της Σούζυ Γκούνθερ Λόουεν

Το γλυπτό της φωτογραφίας βρίσκεται στο χώρο της θεολογικής μου σχολής, του Emmanuel College στο Τορόντο, της Ενοποιημένης Εκκλησίας του Καναδά. Περνούσα από μπροστά της σχεδόν καθημερινά, πηγαίνοντας στο μάθημα ή στη βιβλιοθήκη. Έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερο νόημα για μένα καθώς έμαθα περισσότερα γι’ αυτήν και καθώς οι γνώσεις μου για τη φεμινιστική, τη γυναικεία και άλλες θεολογίες της απελευθέρωσης έχουν γίνει βαθύτερες. Τώρα που μετακόμισα από το Τορόντο, μου λείπει, και διαπιστώνω ότι λείπει και από πολλούς θεολογικούς μας προβληματισμούς σχετικά με τη σημασία του σταυρού και του Πάσχα.

Η ιστορία του αγάλματος είναι ενδιαφέρουσα. Σύμφωνα με τις θεολόγους Ντόρις Τζην Ντάυκ και Τζούλι Κλέιγκ, η καλλιτέχνης Άλμουθ Λούτκενχάους-Λάκυ φιλοτέχνησε την «Εσταυρωμένη Γυναίκα» απλώς ως έκφραση του γυναικείου πόνου. Χωρίς ιδιαίτερη προθυμία δάνεισε το γλυπτό σε μια Ενοποιημένης Εκκλησίας στο Τορόντο για το Πάσχα κάποιας χρονιάς, χωρίς να είναι σίγουρη αν ήθελε να του δοθεί κάποια θεολογική ερμηνεία. Εντυπωσιάστηκε από την ανταπόκριση, ιδίως γυναικών που για πρώτη φορά έβλεπαν «τον πόνο τους, τον θάνατό τους και την ανάστασή τους ενσαρκωμένα στο σώμα μιας γυναίκας» και έτσι ένιωσαν την αλληλεγγύη του Θεού με έναν πόνο που αφορά ειδικά τις γυναίκες.

Φυσικά, δεν ερμήνευσαν όλοι το γλυπτό με αυτόν τον τρόπο. Ορισμένοι το είδαν ως αιρετικό, πολύ απομακρυσμένο από το ανδρικό σώμα του ιστορικού Ιησού της Ναζαρέτ. Άλλοι το είδαν ως υπερβολικά σεξουαλικοποιημένο, καθώς απεικονίζει μια γυμνή γυναικεία μορφή. Άλλοι το είδαν ως επαναπροσδιορισμό αντί για διαμαρτυρία για τη βία κατά των γυναικών[1].

Αλλά οι αντιδράσεις πολλών γυναικών, μεταξύ αυτών και πολλών που είχαν επιζήσει από σεξουαλική και σωματική κακοποίηση, έλεγαν μια διαφορετική ιστορία. Για παράδειγμα, το 1989, στο άκουσμα της σφαγής δεκατεσσάρων φοιτητριών μηχανικών στην Ecole Polytechnique στο Μόντρεαλ, εκατοντάδες συγκεντρώθηκαν γύρω από την «Εσταυρωμένη» για να μνημονεύσουν τα θύματα και –και για κάποιες- την αλληλεγγύη του Θεού προς αυτά.

Η φεμινίστρια θεολόγος Mαίρυ Γκρέυ εξηγεί ότι η «Εσταυρωμένη» «απελευθερώνει όχι … διακηρύσσοντας ότι υπάρχει μια εγγενής λυτρωτική ιδιότητα στον πόνο [των γυναικών]· αλλά με το να είναι παρών στη συντριβή και να την μοιράζεται, εντοπίζοντας αυτήν ως προτεραιότητα για τη θεραπευτική αγάπη του Θεού, ο Χριστός δίνει ελπίδα, ενδυναμώνει και καθιστά δυνατή τη διαδικασία της αντίστασης»[2].

Ας γίνει και αυτός ο σταυρός μέρος των προβληματισμών μας τη Μεγάλη Εβδομάδα, επιτρέποντάς μας να θρηνήσουμε και τον πόνο των γυναικών και δίνοντάς μας την ελπίδα ότι η ανάσταση του Θεού θα αγκαλιάσει όλα τα σώματά μας στις ποικίλες καταστάσεις συντριβής τους και θα τα κάνει ολόκληρα.

[1] Βλέπε Doris Jean Dyke, Crucified Woman (Τορόντο: United Church Publishing House, 1991), και Julie Clague, «Symbolism and the Power of Art: Bodies in Question», στο Bodies in Question: Gender, Religion, Text, επιμ. Darlene Bird και Yvonne Sherwood (Burlington, VT: Ashgate, 2005), 29-55.

[2] Παρατίθεται στο Clague, σ. 49.

Πρώτη δημοσίευση: Missing the Crucified Woman