του Άκη Γαβριηλίδη

Tη δεκαετία του 90, είχε γνωρίσει ιδιαίτερη διάδοση ένας τύπος λόγου βασισμένος στο ρητορικό ερώτημα «για σκεφτείτε τι θα είχε γίνει αν είχε επικρατήσει η αριστερά στον εμφύλιο», αυτή τη φορά ενισχυμένος και από την δημόσια αυτομαστίγωση μετανοημένων αριστερών («ευτυχώς που δεν νικήσαμε σύντροφοι» και δε συμμαζεύεται). Η αυτομαστίγωση αυτή παρατείνεται άλλωστε και στις μέρες μας από νέες γενιές μεταμεληθέντων (και μεταμεληθεισών, π.χ. Σώτη Τριανταφύλλου).

Την εβδομάδα που πέρασε, προέκυψε ένα περιστατικό το οποίο, αν ενταχθεί σε μια προοπτική, δίνει στο υποθετικό αυτό ερώτημα μία έμπρακτη απάντηση αρκετά διαφορετική από αυτήν που εκλαμβάνεται ως αυτονόητη (ότι δηλαδή θα είχε επικρατήσει ένα καθεστώς μονομέρειας και μισαλλοδοξίας). Όπως έγινε γνωστό, το δημοτικό συμβούλιο της Νάξου απέρριψε πρόταση να προστεθεί η προσωνυμία «Μανώλης Γλέζος» Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Το Σεπτέμβριο του 2017, ο Μανόλης Γλέζος ήταν προσκεκλημένος ως επίτιμος ομιλητής σε συνέδριο που διεξήχθη στο Χίλτον της Αθήνας με θέμα «Μακροζωία: Ένας ρεαλιστικός στόχος». Στο πλαίσιο της παρουσίας του εκεί, έκανε κάποιες δηλώσεις[1] στις οποίες αναφέρθηκε στη μακροζωία, ή στην αναβίωση, καθόσον αυτές αφορούν όχι τα ανθρώπινα άτομα, αλλά τα έθνη. Και πάλι όχι όλα τα έθνη, αλλά ένα. Το γνωστό ένα. Συν ένα άλλο, το οποίο ανέκαθεν στοιχειώνει το φαντασιακό του πρώτου και χρησιμεύει ως διαρκές μέτρο σύγκρισης και διαφοροποίησης. Είπε συγκεκριμένα: Συνέχεια →

Το παρακάτω σημείωμα το είχα στείλει στην Εποχή τον μακρινό Νοέμβριο του 2003 (δεν έχω συγκρατήσει την ακριβή ημερομηνία), όπου και δημοσιεύθηκε αλλά με ελαφρώς αλλαγμένο τίτλο: οι λέξεις ‘γεροντική άνοια’ είχαν αντικατασταθεί από το ‘εμμονές’. Ακόμα κι έτσι, η δημοσίευσή του είχε προκαλέσει τότε ενόχληση και ενστάσεις από αρκετούς καλοπροαίρετους φίλους και φίλες. Με την πάροδο του χρόνου, ο καθένας μπορεί να κρίνει αν ήταν δικαιολογημένες ή όχι. Πάντως επειδή το σημείωμα δεν ήταν πουθενά διαθέσιμο διαδικτυακά, σκέφτηκα να το δημοσιεύσω εδώ ώστε να υπάρχει για λόγους αρχείου και να φαίνεται ότι μερικοί τα λέγαμε από αρκετά νωρίς. 

του Άκη Γαβριηλίδη

Στο προηγούμενο φύλλο της «Εποχής»,  δημοσιεύτηκε η απολογητική δήλωση του Μανόλη Γλέζου υπέρ του Μίκη Θεοδωράκη (ή τουλάχιστον κατά των επικρίσεων που δέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης) για τις γνωστές δηλώσεις του κατά του εβραϊκού λαού ο οποίος «είναι στη ρίζα του κακού».

Η δημοσίευση αυτή δεν είναι από μόνη της κάτι κακό. Έχει όμως ένα παράδοξο αποτέλεσμα, ότι η εφημερίδα εμφανίζεται να καλύπτει αντιδράσεις σε ένα γεγονóς, χωρίς όμως να έχει αναφερθεί καθόλου στο ίδιο το γεγονóς.

Ασχέτως λοιπόν των λόγων και των ιδιοτελειών που ώθησαν τον κ. Μίλερ ή την ισραηλινή κυβέρνηση να επιτεθούν στον εθνικό μας συνθέτη, υπάρχει ένα ζήτημα με τις ίδιες τις δηλώσεις.

Όποιος τις διαβάσει, αν δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του και αν οι λέξεις διατηρούν τη σημασία τους, δεν μπορεί παρά να καταλήξει σε ένα μόνο  συμπέρασμα: οι δηλώσεις αυτές είναι ξεκάθαρα ρατσιστικές, είναι πραγματικά ο «ιδεότυπος» και η πολλοστή επανάληψη του παραδοσιακού θέματος του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού. Οι βεβιασμένες προσπάθειες του ίδιου του Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Το να συνθέτεις ένα ποίημα την ημέρα του θανάτου κάποιου προσώπου και να το απαγγέλλεις στη νεκρώσιμη ακολουθία του ως επικήδειο, είναι μία χειρονομία αρκετά μεγαλόστομη, και γι’ αυτό σπάνια. Η πιο γνωστή τέτοια περίπτωση στον ελληνικό 20ό αιώνα υπήρξε φυσικά το ποίημα που απήγγειλε ο Σικελιανός στην κηδεία του Παλαμά. Μια περίπτωση όπου όλες οι συνθήκες, τόσο αντικειμενικές ­–γερμανική κατοχή- όσο και υποκειμενικές, ευνοούσαν μία προσέγγιση επική και μεγαλειώδη.

Ο Σικελιανός, όμως, ακριβώς, ήταν γνωστός ως ποιητής (επίσης και ως μύστης-αναβιωτής της αρχαίας τραγωδίας και άλλων τελετουργιών). Το ίδιο και ο Παλαμάς.

Ο Μανόλης Γλέζος όχι. Ούτε ο Στέφανος Στεφάνου.

Κι ωστόσο, ο πρώτος διάλεξε αυτό το ίδιο λογοτεχνικό είδος, δηλαδή ένα ποίημα –με τίτλο «ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ»- για να τιμήσει τον δεύτερο κατά την Συνέχεια →