του Dipesh Chakrabarty *

Η σημερινή μας απόρριψη για αυτόν τον πατριαρχικό, μη φιλελεύθερο, κι ωστόσο νεωτερικό ανθρωπισμό που οικοδόμησαν τα υποκείμενα της νεωτερικότητας που αναλύσαμε εδώ* δεν θα πρέπει να μας τυφλώσει απέναντι στις δημιουργικές του πλευρές. Το θέμα της «φυσικής αδελφοσύνης» που διαπερνά την εθνικιστική χρήση παλαιότερων πατρογραμμικών κατηγοριών στην ουσία συνέχισε να έχει απήχηση σε πολλούς Βεγγαλέζους της μεσαίας τάξης κατά τον εικοστό αιώνα. Μερικά από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα των δεκαετιών του 20 και του 30 (τα οποία αργότερα γυρίστηκαν ταινίες) ανέπτυσσαν τα θέματα της κρίσης της αδελφικής αγάπης και της διευρυμένης οικογένειας.

Θα ήταν επίσης λάθος να σκεφτούμε αυτή τη νεωτερικότητα που παγίωσε το ζήτημα της εκπαίδευσης των γυναικών στο πλαίσιο της ιδεολογίας τής grihalakshimi {ιδανικής συζύγου} σαν ένα σιδερένιο κλουβί ανελευθερίας. Ενδεικτικό από αυτή την άποψη είναι ένα σχετικά άγνωστο αλλά καθόλου ασυνήθιστο Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Γιάννη Παπαδάκη, Η ηχώ της Νεκρής Ζώνης, Scripta, Αθήνα 2009, μτφρ. Έφη Γαβριήλ

Το 1990, σε μια περίοδο πολύ μακρινή, τόσο από χρονολογική όσο και από πολιτική άποψη, από τον ξεσηκωμό των τουρκοκυπρίων και το σπάσιμο του πλήρους μέχρι τότε απαρτχάιντ μεταξύ βόρειας και νότιας Κύπρου, ο νεαρός τότε ανθρωπολόγος Γιάννης Παπαδάκης, πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, μικτής ελληνοκυπριακής και ελληνικής καταγωγής, άρχιζε την έρευνά του και στα δύο τμήματα Συνέχεια →

των Irène ROSIER-CATACH | Marwan RASHED | Alain de LIBERA | Philippe BÜTTGEN

Ένα ζήτημα

Το ζήτημα του ευρωπαϊκού «εμείς» συνδέθηκε πρόσφατα με διάφορες αντιπαραθέσεις γύρω από τη μετάφραση και τη μετάδοση των γνώσεων.

Οι συζητήσεις αυτές φαίνονται εκ πρώτης όψεως λόγιες, μακρινές, εξειδικευμένες. Αφορούν το μέγεθος της συμβολής των αραβικών μεταφράσεων ελληνικών επιστημονικών και φιλοσοφικών έργων στη διάδοση των έργων αυτών στη μεσαιωνική Δύση. Μετά έναν αιώνα σχετικών εργασιών, ορισμένοι θέλουν να υπολογίσουν εκ νέου αυτή τη συμβολή, και να την μειώσουν. Φαίνεται πως οι «Λατίνοι» δεν είχαν ανάγκη τον αραβικό δίαυλο· πως οι «Άραβες» ποτέ δεν μπόρεσαν να οικειοποιηθούν την ελληνική γνώση. Ακολουθούν γενικές εκτιμήσεις γύρω από την ουσία των θρησκειών και των «πολιτισμών», περί ενός ανοικτού και υποδεκτικού στον Άλλο «ιουδαιο-χριστιανισμού» έναντι ενός επιθετικού και κλειστού Ισλάμ.

Τι συνέβη; Ο φόβος των Αράβων και του Ισλάμ έκανε την είσοδό του στην επιστήμη. Κλείνουν οι λογαριασμοί με το Ισλάμ, με τη δήλωση «ουδέν χρέος». Διακηρύσσεται ότι η Δύση είναι χριστιανική, και στο μέγιστο δυνατό βαθμό αμόλυντη. Συνέχεια →