Ανάλυση λόγου,Πολιτική,Τέχνη

Νίκη Γκάτσου

του Άκη Γαβριηλίδη

Μία από τις εκπλήξεις –αν και όχι βέβαια η σημαντικότερη- των τελευταίων εκλογών υπήρξε και η καλή, δεδομένων των συνθηκών, επίδοση του κόμματος «Νίκη».

Ανήκω κι εγώ στη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που πληροφορήθηκαν την ύπαρξη τέτοιου κόμματος το βράδυ της 21/5. Από περιέργεια, λοιπόν, αναζήτησα να δω τι μέρος του λόγου είναι, μέσα από το πρόγραμμα και τις δηλώσεις των ιθυνόντων του.

Για να το κάνω αυτό, χρειάστηκε να αφήσω από τα χέρια μου ένα βιβλίο που έτυχε να διαβάζω τις ίδιες μέρες: το Ο μακρυγιαννισμός. Τραγούδια για τον Μακρυγιάννη, του Γιώργου Κόκκινου. Και ειδικότερα μία ενότητα του βιβλίου αυτού στην οποία ο συγγραφέας, με αφορμή τα σχετικά τραγούδια που οφείλονται στον Νίκο Γκάτσο, συνοψίζει τις κοινωνικοπολιτικές απόψεις του ποιητή και στιχουργού. (Οι αναγνώστες αυτού του μπλογκ, ή/ και των Θέσεων, ίσως γνωρίζουν ότι κάτι ανάλογο είχα επιχειρήσει και εγώ πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια. Στο συγκεκριμένο άρθρο μου αναφέρεται ο Κόκκινος, δηλώνοντας ρητά ότι συμφωνεί επί του γενικού με κάποιες επιμέρους επιφυλάξεις).

Περνώντας λοιπόν από την πολιτική ιδεολογία του Γκάτσου, όπως την συνοψίζει ο Κόκκινος (και εγώ), στην πολιτική ιδεολογία της «Νίκης», με περίμενε μια καινούρια έκπληξη: ήταν σαν να συνέχιζα να διαβάζω τον ίδιο λόγο.

Καλά, όχι ακριβώς τον ίδιο. Στη μια περίπτωση έχουμε διατυπώσεις πεζές, απλοϊκές, φλύαρες· στην άλλη, καλογυαλισμένες, Συνέχεια

Κλασσικό
Ανάλυση λόγου,Πολιτική

Αν «μόνο ο λαός σώζει το λαό», τι χρειάζεται το ΚΚΕ;

του Άκη Γαβριηλίδη

Στις επικείμενες εκλογές, ένα από τα κόμματα που κατεβαίνουν, και μάλιστα εκείνο με την πιο μακροχρόνια παρουσία στην πολιτική και κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας, χρησιμοποιεί ως βασικό σύνθημα τη φράση «μόνο ο λαός σώζει το λαό». Αμέσως μετά, ακολουθεί μία άλλη φράση: «21 Μαΐου ψηφίζουμε ΚΚΕ».

Παράδοξη συνεπαγωγή. Non sequitur. Η δεύτερη φράση όχι μόνο δεν αποτελεί λογική συνέπεια της πρώτης, αλλά έρχεται σε αντίθεση με αυτήν. Στην παράδοση της πολιτικής σκέψης και δράσης, το σύνθημα αυτό είναι σύνθημα υπέρ της άμεσης δημοκρατίας και κατά της αντιπροσωπευτικής. Το λογικά συνεπές και αναμενόμενο θα ήταν να πει κανείς: μόνο ο λαός σώζει το Συνέχεια

Κλασσικό
Βία,Διεθνείς σχέσεις,Πολιτική

Παρακολουθούμε λάιβ τον εκφασισμό της Βραζιλίας

συνέντευξη της Μωντ Σιριό στο σάιτ Basta!

 

 Basta!: Οι ψηφοφόροι του Ζαΐρ Μπολσονάρο αμφισβητούν την ετικέτα του ακροδεξιού που βάζουμε εδώ στην Ευρώπη. Τι νομίζετε γι’ αυτό;

 

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία: ο Μπολσονάρο είναι σαφέστατα ακροδεξιός, και μάλιστα με κάποια φασίζουσα τονικότητα. Η δυσκολία να το αναγνωρίσουν οι οπαδοί του εξηγείται από το γεγονός ότι οι όροι «δεξιά» και «ακροδεξιά» δεν έχουν σχεδόν ποτέ διεκδικηθεί από κανέναν στην πολιτική σκηνή της Βραζιλίας. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί είχαν απαξιωθεί από την εποχή της μεταπολίτευσης και της αποκατάστασης της μη στρατιωτικής διακυβέρνησης, πριν τριάντα χρόνια. Ακόμα και το στρατιωτικό καθεστώς έτεινε να μην πολυχρησιμοποιεί τον προσδιορισμό «δεξιά», διότι η χούντα παρουσιαζόταν ως μη πολιτική. Μόνο εδώ και κάποια χρόνια οι πολίτες επανοικειοποιήθηκαν αυτή τη λέξη. Πριν, προτιμούσαν τους όρους «πατριώτης», «εθνικιστής» ή «χριστιανός», σε αναφορά με την προάσπιση κάποιων ηθικών αξιών.

 

– Κατά ποίον τρόπο επηρέασαν την προεκλογική εκστρατεία οι φήμες, τα ψέματα, η παραπληροφόρηση και λοιπές διαδόσεις αναληθών ειδήσεων; Συνέχεια

Κλασσικό
Κριτική της πολιτικής οικονομίας,Πολιτική

Η Ιταλία, εργαστήρι πειραμάτων φασιστικής κυριαρχίας

του Τόνι Nέγκρι[1]

Τίποτε δεν ήταν πιο προβλέψιμο από τη νίκη ης δεξιάς στις τελευταίες ιταλικές εκλογές. Ο Μπερλουσκόνι λοιπόν δεν είναι ο μόνος που νίκησε: η δεξιά είχε ήδη νικήσει πριν απ’ αυτόν. Είχαμε ήδη επιστήσει την προσοχή του μικρού κύκλου των αναγνωστών μας σε ένα σημείωμα της σύνταξης το καλοκαίρι του ’93: «Αυτή τη στιγμή, την κρίση του 1989 στην Ιταλία την κεφαλαιοποιεί η δεξιά, προς δικό της και μόνο όφελος (παρ’ όλο που το ΚΚ άλλαξε βιαστικά όνομα και διακήρυξε προς όλες τις κατευθύνσεις το ευχάριστο νέο ότι εδώ και πολύ καιρό δεν υφίστατο τίποτε το κομμουνιστικό στη συνείδησή του)». Αλλά, και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό, η δεξιά δεν κεφαλαιοποίησε μόνο την πτώση του Τείχους του Βερολίνου: νίκησε επειδή κατάφερε να ερμηνεύσει σωστά τους βαθείς μετασχηματισμούς του ιταλικού παραγωγικού ιστού και να κατανοήσει το ρόλο της Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Πολιτική

Γιατί ο Τραμπ αποτελεί φασιστικό φαινόμενο

της Τζούντιθ Μπάτλερ

Ας θυμηθούμε ότι τον Ντόναλντ Τραμπ τον ψήφισε λιγότερο από το ένα τέταρτο της αμερικανικής κοινωνίας, και ότι γίνεται πρόεδρος χάρη στο παρωχημένο εκλογικό σύστημα και μόνο. Δεν πρέπει να φανταστούμε ότι έχει κάποια διαδεδομένη λαϊκή υποστήριξη. Υπάρχει διαδεδομένη απογοήτευση με τη συμμετοχική πολιτική, και υπάρχει σοβαρή δυσπιστία και για τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα των ΗΠΑ. Αλλά η Χίλαρι Κλίντον πήρε περισσότερες ψήφους από τον Τραμπ. Έτσι, όταν ρωτάμε τι υποστήριξη έχει ο Τραμπ, ρωτάμε πώς μια μειοψηφία στις Ηνωμένες Πολιτείες κατόρθωσε να φέρει τον Τραμπ στην εξουσία. Μιλάμε για ένα έλλειμμα δημοκρατίας, όχι για μια κοσμοπλημμύρα.

Δική μου αίσθηση είναι ότι ο Τραμπ απελευθέρωσε μια οργή που έχει πολλά αντικείμενα και πολλές αιτίες, και μάλλον θα πρέπει να είμαστε δύσπιστοι απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι ξέρουν την πραγματική αιτία και το μοναδικό της αντικείμενο. Η οικονομική ερήμωση και η απογοήτευση, η απώλεια της ελπίδας μπροστά σε ένα οικονομικό μέλλον και σε οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς χειρισμούς που αποδεκατίζουν ολόκληρες κοινότητες, είναι σίγουρα σημαντική. Εξίσου σημαντική όμως η αυξανόμενη δημογραφική πολυπλοκότητα των Ηνωμένων Πολιτειών, και οι μορφές ρατσισμού –παλιές και νέες.

Ο Τραμπ ως φασίστας;

Ίσως είναι η στιγμή να διακρίνουμε μεταξύ παλαιών και νέων φασισμών. Βασικό σημείο αναφοράς Συνέχεια

Κλασσικό
ρατσισμός,Κινήματα,Πολιτική,Τραύμα

Τραμπ: ο θρίαμβος του κόσμου της εργασίας

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Oι λόγοι γύρω από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ έχουν ήδη αποκτήσει έναν τέτοιο όγκο, που είναι αντικειμενικά αδύνατο να τους παρακολουθήσει κανείς στο σύνολό τους. Πάντως είναι σαφές ότι η δομή τους συγγενεύει με εκείνη των λόγων –και των σιωπών- που πυροδοτούνται από ένα γεγονός τραυματικό: μπορούμε εκεί να βρούμε τα πάντα, και τα αντίθετά τους, χωρίς όμως να έχουμε την αίσθηση ότι το θέμα κλείνει, ότι έχει προκύψει ένα σημαίνον που να το αποδίδει ικανοποιητικά.

Νομίζω ότι τον «κόμβο» που δεν μπορούν να λύσουν όλοι αυτοί οι λόγοι, το βράχο στον οποίο προσκρούουν –αλλά και γύρω από τον οποίο αναγκαστικά περιστρέφονται- τα διαδοχικά κύματα αυτής της πλημμυρίδας, συνιστά η φράση:

«Τη νίκη στον Τραμπ την έδωσε η λευκή εργατική τάξη».

Η διατύπωση αυτή εμφανίστηκε σε άρθρα από το βράδυ των εκλογών –αν όχι και πριν ακόμα τις εκλογές- και προκάλεσε αμέσως σοβαρές ενστάσεις. Ή μάλλον αρνήσεις, όπως συμβαίνει συχνά με Συνέχεια

Κλασσικό
Πολιτική

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΒΑΣΗ (ΣΤΗΝ Ή) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

του Μιχάλη Μπαρτσίδη

 index

Πρόκειται για μια ιστορική νίκη και για μια ιστορική στιγμή. Προσωπικά χαίρομαι βαθιά, δεν πανηγυρίζω όχι για άλλους λόγους παρά μόνο για λόγους «διαχείρισης των συναισθημάτων». Είμαι ασκημένος πια σε μια «αποστασιοποίηση» ώστε να μειώνεται η ήδη πάντοτε επερχόμενη ματαίωση των προσδοκιών. Δεν εννοώ κάτι συγκεκριμένο για τη νέα κυβέρνηση, έτσι γίνεται πάντοτε. Ταύτιση και, συγχρόνως, απο-ταύτιση. Αλλά τώρα χαίρομαι! Όσοι δεν χαίρονται με γειά τους και «χαρά» τους. Αλλά όσοι ενδιαφέρονται ειλικρινώς για το ιστορικό διακύβευμα, να μην φέρνουν όλων των λογιών τα προσχήματα σε πρώτο πλάνο. Και κυρίως τη σύμπραξη με τους ΑΝΕΛ. Και γω έχω πρόβλημα αλλά έχω και δυο τρία επιχειρήματα:
1. τον τόνο θα τον δίνει ο Σύριζα και ο Τσίπρας· 2. δεν θα είναι ή δεν θα γίνουν καθοριστικές οι διαφωνίες στα Συνέχεια

Κλασσικό
Πολιτική

Τρεις ψήφοι για τον ΣΥΡΙΖΑ

του Δημήτρη Δημούλη

 

Στις εκλογές που έρχονται διαθέτω, προφανώς, μόνον μια ψήφο. Αλλά την ώρα που θα βάζω στο φάκελλο το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ σε μια αίθουσα δημοτικού σχολείου στη Λαμία θα το κάνω για τρεις λόγους. Τρεις λόγοι που ωρίμασαν μέσα μου τα τελευταία χρόνια και έκαναν εύκολη την επιλογή μου (ψήφος: εκ του «ψάω», λειαίνω).

 

Ψήφος αντίστασης. Με την απόλυτη βεβαιότητα ότι πρέπει να αντισταθούμε σε μια πολιτική που καταστρέφει τις ζωές εργαζομένων, μικροεπιχειρηματιών και συνταξιούχων, που επιδιώκει να συγκεντρωθεί όλο και περισσότερος πλούτος στο 10% των Ελλήνων (καπιταλιστών). Και το κάνει με τη βοήθεια των καλοπληρωμένων κατασταλτικών μηχανισμών (στρατός, αστυνομία, δικαστήρια), παρά τη λαϊκή κατακραυγή. Πέντε χρόνια μετά το Καστελλόριζο όλοι Συνέχεια

Κλασσικό
Μνήμη,Πολιτική,έξοδος,αποικιοκρατία

Η αριστερά, το 22 και το φάντασμα της λιποταξίας

του Άκη Γαβριηλίδη

 

Την τελευταία εβδομάδα, ένα κάπως απρόσμενο όπλο ήρθε να προστεθεί στο τρομοκρατικό οπλοστάσιο των εκπροσώπων της ελληνικής «κάστας»: το φάντασμα των εκλογών τού 1920. Με διαφορά λίγων ημερών, τουλάχιστον τρεις απολογητές του μνημονίου ανέλαβαν να υπενθυμίσουν στο άφρον εκλογικό σώμα τι παθαίνει όποιος «επιλέγει ελεύθερα, αλλά ασυνείδητα, να συγκρουστεί με ένα ευρωπαϊκό σύστημα» που «μόνο πλεονεκτήματα του είχε εξασφαλίσει» –σύμφωνα με την απερίφραστα απειλητική διατύπωση που χρησιμοποίησε ο τελευταίος εξ αυτών, ο Ι.Κ. Πρετεντέρης[1].

Ποιο είναι λοιπόν αυτό το φάντασμα που απειλεί τα «πλεονεκτήματα»;

Στο καθαυτό περιεχόμενο των αντίστοιχων άρθρων, γίνεται –άλλοτε υπαινικτικά και άλλοτε σαφέστερα όπως παραπάνω- η εξής αναλογία: στις εκλογές τού 20 οι Έλληνες ψηφοφόροι καταψήφισαν τον Βενιζέλο και Συνέχεια

Κλασσικό
Αυτονομία,Ελληνική κρίση,Κινήματα,Πολιτική

Για μια πολιτική των αγώνων: ο ΣΥΡΙΖΑ, το Ποδέμος και εμείς

των Σάντρο Μετζάντρα και Τόνι Νέγκρι

 

Το 2014 έκλεισε με την αποτυχία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, και άρα με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Πρόκειται για μια εξέλιξη μεγάλης πολιτικής σημασίας, που μέλλει να σηματοδοτήσει μια χρονιά η οποία, στην Ευρώπη, θα κλείσει με εκλογές στην Ισπανία (όπου ήδη το Μάιο ψηφίζουν για τους δήμους και τις «αυτονομίες»). Και είναι αρκετά σαφές ότι οι ελληνικές εκλογές δεν θα είναι απλώς «εθνικές»: η χονδροειδείς παρεμβάσεις της γερμανικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που σίγουρα θα ενταθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, δείχνουν σαφώς ότι μπαίνει στο παιχνίδι ολόκληρο το οπλοστάσιο των ευρωπαϊκών θεσμών, επαναπροσδιορισμένο τα τελευταία χρόνια μέσα απ’ τη διαχείριση της κρίσης. Άλλωστε η αντίδραση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, που έπεσε πάνω από 12% με την απλή αναγγελία της απόφασης Σαμαρά για πρόωρες προεδρικές εκλογές στις 9 Δεκεμβρίου, είχε ήδη δείξει ποιος θα ήταν ο ρόλος ενός άλλου Συνέχεια

Κλασσικό