του Άκη Γαβριηλίδη

Έχει ήδη επισημανθεί, και επικριθεί, η ιδιοκτησιακή αντίληψη για την εξουσία την οποία μαρτυρεί η αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη στην αναγγελία ότι η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες ζήτησε από τέσσερις ελληνικές τράπεζες να της αποστείλουν αναλυτική κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών του ιδίου, της συζύγου του, του αδελφού του και κάποιων στενών συνεργατών του. Πράγματι, όποιος μιλά περί «περιστασιακών ενοίκων της εκτελεστικής εξουσίας» θεωρεί ότι υπάρχουν, ή θα έπρεπε να υπάρχουν, μόνιμοι ένοικοι της εξουσίας, και ότι ο ίδιος προφανώς είναι ένας από τους άξιους για αυτή τη μονιμότητα –αν όχι ο κατεξοχήν άξιος.

Κάτι όμως εξίσου αξιοπερίεργο είναι η δραστηριότητα την οποία αποδίδει η δήλωση σε αυτούς τους «μόνιμους ενοίκους». Αυτοί, μας λέγεται εξ αντιδιαστολής, είναι εκείνοι από τους οποίους γράφεται «Η Ιστορία». Με το οριστικό άρθρο στον ενικό και, ιδίως, με Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, στο τέλος της πολιτικής του καριέρας, συνέδεσε το όνομά του με τη συνθηματική φράση «μαζί τα φάγαμε», η οποία προοριζόταν να εξηγήσει την εμφάνιση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα μέσα από την αναφορά σε μία καταχρηστική απόλαυση στην οποία είχε αποδυθεί η ελληνική κοινωνία ως σύνολο το προηγούμενο διάστημα.

Μολονότι ο συγκεκριμένος εκφραστής αυτής της «ερμηνείας» αντιμετωπίστηκε με γενική κατακραυγή και αποδοκιμασία, η ίδια η ερμηνεία είχε μια διαδρομή που ούτε άρχισε, ούτε τελείωσε με αυτόν. Υπήρχε από παλιά –σχεδόν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους- ένα νοητικό σχήμα που πάντοτε το συνόδευε, το σχήμα της αυτοαποικιοποίησης. Η ελληνική κοινωνία είναι άναρχη, ανομική, «παραδοσιακή», πελατειακή, αντιστέκεται στον εκσυγχρονισμό και τον εξευρωπαϊσμό· συμπέρασμα: είναι εγγενώς ανίκανη να αυτοκυβερνηθεί, και γι’ αυτό χρειάζεται καθοδήγηση, επιτροπείες ή –πιο πρόσφατα- «μνημόνια». (Είναι χαρακτηριστικό ότι, στα λίγα αυτά χρόνια, έχει ήδη αρχίσει να χρησιμοποιείται η αυτομαστιγωτική έκφραση «μνημόνια μέχρι να σβήσει ο ήλιος», και όχι μόνο από τους –ελάχιστους άλλωστε- οπαδούς των υπαρκτών μνημονίων, ως κατακλείδα διάφορων συζητήσεων για τις «παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας», περίπου με το νόημα «δεν υπάρχει σωτηρία»).

Από τη δεξαμενή αυτών των θεωριών άντλησε πρόσφατα όσα είπε –σε συνέντευξη που έδωσε, ακριβώς, στα αγγλικά, στην υποτιθέμενη κορωνίδα του δυτικού φιλελευθερισμού και της ισοπολιτείας: το BBC- ο Έλληνας ΥπΕθΑ. Με αποτέλεσμα να ακούσει και αυτός ουκ Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, στο εκπαιδευτικό του σύστημα διδάσκεται συστηματικά ένα μάθημα που αποκαλείται «αρχαία ελληνική γλώσσα». Η διδασκαλία αυτή εμφανίζεται υπό το μανδύα της απόλυτης γνησιότητας, και μάλιστα αναδεικνύεται η ίδια ως μέτρο και ως η βασιλική οδός πρόσβασης προς τη γνησιότητα ως τέτοια: απόλυτη προϋπόθεση της λειτουργίας της είναι η πεποίθηση ότι αναπαριστά το πράγμα το ίδιο, (έστω και αν αυτό το «πράγμα» είναι μία γλώσσα), χωρίς μεσολαβήσεις, ότι ξαναφέρνει μπροστά στα μάτια και τα αυτιά των μαθητών, και κάθε άλλου αποδέκτη, τη γλώσσα των αρχαίων ως είχε τότε.

Έτσι διατυπωμένος, ο στόχος της πρακτικής αυτής δείχνει ήδη τη θεατρική και ταυτόχρονα τη θρησκευτική/ φαντασματική διάστασή του: πρόκειται για μία (ανα)παράσταση, μία επιτέλεση, και Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Mε το χώρο του αθηναϊκού θεάτρου δεν έχω μεγάλη εγγύτητα, είτε γεωγραφική είτε νοερή.

Κάτι πάντως που μου έγινε σαφές από τη σύντομη περιπέτεια του Γιαν Φάμπρ στην Ελλάδα, είναι ότι αυτός ο χώρος είναι κατεξοχήν υπεύθυνος για τη θεαματική του αποπομπή από τη θέση τού διευθυντή/ μη διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών/ μη Αθηνών.

Όπως κάθε πράξη διαχείρισης, η τοποθέτηση αυτού ή του άλλου διευθυντή σε ένα Φεστιβάλ μπορεί να κριθεί λιγότερο ή περισσότερο επιτυχής ανάλογα με τα κριτήρια που θέτει κανείς. Δεν είναι αυτό το θέμα μου εδώ. Κάτι που μου έκανε εντύπωση στην όλη ανταλλαγή είναι πως φαίνεται να υπάρχει ένα υπόλειμμα ή ένα περίσσευμα που δεν συνάγεται από τέτοια κριτήρια, και το οποίο νομίζω ότι μπορούμε ευθέως να χαρακτηρίσουμε θρησκευτικό.

Εφόσον, όπως είπα, βρίσκομαι μακριά, ο μόνος τρόπος να έρθω σε επαφή με την όλη ιστορία είναι Συνέχεια →