του Ζάχου Ε. Παπαζαχαρίου
Από την αρχή της ιταλικής εισβολής στην Αλβανία το 1939 εκδηλώθηκαν αυθόρμητες αντιδράσεις ενάντια στους κατακτητές. Ο αλβανικός στρατός, που ενσωματώθηκε στον ιταλικό, άρχισε να λιγοστεύει αισθητά. Οι Αλβανοί στρατιώτες άρχισαν να αυτομολούν και να κρύβονται στα βουνά. Στις αρχές του 1940 ένας ηγούμενος μπεκτασήδικου μοναστηριού, ο Μουσλίμ Πέζα, τέθηκε επικεφαλής μιας ένοπλης ομάδας από την κωμόπολη Πέζα της κεντρικής Αλβανίας και κατάφερε απανωτά χτυπήματα στους Ιταλούς. Το πρώτο αυτό αντάρτικο της Ευρώπης ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα είχε σοβαρό αντίκτυπο σ’ όλη την Αλβανία. Γενίκευσε την τάση λιποταξίας των Αλβανών από τον ιταλικό στρατό, με αποτέλεσμα να μην εμπλακούν Αλβανοί στρατιώτες στην επίθεση της 28ης Οκτωβρίου 1940 και στην εισβολή στην Ελλάδα. Σήμανε την αρχή του κομμουνιστικού κινήματος στην Αλβανία και την έναρξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη.
Ένας νέος, καθηγητής του γαλλικού Λυκείου της Κορυτσάς, ο Εμβέρ Χότζα, από οικογένεια μπεκτασήδων, Συνέχεια