του Άκη Γαβριηλίδη

 Πρόσφατα, βρέθηκα στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, όπου παρακολούθησα το συνέδριο με τίτλο «Θεσσαλονίκη, πρωτεύουσα των προσφύγων. Οι πρόσφυγες στην πόλη από το 1912 μέχρι σήμερα», στο οποίο ήμουν και εισηγητής.

Η εμπειρία της συμμετοχής σε αυτό το συνέδριο ήταν για μένα ένα είδος απρογραμμάτιστης «συμμετοχικής ανθρωπολογικής παρατήρησης­» από μόνη της. Ίσως με κάποια άλλη ευκαιρία αναφερθώ σε διάφορες άλλες πτυχές αυτών των παρατηρήσεων που μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω. Από την άποψη που με ενδιαφέρει εδώ, θα αναφερθώ στη συμβολή μίας συγκεκριμένης κυρίας, αυτή τη στιγμή δεν θυμάμαι το επίθετό της (ή μάλλον τα επίθετά της, διότι είχε δύο), αλλά είναι εύκολο να το βρει κανείς στο πρόγραμμα –αυτή τη στιγμή βαριέμαι να ψάχνω. Η κυρία αυτή δήλωσε δημοσιογράφος, (φαντάζομαι θα είναι, δεν έχω λόγο να το αμφισβητήσω, αλλά ήταν η μόνη εισηγήτρια για την οποία ο προεδρεύων στη συγκεκριμένη συνεδρία μάς ανακοίνωσε την επαγγελματική ιδιότητα και ορισμένα Συνέχεια →

του Νεντίμ Γκιουρσέλ

«Οι Σέρβοι μπήκαν στα Σκόπια όταν ήμουν δευτέρα γυμνασίου. Φύγαμε αμέσως, εγκαταλείποντας το ωραίο μας σπίτι. Ο πατέρας μου πέθανε από εξάντληση στο δρόμο», μου διηγόταν η γιαγιά μου με τη φοβερή ρουμελιώτικη[1] προφορά της. Όπως πολλοί Τούρκοι από τη Μακεδονία, είχε διωχθεί από την εστία της κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων. Οι άνθρωποι που έχουν ξεριζωθεί από τη γη τους λυπούνται συνέχεια για το παρελθόν, μιλάνε συνέχεια για τις υπέροχες μέρες που ζούσανε κάποτε, τα πλούτη τους και το σπίτι τους –ναι, πάντοτε το σπίτι τους- που εγκατέλειψαν. Η γιαγιά μου ήταν από αυτούς τους ανθρώπους, μία «επαναπατρισθείσα από τα Βαλκάνια», όπως έλεγαν τότε. Η ιστορία της, με την οποία με νανούριζε όταν ήμουν παιδί –γιατί αυτή με Συνέχεια →

του Τζόρτζιο Αγκάμπεν[1]

1. Το 1943, σε ένα μικρό εβραϊκό περιοδικό, το The Menorah Journal, η Χάννα Άρεντ δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Εμείς oι πρόσφυγες». Σε αυτό το σύντομο αλλά σημαντικό δοκίμιο, η Άρεντ, αφού σκιαγραφήσει κατά πολεμικό τρόπο ένα πορτρέτο του κ. Cohn, του αφομοιωμένου Εβραίου που είχε γίνει 150 τοις εκατό Γερμανός, 150 τοις εκατό Βιεννέζος και 150 τοις εκατό Γάλλος, αλλά τελικά διαπιστώνει με πίκρα ότι «on ne parvient pas deux fois»*, αντιστρέφει τη κατάσταση του πρόσφυγα και του προσώπου χωρίς χώρα –στην οποία η ίδια ζούσε- και προτείνει την κατάσταση αυτή ως υπόδειγμα Συνέχεια →