τάιλορ εντυπωσιάστηκε από τις «αποδείξεις για έναν τεράστιο αρχαίο πληθυσμό» που βρήκε εκεί. Αυτό του δημιούργησε έναν ενθουσιασμό για τη μελέτη μακρινών κοινωνιών, αρχαίων και νεότερων, που κράτησε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Το 1871 εξέδωσε το αριστούργημά του, το Primitive Culture [Πρωτόγονη κουλτούρα], το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο έργο της σύγχρονης ανθρωπολογίας.

Το Primitive Culture, από κάποιες απόψεις, ήταν μια διαμάχη με ένα άλλο βιβλίο που είχε τη λέξη «κουλτούρα» στον τίτλο του: το Culture and Anarchy του Μάθιου Άρνολντ, που είχε βγει δύο χρόνια νωρίτερα. Για τον Άρνολντ, κουλτούρα ήταν «η επιδίωξη της ολικής μας τελειότητας μέσω της μάθησης των αρίστων πραγμάτων που έχουν ειπωθεί στον κόσμο για όλα τα ζητήματα που κατεξοχήν μας αφορούν». Ο Άρνολντ δεν ενδιαφερόταν για πράγματα στενά ταξικά καθορισμένα: είχε στο μυαλό του ένα ηθικό και αισθητικό ιδεώδες, που έβρισκε έκφραση στην τέχνη, τη Συνέχεια →

Aπόσπασμα από το βιβλίο Mille Plateaux, Éd. de Minuit, Paris 1980, σ. 477-480 (κεφ. 12 με τίτλο «1227 – Traité de nomadologie : la machine de guerre » [1227 – Πραγματεία περί νομαδολογίας: η πολεμική μηχανή]. Ο τίτλος και οι σημειώσεις με αστερίσκο προστέθηκαν από τον μεταφραστή.

Συνέχεια →