του Άκη Γαβριηλίδη

Το ποίημα «Θα ’ρθεί καιρός» της Κατερίνας Γώγου είναι ένα από εκείνα στα οποία βασίζεται η αμείωτη υστεροφημία της, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι δημοσιεύεται και διακινείται ευρέως στα ΜΚΔ, συχνά διανθισμένο με καρδούλες και λουλουδάκια, κάθε φορά που είναι η επέτειος της γέννησης ή του θανάτου της, ή και χωρίς κάποια αφορμή.

Το ποίημα αυτό είναι διατυπωμένο ως μια απεύθυνση της ποιήτριας στην κόρη της. Φυσικά πρόκειται για επιτελεστική χειρονομία: η απεύθυνση αυτή είναι δημόσια –περιλαμβάνεται σε μια συλλογή που τυπώνεται σε βιβλίο και κυκλοφορεί. Άρα, αποδέκτης των λεγομένων είναι το κοινό, όχι στενά η κόρη.

Από αυτή την άποψη, η χειρονομία αυτή είναι συγκρίσιμη με την αντίστοιχη του Γιάννη Ρίτσου στο «Πρωινό άστρο», για την οποία είχα γράψει παλιότερα –ένα ποίημα επίσης με μεγάλη διασημότητα και Συνέχεια →

της Κριστιάν Αλμπερτί

Όσοι θέτουν ερωτήματα για το θηλυκό φύλο δεν μπορούν να αποφύγουν τη διδασκαλία της ιστορίας του φεμινισμού, διδασκαλία συγχρόνως κλινική και πολιτική. Δημοσιεύοντας στο διαδίκτυο το κείμενο της αξιομνημόνευτης παρέμβασης της Αννί Λε Μπρεν [Annie Le Brun] στο τηλεοπτικό πρόγραμμα “Apostrophes”, το Lacan Quotidien (1) μας θύμισε κατά ευτυχή σύμπτωση ότι το δοκίμιό της Lâchez tout είναι αδιαμφισβήτητα καμπή στην ιστορία του φεμινισμού. Επείγει να διαβάσουμε ή να ξαναδιαβάσουμε το δοκίμιο αυτό που είναι τώρα διαθέσιμο, όπως και το Vagit–prop και δώδεκα ακόμη κείμενα συγκεντρωμένα σε μια συλλογή (2).

Στο όνομα «όλων των γυναικών»

Τα κείμενα της Annie Le Brun, δηκτικά και δριμέα, ρίχνουν φως, τόσο ανηλεές όσο και χρήσιμο, στον νεο-φεμινισμό του καιρού της, ώστε αντηχούν για τις γυναίκες της γενιάς μου μια ολόκληρη εποχή, αυτήν της Υπόθεσης των γυναικών. Επίσης, όμως, φωτίζουν ό,τι ακολούθησε και έτσι μας επιτρέπουν να στοχασθούμε το σημερινό νεο-φεμινισμό, δίνοντάς μας κλειδιά για να κατανοήσουμε τα ουσιώδη αδιέξοδά του. Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Περί τα τέλη της δεκαετίας του 60, στα γραπτά μιας σειράς στοχαστών, κυρίως Γάλλων, εν μέρει και Ιταλών, συντελέστηκε απρογραμμάτιστα (όπως συμβαίνει πάντα) μία αλλαγή παραδείγματος όσον αφορά τη σκέψη μας για την πολιτική και την ιδεολογία. Η τομή αυτή ήταν η σχεσιακή σύλληψη της εξουσίας, η οποία διέρρηξε αυτό που φαινόταν ως ο «αξεπέραστος ορίζοντας» της εποχής εκείνης, και που οριζόταν από το δίδυμο κατασταλτική θεωρία της εξουσίας/ εργαλειακή θεωρία της ιδεολογίας. Το δίδυμο αυτό αποτελούσε προέκταση της φιλελεύθερης/ διαφωτιστικής πολιτικής σκέψης, κατά το οποίο αφετηρία και βασική μονάδα της κοινωνίας είναι «ο άνθρωπος», (ή ο άντρας: στις λατινογενείς γλώσσες η λέξη είναι η ίδια), ο οποίος από τη φύση είναι ελεύθερος, αλλά δυστυχώς μετά έρχεται η «εξουσία», του λέει ψέματα και τον υποδουλώνει, λογοκρίνοντας και απαγορεύοντας. Αυτή η «εξουσία» νοούνταν εξίσου ανθρωπομορφικά, Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Στις 22 Ιουλίου του 2018, παραμονές της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι και στη Ραφήνα, ο ποιητής και στιχουργός Μάνος Ελευθερίου περνούσε τη στερνή την πύλη με του καιρού δεμένος τις κλωστές. Μπορεί όμως και λυμένος, απαλλαγμένος οριστικά απ’ αυτές.

Αποτελεί χαρακτηριστική ειρωνεία –όχι τραγική· η τραγικότητα είναι ένα τόσο βαρύγδουπο και απόλυτο μέγεθος που δεν χωράει στο λιτό σύμπαν του Ελευθερίου όπου έχει κυρίως την τιμητική της η αδεξιότητα, η αμηχανία, η ασυνεννοησία-, το ότι η σορός του, τη μέρα που η μισή Αττική καιγόταν, χρειάστηκε να ταξιδέψει στη Βουλγαρία ώστε να αποτεφρωθεί και να ξαναγυρίσει.

Αν ακολουθούσαμε το σύνηθες «προφητικό» αφήγημα που πλαισιώνει στην Ελλάδα τους Συνέχεια →

του Ζαν-Μισέλ Ζαντιζόν

Πολύ κοντά, ως εκ της δομής του, προς τη θυσία του Αβραάμ, ο μύθος του Λυκάονος είναι μία αφήγηση περί απαρχών, η οποία σκηνοθετεί διαδοχικά την απαγόρευση του κανιβαλισμού και της παιδοκτονίας, πριν επεξεργαστεί, μέσω της ζωικής θυσίας που εδώ συμβολίζεται από την εξορία και προηγουμένως από τη μεταμόρφωση, το θέμα της διαγενεακής βίας.

Και στις δύο μυθικές διηγήσεις, της θυσίας του Ισαάκ και του Λυκάονος, μία θεία αρχή απαιτεί από έναν πατέρα τη θυσία του γιου του. Και στις δύο περιπτώσεις, η θυσία του infans [νηπίου], του αθώου, αποφεύγεται (ο Ισαάκ τελικά απαλλάσσεται, ο Αρκάς ανασυναρμολογείται) και μετατίθεται στο αρχαϊκό ζώο: ο κριός θα σκοτωθεί, ο λύκος θα εξοριστεί σε αυτόν τον άλλο κόσμο που είναι το Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σε νεότερο σημείωμά του στην Καθημερινή, ο Θεοδωρόπουλος επαναφέρει και αναπτύσσει την πρότασή του να επανέλθει η διδασκαλία της καθαρευούσης, συνοδεύοντάς την με διάφορες σκέψεις και αφηγήσεις θρυλούμενων περιστατικών οι οποίες υποτίθεται ότι την τεκμηριώνουν –πάντοτε βασισμένων στο γνωστό θέμα τού μίσους για τη δημοκρατία. Η απομάκρυνση λοιπόν (εκ) της καθαρευούσης παρουσιάζεται ως μία ολέθρια συνέπεια του εξισωτισμού και της ανομίας της μεταπολίτευσης, η οποία πρέπει να επανορθωθεί εάν «θέλουμε να αναθεωρήσουμε, μαζί με τον δικομματισμό και την ηθική επικυριαρχία της αρχαϊκής αριστεράς».

Το πρόβλημα του ισχυρισμού αυτού είναι ότι αν, στα όσα –όχι και πολλά ούτως ή άλλως- έχουν γραφεί σχετικά, υπάρχει κάτι που να θυμίζει θεωρίες της «αρχαϊκής αριστεράς», αυτό είναι ο ίδιος ο συλλογισμός του Τάκη. Συνέχεια →