του Τζέισον Ρηντ

Οι δεξιοί πολέμιοι της κουλτούρας επιτέθηκαν πρόσφατα στον Ιμμάνουελ Καντ ως τον πατέρα της «κριτικής θεωρίας περί φυλών». Τώρα, προσωπικότητες όπως ο Τσάρλι Κερκ τα βάζουν με τον Μπαρούχ Σπινόζα —έναν στοχαστή του ριζοσπαστικού διαφωτισμού που μπορεί πραγματικά να μας διδάξει κάποια πράγματα για το πώς να πολεμήσουμε τη Δεξιά.

Σύμφωνα με το National Review, ο συντηρητικός τηλεπαρουσιαστής Τσάρλι Κερκ πρόσθεσε πρόσφατα το όνομα του Μπαρούχ Σπινόζα σε μια λίστα εχθρών που περιλαμβάνει τους λεγόμενους «πολιτιστικούς μαρξιστές» Ζακ Ντερριντά και Μισέλ Φουκώ.

Τα ονόματα Ντερριντά και Φουκώ είναι αρκετά γνωστά, ειδικά σε όσους θυμούνται τις συζητήσεις της δεκαετίας Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Δήμητρας Τζανάκη, Ίντερσεξ: Η κατασκευή και το καθεστώς αλήθειας του φύλου στη Δύση, Επιμέλεια: Θανάσης Λάγιος – Χρίστος Μάης (;), Ψηφίδες, Αθήνα 2023

– της ίδιας (επιμ.), Υγεία, καύλα και επανάσταση, Ασίνη, Αθήνα 2021

Το δεύτερο από τα υπό κρίση βιβλία (εφεξής: ΥΚΕ) πετυχαίνει κάτι, καθόσον γνωρίζω, μοναδικό, που θα άξιζε να γραφεί στο βιβλίο Γκίνες: είναι ο μόνος συλλογικός τόμος στον οποίο η – κατά δήλωσή της – επιστημονική επιμελήτρια, και συγγραφέας του μεγαλύτερου μέρους του, καταφέρνει να γράψει λάθος τον ίδιο τον τίτλο του, και μάλιστα ακριβώς στο σημείο όπου υπόσχεται να εξηγήσει γιατί τον επέλεξε!

Προς το τέλος της Εισαγωγής του τόμου (σελίδα 110) διαβάζουμε:

Το σύνθημα «Καύλα, υγεία και επανάσταση» που επέλεξα και ως τίτλο του συγκεκριμένου τόμου …

Ο τίτλος όμως που αναγράφεται στο εξώφυλλο του βιβλίου είναι «Υγεία, καύλα και επανάσταση».

Φαίνεται κανείς δεν ξαναδιάβασε έστω και μία φορά το κείμενο.

1. Ο Αντώνης και ο Φεξής

Το πρώτο υπό κρίση βιβλίο, από την άλλη, στις πρώτες του σελίδες αναφέρει ότι είχε επιμελητή. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, κατά τεκμήριο επίσης αξιόπιστη,[1] οι επιμελητές είναι δύο.

Η ευκολία αυτή με την οποία προσθαφαιρούνται επιμελητές, αλλά κυρίως η εικόνα που αντικρίζει κανείς όταν επιχειρήσει να διαβάσει το βιβλίο, με οδηγούν να υποθέσω ότι οι υπογραφές αυτές μπήκαν μάλλον για συμβολικούς λόγους – δεν μπορώ να γνωρίζω ποιους ακριβώς – και ότι δεν υπήρξε καμία επιμέλεια. Εάν πάλι υπήρξε, τότε: α) Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Eδώ και δύο εβδομάδες περίπου ξέσπασε ένας διαδικτυακός πόλεμος εντός –ή/ και περί- του φεμινιστικού κινήματος, κατά τον οποίο τέθηκε υπό αμφισβήτηση η ίδια η ένταξη των αντιπαρατιθέμενων στο κίνημα αυτό, ή/ και στην αριστερά.

Το παρόν σημείωμα δεν προτίθεται να ασχοληθεί με το ερώτημα αυτό, ούτε να αμφισβητήσει τις προθέσεις και τις αγωνιστικές περγαμηνές κανενός και καμιάς· έχει ως ειδικό αντικείμενο μία επιμέρους διάσταση των σχετικών ανταλλαγών, από την οπτική τού τι λέγεται και όχι του τι είναι ή τι δεν είναι όποιος το λέει.

Στο εναρκτήριο κείμενο της αντιπαράθεσης, το άρθρο της Σίσσυς Βωβού «Γένους θηλυκού, ή παπάκι@?», γραμμένο με τη διακηρυγμένη πρόθεση να αναδείξει «τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του γυναικείου-φεμινιστικού κινήματος και του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος», υποστηρίζεται μεταξύ άλλων ότι μία από αυτές τις Συνέχεια →

των Ζακ Ρανσιέρ και Αλαίν Μπαντιού

Ο αυτοοργανωμένος εκδοτικός οίκος Edicija Jugoslavija samizdat και η συνδεδεμένη με αυτόν συλλογικότητα PhD In One Night απευθύνθηκαν στους δύο παλαίμαχους γάλλους φιλοσόφους και τους ζήτησαν μια τοποθέτηση για τα γεγονότα στη Σερβία. Ακολουθούν παρακάτω τα σύντομα μηνύματά τους. Σημειωτέον ότι, όπως προκύπτει από τις ίδιες τις απαντήσεις, αυτές δόθηκαν πριν την χθεσινή διαδήλωση στο Βελιγράδι που φαίνεται ότι ήταν η μαζικότερη μέχρι τώρα. Μετάφραση (από τα αγγλικά): Α.Γ.

Το φοιτητικό και νεολαιίστικο κίνημα στη Σερβία περιέχει δύο σπουδαία μαθήματα για μένα.

Το πρώτο είναι πολύ απλό: σε μια εποχή που η παραίτηση μπροστά στις πιο βίαιες και κυνικές μορφές κυριαρχίας είναι Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Πώς ξέρουμε αν ένας καλλιτέχνης είναι σπουδαίος και τα έργα του άξια επαίνου; Το έδαφος του ερωτήματος αυτού είναι ολισθηρό, η απάντηση εξαρτάται από πολλούς άυλους και ενδεχομενικούς παράγοντες και δεν υπάρχουν πολλοί ασφαλείς μπούσουλες για να προσανατολιστούμε.

Στην ελληνική κοινωνία, ένα πολύ βολικό τέτοιο κριτήριο είναι η ικανότητά του να προλέγει το μέλλον. Η οποία είναι επίσης άυλη, αλλά κατά έναν τρόπο θεωρείται συχνά ως ένα χειροπιαστό και ελέγξιμο επίτευγμα.

Μία συνήθης έκφραση επαίνου για έναν σημαντικό καλλιτέχνη είναι ότι βρίσκεται μπροστά απ’ την εποχή του. Αν πάρουμε αυτόν τον έπαινο λίγο πιο κυριολεκτικά απ’ ό,τι χρειάζεται, οδηγούμαστε στην εικόνα του καλλιτέχνη-προφήτη.

Συχνά οι άνθρωποι οδηγούνται σε μικρές ή μεγαλύτερες διαστρεβλώσεις ή «δημιουργικές λογιστικές» με το Συνέχεια →

του Κοχέι Σάιτο

Ο Γιόζεφ Σουμπέτερ είπε κάποτε: «Ο καπιταλισμός είναι μια διαδικασία, ένας στάσιμος καπιταλισμός θα ήταν μια contradictio in adjecto» [αντίφαση όρων]. Η απο-μεγέθυνση είναι ασυμβίβαστη με τον καπιταλισμό και αποτελεί ουσιαστικά ένα αντικαπιταλιστικό πρόταγμα. Ωστόσο, στο παρελθόν υπήρξε ελάχιστος διανοητικός διάλογος μεταξύ της απο-μεγέθυνσης και του μαρξισμού, κυρίως λόγω της υποτιθέμενης «προμηθεϊκής» τάσης του τελευταίου. Αυτό πρέπει να αλλάξει και, ευτυχώς, έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει με την υπεράσπιση μιας «οικοσοσιαλιστικής απο-μεγέθυνσης» (Löwy κ.ά. 2022). Η κατάσταση αυτή αντανακλά τη θεωρητική και πρακτική πρόοδο της πολιτικής οικολογίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Σήμερα, η ύπαρξη της οικολογίας του Μαρξ έχει γίνει αναμφισβήτητη χάρη στις πρόσφατες σθεναρές προσπάθειες μελετητών του μαρξικού έργου να κατανοήσουν κριτικά την ιστορική δυναμική της συσσώρευσης κεφαλαίου και τις αντιφάσεις της από οικολογική σκοπιά, ιδίως όσων οικοσοσιαλιστών χρησιμοποιούν την έννοια του «μεταβολικού ρήγματος». Η έννοια αυτή άνοιξε ένα χώρο κριτικής εμπλοκής με άλλες παραδόσεις του Συνέχεια →

του Τζόρτζιο Αγκάμπεν

Δύο νύχτες πριν με φτάσει η είδηση του θανάτου του Αντόνιο –του Τόνι- Νέγκρι, τον ονειρεύτηκα για πολλή ώρα και η παρουσία του ήταν τόσο ζωντανή που όταν ξύπνησα ένιωσα την ανάγκη να του γράψω. Το μήνυμά μου στο παλιό μέιλ που δεν είχα χρησιμοποιήσει για χρόνια δεν έφτασε. Όταν είπα σε μια φίλη για το όνειρο, εκείνη μου είπε: «ήθελε να σε αποχαιρετήσει πριν φύγει». Παρά την απόκλιση της σκέψης του καθενός μας, η οποία γινόταν όλο και πιο σαφής με τον καιρό, κάτι μας συνέδεε πεισματικά, κάτι που είχε να κάνει πρωτίστως με τη γενναιόδωρη, ανήσυχη, ακριβοδίκαιη ζωτικότητά του, την οποία ένιωσα αμέσως όταν τον συνάντησα για πρώτη Συνέχεια →

του Πάολο Βίρνο

Πριν από δύο χρόνια, νομίζω, τηλεφώνησε ο Τόνι. Θα περνούσε από τη Ρώμη και μου ζήτησε να συναντηθούμε. Μια ώρα μαζί, με την Ζυντίτ[1], σε ένα άδειο σπίτι κοντά στο Κάμπο ντε’ Φιόρι (ένα εγκαταλελειμμένο κρησφύγετο, θα σκεφτόταν κάποιος απατεώνας του παλιού PCI). Δεν μιλήσαμε για τίποτα, ή σχεδόν για τίποτα, μόνο φράσεις που προσφέρουν μια αφορμή για να σωπάσουμε και πάλι, χωρίς δυσφορία.

Σ’ εκείνο το σπίτι στη Ρώμη έλαβε χώρα ένας καθαρός και απλός αποχαιρετισμός, που δεν κρύφτηκε πίσω από τελετουργικά μοιρολόγια. Μετά από χρόνια ομηρικών καυγάδων[2] και ενθουσιωδών επαίνων για κάθε προσπάθεια να βρεθεί η στενή πόρτα από την οποία θα μπορούσε να περάσει ο αγώνας κατά της μισθωτής εργασίας στην εποχή ενός οριστικά ώριμου καπιταλισμού, λίγη εμβρόντητη σιωπή δεν βλάπτει. Αντίθετα, συμφιλιώνει.

Θυμάμαι τον Τόνι, ένοικο του κελιού 7 της πτέρυγας υψίστης ασφαλείας στη φυλακή της Ρεμπίμπια, να κλαίει Συνέχεια →