του Άκη Γαβριηλίδη

Σε ένα άρθρο του στην Καθημερινή το οποίο σίγουρα δεν μπορεί να κατηγορηθεί για υπερβολική μετριοφροσύνη, ο –μεταξύ άλλων ιδιοτήτων- πανεπιστημιακός, σύμβουλος του νυν έλληνα πρωθυπουργού και σεναριογράφος τηλεοπτικών ντοκυμανταίρ Στάθης Καλύβας αναρωτιέται με κάθε ειλικρίνεια ποιος είναι ο λόγος της επιτυχίας που συναντά υπό την τελευταία του αυτή ιδιότητα. Και η απάντηση που δίνει είναι η εξής: αιτία είναι μία «μυστική σάλτσα». Η αγγλική αυτή έκφραση, όπως μας εξηγείται,

χρησιμοποιείται για να περιγράψει το πώς μια ελάχιστη παρέμβαση μπορεί να απογειώσει μια συνταγή. Και είναι μυστική, γιατί η αξία της είναι ανυπολόγιστη. Η έκφραση αυτή έχει ενδιαφέρον διότι παραπέμπει σε ένα είδος σοφίας που προκύπτει περίπου μαγικά μέσα από την υπέρβαση των αυτοματισμών και της τυποποποίησης [sic –η τελευταία λέξη με τρία «πο» στο πρωτότυπο. Προσλάβετε επιτέλους έναν επιμελητή κειμένων εκεί στην Καθημερινή, θα είναι cost effective].

Ένα στοιχείο κάπως απρόσμενο, και ίσως αθέλητο, στο λεξιλόγιο αυτής της εισαγωγής, είναι ότι ο Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Η δράση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού περιγράφεται συχνά ως μια απόπειρα των σκληροπυρηνικών στοιχείων της αριστεράς να κατακτήσουν την εξουσία και να εκδιώξουν τη μοναρχία, με σκοπό την υιοθέτηση ενός σύγχρονου λαϊκοδημοκρατικού μοντέλου. Συχνά χρησιμοποιείται συναφώς ο κωδικός όρος «κόκκινη βία».

Υπήρχε όμως εναλλακτική διαδρομή; και ποια θα ήταν αυτή; Μια πειστική αντίληψη διαβλέπει στην αδυναμία των πολιτικών ελίτ και των Άγγλων να λειτουργήσουν δημοκρατικά και συναινετικά στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’40 το βασικό αίτιο της ένοπλης σύγκρουσης. Στη λογική αυτή, ο ομαλός εκδημοκρατισμός ήταν ανέφικτος την εποχή εκείνη για μια σειρά λόγων και, επομένως, η ένοπλη δράση ήταν αναπόφευκτη, αλλά επίσης συνιστούσε εκ των πραγμάτων τον πιο πιθανό δρόμο προς τη δημοκρατία.

Ένα από τα πιο απλά ζητήματα που σχετίζονται με την ερμηνεία και την αποτίμηση της δράσης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ είναι το θέμα της λαϊκής αποδοχής της. Υπάρχουν ασφαλείς δείκτες για να μετρηθεί, και όλοι οι αντικειμενικοί ή υποκειμενικοί παρατηρητές της εποχής κάνουν λόγο για μια βαθιά και ευρεία αποδοχή. Πράγματι, η περίοδος της Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Με τον Στάθη Καλύβα έχουμε ασχοληθεί –και εγώ και άλλοι- αρκετές φορές στο παρελθόν. Φαίνεται όμως ότι ο φωστήρας μας του Γέιλ, όση προσοχή και να τραβά, δεν χορταίνει· έχει μάλλον εθιστεί και θέλει διαρκώς νέα. Επειδή λοιπόν έχουν περάσει κάποια χρόνια από την τελευταία φορά, και επειδή σήμερα μου περισσεύει λίγος χρόνος, θα του κάνω τη χάρη να ασχοληθώ ξανά μαζί του, αυτή τη φορά για να του παραδώσω μερικά μαθήματα ψηφιακού αλφαβητισμού.

Θα αρχίσουμε από την έννοια του τρολ.

Πράγματι, ο καθηγητής τού τίποτα έχει φανερές ελλείψεις σε αυτόν τον τομέα. Όπως γίνεται φανερό από τα γραπτά του, ο φέρελπις νέος μας πιστεύει ότι ο όρος αυτός δηλώνει το μέλος μίας ομάδας Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο αμερικανός μυθιστοριογράφος Ντάσιελ Χάμμεττ παρατηρούσε κάποτε:

«Απ’ όλες τις εθνικότητες που οδηγούνται στα δικαστήρια, αυ­τοί που είναι πιο δύσκολο να καταφέρεις να καταδικαστούν είναι οι Έλληνες. Ο Έλληνας αρνιέται αδίστακτα τα πάντα, ανεξάρτητα απ’ το πόσο ακλόνητες είναι οι αποδείξεις. Και τίποτα δεν εντυπωσιάζει περισσότερο τους ενόρκους από μια ξερή δήλωση ότι κάτι είναι έτσι, άσχετα απ’ την απιθανότητα της δήλωσης ή τον φανερό παρα­λογισμό της μπροστά στις συντριπτικές αποδείξεις για το αντίθετο»[1].

Φαίνεται ότι η παραδοσιακή αυτή τακτική εξακολουθεί να γνωρίζει μεγάλο σουξέ μεταξύ των Ελλήνων εν Αμερική, αν κρίνουμε από την αγωνιώδη προσπάθεια που είχε αναλάβει καθ’ όλη τη διάρκεια του 2009 ο κ. Στάθης Καλύβας, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο Γέιλ, να μας κοινοποιήσει (σε εμάς και σε πολλά διαφορετικά κοινά) την άποψή του για όσα συνέβησαν στην Ελλάδα τον Δεκέμβρη του 2008. Ο εν λόγω καθηγητής, από κοινού με τον εκ Θεσσαλονίκης ομόλογό του Νίκο Μαραντζίδη, πήραν σβάρνα εφημερίδες και Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale.

Το πληροφοριακό περιεχόμενο της φράσης αυτής υποθέτω ότι δεν παρουσιάζει κάτι το πρωτάκουστο ή το συγκλονιστικά ενδιαφέρον για τους αναγνώστες τού Κοντέινερ. Ασχολούμαστε όμως με αυτήν επειδή, τα τελευταία δύο χρόνια, εμφανίζεται με αμείωτη συχνότητα σε διάφορα έντυπα, κάτω από άρθρα τα οποία καταπιάνονται να καταμετρήσουν «τι έχει μείνει» ή «Ποιος είναι ο σημερινός απόηχος» από τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008 (λίγες μέρες μετά, στον ένα χρόνο, πρόσφατα «Δύο χρόνια μετά»[1], του χρόνου φαντάζομαι τρία χρόνια μετά κ.ο.κ.). Για να καταλήξουν όλα, με μικρές παραλλαγές, ότι δεν έχει μείνει –ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να έχει μείνει- τίποτε.

Δεν προτίθεμαι εδώ να αντικρούσω το συγκεκριμένο ισχυρισμό· αυτό έχει ήδη γίνει, τόσο από μένα[2] Συνέχεια →