του Πέτερ Σέντυ

Το σύντομο άρθρο περί φετιχισμού που δημοσιεύει το 1927 ο Φρόιντ διαπερνάται από προβληματισμούς σχετικά με την όραση και την ορατότητα[1]. Έτσι, η πρώτη «περίπτωση» που αναφέρεται είναι εκείνη «ενός νέου άντρα ο οποίος είχε αναδείξει σε προϋπόθεση του φετίχ μια ορισμένη λάμψη πάνω στη μύτη, δηλαδή στα γερμανικά: Glanz auf der Nase. Πράγμα που η ανάλυση κατάφερε να αναμεταφράσει στην ξεχασμένη μητρική γλώσσα του ασθενούς, ήτοι τα αγγλικά, ως ένα «βλέμμα (glance) πάνω στη μύτη». Παρακάτω, μπορούμε να διαβάσουμε έναν μεταξύ των γραμμών διάλογο με τον Γάλλο ψυχίατρο Ρενέ Λαφόργκ για το θέμα του «σκοτισμού», ο οποίος δηλώνει τη δημιουργία ενός τυφλού σημείου στην όραση[2]. Αν λοιπόν το ορατό και το αόρατο είναι μοτίβα που επανέρχονται στο κείμενο, αυτό που εντούτοις πρέπει να συγκρατήσει την προσοχή μας είναι η σχεδόν κινηματογραφική περιγραφή που δίνει ο Φρόιντ για τη γένεση του φετίχ.

Αφού παρατηρήσει ο ίδιος ότι υπάρχει κίνδυνος να «απογοητεύσει» ορίζοντας το φετίχ Συνέχεια →

Aν μπορούσαμε να χειραφετηθούμε από τις συσκοτιστικές επιδράσεις των εθίμων … θα βλέπαμε να υπάρχουν στους δρόμους του Λονδίνου και του Παρισιού τόσες πολλές φυλές που λατρεύουν φετίχ, όσες ακούμε ότι υπάρχουν στις ακτές της Αφρικής.

 Samuel Taylor Coleridge

Το 1760, ένας Γάλλος philosophe, o Charles de Brosses, κατασκεύασε τον όρο fetishisme** για να δηλώσει την έννοια «πρωτόγονη θρησκεία»[1]. Το 1867, ο Μαρξ υιοθέτησε τον όρο φετιχισμός του εμπορεύματος και την ιδέα της πρωτόγονης μαγείας για να εκφράσει την κεντρική κοινωνική μορφή της νεωτερικής βιομηχανικής οικονομίας. Το 1905, ο Φρόιντ μετέφερε τον όρο φετίχ στο βασίλειο της σεξουαλικότητας και στον τομέα των ερωτικών «διαστροφών». Οι «επιστήμες του ανθρώπου» –η φιλοσοφία, ο μαρξισμός και η ψυχανάλυση- πήραν μορφή γύρω από την επινόηση του πρωτόγονου φετίχ. Η θρησκεία (η διευθέτηση του χρόνου και του υπερβατικού), το χρήμα (η διευθέτηση της οικονομίας) και η σεξουαλικότητα (η διευθέτηση του σώματος) διαρρυθμίστηκαν γύρω από την κοινωνική ιδέα του φυλετικού φετιχισμού, η οποία μετέθετε ό,τι δεν μπορούσε να ενσωματώσει η νεωτερική φαντασία πάνω στο επινοημένο βασίλειο τού πρωτόγονου. Ο ιμπεριαλισμός επέστρεφε για Συνέχεια →