του Άκη Γαβριηλίδη

Στις 20 Aυγούστου 1672, στη Χάγη, εξοργισμένος όχλος που ήταν συγκεντρωμένος έξω από τη φυλακή Μπόιτενχοφ, ενθαρρυμένος από την αδράνεια –αν όχι τη συνέργεια- της φρουράς που υποτίθεται ότι την φυλούσε, εισέβαλε στη φυλακή και κατέσφαξε τον μέχρι προ ημερών πρωθυπουργό των Κάτω Χωρών Γιόχαν ντε Βιττ, καθώς και τον αδελφό του Κορνέλις τον οποίο ο πρώτος είχε πάει να επισκεφθεί. Σύμφωνα με αρκετά αξιόπιστες μαρτυρίες, στη συνέχεια οι δράστες καταβρόχθισαν (!) τμήματα από τις σάρκες των δύο μισητών εχθρών τους, και στη συνέχεια εξέθεσαν τα λείψανα σε δημόσια θέα σε πλατεία της Χάγης.

Κανείς από τους δολοφόνους ή/ και κανιβάλους δεν συνελήφθη και δεν τιμωρήθηκε, πράγμα που δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι το λυντσάρισμα δεν ήταν μία «αυθόρμητη έκρηξη του πλήθους», αλλά μια καλά προετοιμασμένη ενέργεια. Ο ίδιος ο μετέπειτα Συνέχεια →

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση προφορικής παρέμβασης του Ντερριντά σε συνέντευξη τύπου που είχε οργανώσει στο Παρίσι το Διεθνές Κοινοβούλιο των Συγγραφέων την 1η Αυγούστου 1995, στο πλαίσιο του διεθνούς κινήματος που είχε αναπτυχθεί διεθνώς εκείνη την εποχή με αίτημα την αναστολή της εκτέλεσης του μαύρου δημοσιογράφου και αγωνιστή Μουμία Αμπού Τζαμάλ -η οποία και επιτεύχθηκε τελικά με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.  Mετάφραση Α.Γ., με βάση την απομαγνητοφωνημένη εκδοχή που είχε δημοσιευθεί στην Monde. Πρώτη δημοσίευση της μετάφρασης στην Εποχή, 3 Σεπτεμβρίου 1995.

Πριν από εικοσιπέντε σχεδόν χρόνια –η ανάμνηση αυτή με αγχώνει και με απελπίζει ακόμα-, είχαμε κάνει μια ανάλογη κινητοποίηση, δυστυχώς μάταια, για να προσπαθήσουμε να γλιτώσουμε από έναν εφιαλτικό δικαστικο-σωφρονιστικό μηχανισμό κάποιον, ο οποίος τότε στις Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσώπευε, τα χρόνια εκείνα, μία Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Με αφορμή την έναρξη λειτουργίας του μουσείου Μπελογιάννη, νεοναζιστές και νεοναζίστριες διαφόρων κομμάτων άρχισαν να ωρύονται σκανδαλισμένοι/-ες ότι, ενώ το μουσείο για τον «αρχισφαγέα τού ΚΚΕ» εγκαινιάζεται, «το σπίτι του Παύλου Μελά στην Κηφισιά, καταρρέει».

Η σύγκριση αυτή είναι μία καλή αφορμή για να αναρωτηθούμε: τι τέλος πάντων έκανε ο Μελάς ώστε να του αξίζει να ανακηρύξουμε «εθνικό μνημείο» ένα εξοχικό σπιτάκι όπου έζησε για κάποιους μήνες, και να δώσουμε το όνομά του σε οδούς σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε έναν δήμο;

Το μόνο που φαίνεται να κατάφερε όσο ζούσε ο Μελάς, ήταν ότι … πέθανε. Κάτι άλλο αξιόλογο Συνέχεια →

συνέντευξη του Χάιντς Βίσμανν[1]

Πώς ανακαλύψατε το πρώτο επεισόδιο του Star Wars;

Όταν βγήκε για πρώτη φορά στις αίθουσες, μετά από επίμονες συμβουλές κάποιων φίλων φιλοσόφων που είχαν βρει πλούσιο υλικό για σκέψη. Όσο για μένα, πρώτα απ’ όλα εντυπωσιάστηκα από την αντίθεση ανάμεσα στη σχετική απλότητα της υπόθεσης και την αξιοσημείωτη πολυπλοκότητα της εικονογράφησης. Σκέφτηκα ότι μας παρακινεί να αναρωτηθούμε για την παράδοξη εγγραφή του μύθου στη σύγχρονη κοινωνία.

Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;

Δεν θα πρωτοτυπήσω ιδιαίτερα: η τελική μάχη ανάμεσα στον Νταρκ Βέιντορ και τον Λιουκ Σκάιγουώκερ. Θα θέλαμε να ταχθούμε με την καλή πλευρά, την πλευρά του φωτεινού ξίφους, μόνο που αντιλαμβανόμαστε ότι το φως αυτό τρέφεται από κάτι πολύ σκοτεινό και ότι, ακόμα και αν ο γιος νικάει τον πατέρα, και οι δύο εμψυχώνονται από την ίδια δύναμη, η οποία εν τέλει σταθεροποιείται ως καθαρή βία. Σε αυτή την κομβική σκηνή, όπου ανακαλύπτουμε ότι υπάρχει ισοδυναμία ανάμεσα στη δύναμη του γιου και εκείνη του πατέρα, αγγίζουμε μία από τις πιο κρίσιμες πτυχές του προβληματισμού πάνω στο Καλό και το Κακό, που στοιχειώνει τη θρησκευτική σκέψη μέχρι και στις ψυχαναλυτικές της προεκτάσεις. Αλλά καθώς μου αρέσει και η πλάκα, απόλαυσα επίσης τις σκηνές Συνέχεια →

του Laurent de Sutter

H ανάρτηση που ακολουθεί περιλαμβάνει επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο τού Λωράν ντε Σύττερ Théorie du kamikaze, PUF, 2016. O συγγραφέας διδάσκει θεωρία, κοινωνιολογία και φιλοσοφία δικαίου στο Vrije Universiteit Brussel. Επιλογή-μετάφραση Α.Γ.

Πανικός στο Σαιν Ντενί

Παρίσι, Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015, 9 και 20 το βράδυ. Ο αγώνας ποδοσφαίρου ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία είχε αρχίσει πριν από κανένα τέταρτο, χωρίς καμία σημαντική φάση μέχρι στιγμής, όταν αντήχησε μία ισχυρή έκρηξη. Σύντομα ακολούθησαν δύο ακόμα. Αμέσως μετά την πρώτη έκρηξη, οι σωματοφύλακες απομάκρυναν τον πρόεδρο της δημοκρατίας Φρανσουά Ολλάντ, ενώ το ματς συνεχίστηκε και τελικά νίκησε η Γαλλία με 2-0. Αν και οι θεατές δεν το αντιλήφθηκαν, οι τρεις εκρήξεις αποτελούσαν την εναρκτήρια στιγμή για ένα κύμα επιθέσεων σε διάφορα σημεία της πόλης. Αυτές όμως που έγιναν στο Σταντ ντε Φρανς χρησιμοποίησαν τις γνωστές ζώνες με εκρηκτικά που έχουν γίνει διάσημες από τις τόσες επιθέσεις αυτοκτονίας στη Μέση Ανατολή. Τρεις άνθρωποι τινάχτηκαν στον αέρα, προσπαθώντας να πάρουν μαζί τους στο θάνατο όσους είχαν την ατυχία να βρεθούν γύρω τους στις κερκίδες –οι οποίοι όμως ήταν ολιγάριθμοι τη στιγμή εκείνη. Οι τρεις επιθέσεις αυτοκτονίας προκάλεσαν το θάνατο ενός μόνο ατόμου πέρα από τους τρεις δράστες, και τον τραυματισμό δέκα άλλων, πράγμα που προκάλεσε την δυσπιστία των παρατηρητών. Το στάδιο ήταν υπεπλήρες, στις κερκίδες των επισήμων καθόταν ο πρόεδρος Ολλάντ· γιατί οι τρεις τρομοκράτες πυροδότησαν τη βόμβα τους σε ένα σημείο και σε μια στιγμή όπου δεν ήταν πιθανό να προκαλούσαν ουσιαστική βλάβη; Οι έρευνες δεν έδωσαν απάντηση, ενώ από δημοσιογράφους και εμπειρογνώμονες διατυπώθηκαν διάφορες ευφάνταστες θεωρίες. Το μόνο σίγουρο, και για τους μεν και για τους δε, ήταν ότι το όνομα που θα έπρεπε να δώσουμε στους Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Το 1952, η «τραγουδίστρια της νίκης» Σοφία Βέμπο ηχογράφησε το τραγούδι «Το χαστούκι», γραμμένο από το στιχουργικό δίδυμο Γιαννακόπουλου – Τραϊφόρου. Εκ των οποίων ο δεύτερος ήταν επί δεκαετίες σύζυγός της και εταίρος της σε μια ενσάρκωση του ετεροκανονιστικού και ελληνοκανονιστικού ζευγαριού «στη ζωή και στην τέχνη». Στους στίχους αυτούς μιλά μια ταλαιπωρημένη γυναίκα και καλεί έναν άντρα να της δώσει το εν λόγω «χαστούκι». Όπως και η Άντζελα Δημητρίου στη γνωστή διαφήμιση πολυκαταστήματος παιχνιδιών.

Από το τραγούδι εκείνο δεν φάνηκε να πολυενοχλήθηκε κανείς. Πάντως δεν ζητήθηκε ποτέ η απόσυρσή του.

Ως ένα βαθμό, πιθανολογώ ότι με βάση τις βιογραφικές λεπτομέρειες των συντελεστών του, οι οποίες ήταν γνωστές σε όλους, το τραγούδι διαβάστηκε ως μία μελοδραματική υπερβολή και όχι ως ενθάρρυνση για σωματική βιαιοπραγία στην πραγματική ζωή. Εξάλλου, στην ίδια τη διατύπωση η Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

 Στις πολλές μέρες που κράτησε η περιπέτεια του Νίκου Ρωμανού, σχεδόν μονοπώλησε –δίκην «ολικού κοινωνικού γεγονότος»- τη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα. Έτσι, γι’ αυτήν υποστηρίχθηκαν (και εν συνεχεία αντικρούστηκαν) ουσιαστικά όλες οι απόψεις, ώστε δεν μένει να προστεθεί κάτι για την ουσία της υπόθεσης. Είμαστε όμως πλέον στη φάση όπου θα είχε νόημα να σκεφτούμε με περισσότερη ηρεμία πάνω σε όσα γράφτηκαν εν θερμώ.

Θα ξεκινήσω από μία σχετική τοποθέτηση: την πρόταση του Ανδρέα Πετρουλάκη να ζητηθεί μία «δημόσια δέσμευση τιμής» από τον απεργό πείνας. Μια πρόταση, που γι’ αυτήν –όσο και, ακόμη περισσότερο, για την αιτιολογία της- θα άξιζε να χρησιμοποιήσουμε το χαρακτηρισμό που η ίδια αποδίδει στον «κόσμο» όπου κινείται ο Ρωμανός.

Νομίζω ότι στον παράδοξο, παράλληλο κόσμο που κινείται η σκέψη του και η δράση του δείχνει να έχει κάποιου είδους περηφάνια. Ας του ζητηθεί μία δημόσια δέσμευση τιμής απέναντι στην κοινωνία, ότι θα Συνέχεια →