Εθνικισμός,Πολιτισμικές σπουδές,Πολιτική,Τέχνη,Φύλο

Spaghetti western: ένας κινηματογράφος λαϊκός, μαζικός … αλλά αεθνικός και queer

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Τις δεκαετίες του 60 και του 70 ήταν πολύ της μόδας ο όρος «εθνικές κινηματογραφίες». Στο πλαίσιο τότε της αποαποικιοποίησης και των κινημάτων αλληλεγγύης στον λεγόμενο «Τρίτο Κόσμο», ως «εθνικοί» νοούνταν συνήθως όσοι κινηματογράφοι (θεωρούνταν ότι) αντιστέκονται στην «πολιτισμική ισοπέδωση» και στα «ξενόφερτα μοντέλα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού» και αντλούσαν υλικό και θέματα από τις εκάστοτε τοπικές παραδόσεις, λαϊκές ή/ και λόγιες, για να εκφράσουν αυθεντικά τον «εθνικό χαρακτήρα».

Το ίδιο ακριβώς διάστημα, στην Ιταλία, και δευτερευόντως σε άλλες χώρες, άνθισε το φαινόμενο το οποίο κωδικοποιήθηκε με την ονομασία «ουέστερν-σπαγγέτι». Η οποία –όπως συχνά συμβαίνει- χρησιμοποιήθηκε στην αρχή ειρωνικά από τους επικριτές του φαινομένου, αλλά στη συνέχεια υιοθετήθηκε παιγνιωδώς από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους, δηλ. τους παραγωγούς και τους καταναλωτές των σχετικών ταινιών, και σήμερα κατέληξε να χρησιμοποιείται ως ουδέτερος περιγραφικός όρος.

To ουέστερν-σπαγγέτι υπήρξε η ακριβής άρνηση και αντιστροφή του προτάγματος του εθνικού κινηματογράφου. Αντί να αντιστέκεται στα «χολλυγουντιανά πρότυπα», τα υιοθέτησε πρόσχαρα και Συνέχεια

Κλασσικό
Αυτονομία,έξοδος,μαρξισμός

O Γκράμσι και το μίσος για την αδιαφορία

του Άκη Γαβριηλίδη

Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ιδιαίτερη διάδοση στον κυβερνοχώρο –μεταξύ άλλων και τον ελληνικό- ένα σύντομο κείμενο του ιταλού μαρξιστή πολιτικού ηγέτη και στοχαστή με τον ιδιαίτερα επιθετικό τίτλο «Μισώ τους αδιάφορους» (στο πρωτότυπο: Odio gli indifferenti), γραμμένο το σημαδιακό έτος 1917. Όσοι το παραθέτουν προφανώς πιστεύουν –ενίοτε το λένε και ρητά- ότι είναι και σήμερα επίκαιρο. Όμως, δεν είναι. Είναι εκτός τόπου και χρόνου σε σχέση με όσα συνέβησαν ιδίως το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, και συνεχίζουν να συμβαίνουν. Αυτά φυσικά ο Γκράμσι δεν ήταν δυνατό να τα μαντέψει· εμείς όμως σήμερα τα γνωρίζουμε, και δεν δικαιολογούμαστε να παριστάνουμε ότι δεν τα βλέπουμε.

Το κείμενο είναι απολύτως, και αφελώς, διαφωτιστικό-μοντερνιστικό. Βασίζεται στην ευρωκεντρική- Συνέχεια

Κλασσικό
Μουσική,ανθρωπολογία

Ζάχος Παπαζαχαρίου: οδηγίες χρήσεως

του Άκη Γαβριηλίδη

Ο Εμμανουήλ/ Eυάγγελος Ζάχος/ Ζάχος Ε. Παπαζαχαρίου είναι η μεγαλύτερη χαμένη ευκαιρία της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας.

Το έργο του ως επί το πλείστον μέχρι σήμερα μένει αναξιοποίητο, χωρίς συνεχιστές και χωρίς προεκτάσεις στο χώρο της έρευνας, επειδή οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί δεν πολυήξεραν, ούτε και ξέρουν τι να το κάνουν.

Αν αποβλέψουμε στα ίδια τα αντικείμενα, στο άμεσο περιεχόμενο των βιβλίων του, αυτά εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να δικαιολογούν αυτή την παντελή αδιαφορία και έλλειψη επικοινωνίας. Τα βιβλία (τουλάχιστον ορισμένα απ’ αυτά, αλλά και τα υπόλοιπα κατά τρόπο έμμεσο –όπως και τα μη αναλυτικά του κείμενα, π.χ. μυθιστορήματα ή τραγούδια) μιλάνε για θέματα που εμπίπτουν στο πεδίο διάφορων δραστήριων επιστημών και κλάδων: της λαογραφίας, της εθνογραφίας-ανθρωπολογίας, της γλωσσολογίας, της ιστορίας, της μουσικολογίας … Ωστόσο, η γραφή τους, αλλά και η ίδια η σύλληψή τους, φαίνεται συνήθως αταίριαστη, περίεργη, όχι καθώς πρέπει με βάση τις συμβάσεις και τον τρόπο λειτουργίας της «επιστήμης».

Με βάση την εκπαίδευσή τους, τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, όταν πιάνουν στα χέρια τους ένα βιβλίο που περιέχει ισχυρισμούς για θέματα αυτών των πεδίων, έχουν μάθει ως πρώτη αντίδραση να το «ξεψαχνίζουν» με άξονες ερωτήματα του τύπου: ποιες είναι οι πηγές σου; Ποια έρευνα έκανες, πού, πότε; Με ποια πρωτόκολλα; Πού Συνέχεια

Κλασσικό
Δίκαιο,Επιτελεστικότητα,Πολιτική,νομαδισμός

Η τέχνη να διακρίνεις τον εχθρό από τον φιλαλάκο

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Στο βιβλίο του Νίκου Γιαννόπουλου με τον κάπως αδέξιο και αξιοπερίεργο τίτλο Ω, λε φιλαλάκο. Μια ιστορία για το κίνημα, τη ζωηρή άκρα Αριστερά και τους ανθρώπους της (Κουκκίδα, Αθήνα 2019) μπορεί κανείς να βρει την καλύτερη καθόσον γνωρίζω έκθεση, στην ελληνική γλώσσα τουλάχιστον, για το τι σημαίνει να κάνεις πολιτική minoritaire με την έννοια των Ντελέζ-Γκουατταρί. Μια έννοια που θα μπορούσε να αποδοθεί ως ήσσων ή μειονοτική πολιτική, υπό τον όρο όμως να μην γίνει επ’ ουδενί λόγω αντιληπτή ως «μειοψηφική» ή «ελιτίστικη» πολιτική, πολιτική υπέρ των λίγων, ούτε ως πολιτική υπέρ των μειονοτήτων.

Το βιβλίο –και, φυσικά, η ίδια η δράση- του Γιαννόπουλου αποτελούν μία πραγματική δεξαμενή παραδειγμάτων για το πώς μπορεί κανείς να επιφέρει αποτελέσματα, να Συνέχεια

Κλασσικό
Βιοπολιτική,Οικονομία,Χρέος,ιατρική

Άνθρωποι-ζώα, κράτη και μηχανές που έρχονται από έξω. Ομολογίες ιού και χρηματιστικού κεφαλαίου

 

του Μάριου Εμμανουηλίδη 

 

«Θέλετε ―
θάμαι ακέριος όλο κρέας, λυσσασμένος,
―κι ἀλλάζοντας ἀπόχρωση σάν οὐρανός ―
― ὄχι ἄντρας πιά, μά σύγνεφο μέ παντελόνια».

Β. Μαγιακόβσκι, «Σύγνεφο με παντελόνια» (1915-16)

0.[1]

Η κοινή και βίαιη σχεδόν αντίδραση αναγνωστών και θεωρητικών στις θέσεις του Αγκάμπεν για τα μέτρα των κρατών εν μέσω πανδημίας ως κατάσταση εξαίρεσης και για την κατάσταση φόβου των ατόμων που γίνεται ανάγκη για συλλογικό πανικό, σχετίζεται με το άγγιγμα ενός ορίου. Είναι το όριο του έμβιου, της έμβιας ατομικής εμπειρίας και της κοινό-τοπης επιθυμίας διατήρησης της ύπαρξής μας. Αυτή την επιθυμία οι θέσεις του Αγκάμπεν την παρακάμπτουν καθώς την υπάγει στις πολιτικές της ασφάλειας και της κατάστασης εξαίρεσης, και άρα, διαγράφει την αυτονομία της.[2] Όμως, το αντικείμενο «επιδημία» έρχεται από έναν χώρο πέραν της πολιτικής και μας υποχρεώνει να Συνέχεια

Κλασσικό