του Άκη Γαβριηλίδη

Μία γυναίκα που, άγνωστο πώς, κατάφερε να γίνει καθηγήτρια φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ, διατύπωσε χθες με κάθε σοβαρότητα, χωρίς να κοκκινίζει, τον ισχυρισμό ότι στον όρο Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, «Η λέξη ‘πρώην’ σημαίνει στην ουσία άρνηση» (!?), και ως εκ τούτου είναι «βλακώδες» το επιχείρημα ότι η σύνθετη ονομασία ΠΓΔΜ εμπεριέχει τον όρο «Μακεδονία».

Μέχρι στιγμής δεν έχω υπόψη μου αν η κα Κιντή ερωτήθηκε μήπως ο γάιδαρος πετάει. Με τη φόρα που πήρε, είναι πολύ πιθανό να έλεγε ναι.

Για να μην θεωρηθεί ότι την αδικώ, παραθέτω την επιχειρηματολογία (;) της όπως την ανέπτυξε η ίδια:

Λες δηλαδή ότι δεν δέχεσαι το όνομα που είχε ως μέρος της Γιουγκοσλαβίας αυτή η Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Τον τελευταίο καιρό, από το στρατόπεδο που αντιτίθεται στην επίλυση της διαφοράς γύρω από το όνομα της Μακεδονίας, διατυπώνεται το (ρητορικό) ερώτημα «γιατί δεν προκηρύσσεται δημοψήφισμα από την ελληνική κυβέρνηση» για το ερώτημα αυτό, εφόσον «έτσι επιβάλλει η δημοκρατία». Το αίτημα αυτό ενίοτε το υποβάλλουν και φορείς οι οποίοι έχουν με τη δημοκρατία τόση σχέση όση ο διάβολος με το λιβάνι, όπως π.χ. η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους.

Το αίτημα αυτό είναι παραπειστικό και αβάσιμο.

Η δημοκρατία, αντιπροσωπευτική ή οποιουδήποτε άλλου τύπου, επιβάλλει να αποφασίζει Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Δικαιολογημένα επικρίθηκε η κάπως ιδιόμορφη λεκτική επιτέλεση του αντιπροέδρου της ΝΔ Αδώνιδος Γεωργιάδη σχετικά με τον μπασκετμπολίστα Γιάννη Αντετοκούνμπο. Αξίζει όμως λίγο να αναρωτηθούμε, ποιοι ακριβώς είναι οι δίκαιοι αυτοί λόγοι; Φραστικά, η δήλωση δεν έχει κάτι μειωτικό για τον παίκτη, ούτε καν κάτι ανακριβές –πέραν βέβαια του ότι δεν γεννήθηκε «στη Νιγηρία» αλλά στα Σεπόλια. Αλλά αυτό το ανασκεύασε ήδη ο Γεωργιάδης. Οπότε, κατά τα λοιπά έχει τυπικά δίκιο να λέει ότι τον σέβεται και τον αγαπά. Λέω όμως «τυπικά» διότι η τοποθέτησή του ενείχε –προφανώς σκοπίμως- ένα διπλό μήνυμα: με τον τρόπο εκφοράς της, υπονόμευε αυτό που έλεγε με το περιεχόμενό της. Το να εκφωνείς λάθος δύο και τρεις φορές το όνομα κάποιου, και ιδίως ένα όνομα Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Προ καιρού, σε ανύποπτο χρόνο, είχα υποστηρίξει εδώ ότι η μακεδονικότητα είναι μία έκφραση της τέχνης τού να μην κυβερνάσαι· μια τέχνη που έχει θεωρητικοποιήσει ο Αμερικανός αναρχικός ανθρωπολόγος Τζέιμς Σκοττ υπό τον όρο μῆτις, τον οποίο βέβαια δανείστηκε από τις αναλύσεις των Γάλλων (και Βέλγων) αρχαιοελληνιστών του τέλους του 20ού αιώνα.

Η ισχύς μίας ιδέας κρίνεται και από την ικανότητά της να εφαρμόζει σε πράγματα που δεν είχαν προκύψει όταν πρωτοδιατυπώθηκε και να τα ερμηνεύει. Πιστεύω λοιπόν ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη δημοκρατία της Μακεδονίας θέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση και ευκαιρία επαλήθευσης και εμβάθυνσης εκείνου του Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σε ένα φορτισμένο, στα όρια του μελοδραματισμού, άρθρο του στον ιστότοπο protagon, ο κατά τα άλλα γλωσσολόγος Γεώργιος Μπαμπινιώτης επιχειρεί να υπερασπιστεί για άλλη μια φορά, με επιχειρήματα δικολαβίστικα και ψευδοεπιστημονικά (αλλά στην ουσία τελείως άσχετα με τη γλωσσολογία ή οποιαδήποτε άλλη επιστήμη) την μέχρι πρόσφατα επίσημη θέση του ελληνικού κράτους, και ακόμη σήμερα εδραία πεποίθηση μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας, ότι η μακεδονική γλώσσα –την οποία, ακολουθώντας τον συνήθη ελληνόφωνο αυτισμό, αποκαλεί «γλώσσα των Σκοπίων»- είναι «ανύπαρκτη». Όχι όμως μόνο αυτό: επιχειρεί, κυρίως, να υπερασπιστεί το δικό του όνομα από την –κατ’ αυτόν- μειωτική κατηγορία ότι «αναγνώρισε» τη μακεδονική γλώσσα το 1977, ως μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας σε διάσκεψη του ΟΗΕ.

Γιατί έχει άδικο στο πρώτο ζήτημα έχω εξηγήσει αναλυτικότερα αλλού.

Τα επιχειρήματα που προβάλλει τώρα ως προς το δεύτερο ζήτημα, είναι τόσο παιδαριώδη, Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Η ταινία του Άκι Καουρισμάκι «Η Άλλη Όψη της Ελπίδας» αφηγείται την ιστορία ενός Σύριου πρόσφυγα που ζητά πολιτικό άσυλο στη Φινλανδία. Σε μια σκηνή, ο ήρωας, καταθέτοντας ενώπιον της αρμόδιας υπαλλήλου, εξηγεί μεταξύ άλλων πώς έφτασε στο Ελσίνκι· αναφέρει λοιπόν τη γνωστή μας διαδρομή τού «βαλκανικού διαδρόμου». Στους ελληνικούς υποτίτλους, ο θεατής διαβάζει: «από την Τουρκία διασχίσαμε το Αιγαίο, φτάσαμε στην Ελλάδα και μετά περάσαμε στα Σκόπια …».

Όποιος όμως έχει ανοιχτά τα αυτιά του, αντιλαμβάνεται ότι λέξη «Σκόπια» δεν ακούγεται στους διαλόγους. Αντιθέτως, πολύ καθαρά και ευδιάκριτα ακούγεται η λέξη Μακεδονία. Επιπλέον, μολονότι δεν γνωρίζω αραβικά, θεωρώ σχεδόν σίγουρο ότι πριν από τη λέξη Συνέχεια →

Η πρόσφατη κρίση στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας επανέφερε στην επικαιρότητα τα Βαλκάνια και τις ευαίσθητες πολιτικές και διεθνοτικές ισορροπίες στην άμεση γειτονιά μας.

Υπερβολική έμφαση δόθηκε στον αλβανικό εθνικισμό και στον κίνδυνο μιας νέας πολεμικής ανάφλεξης, σύμφωνα με το στερεότυπο της «πυριτιδαποθήκης» που επικρατεί σε κάθε ανάλυση για τα Βαλκάνια.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια στη γειτονική χώρα η κύρια εστία σύγκρουσης και αναταραχής έχει πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά: αιτία είναι η αυταρχική πολιτική του «καθεστώτος» Γκρούεφσκι, η κατάχρηση εξουσίας, οι μαφιόζικες μέθοδοι Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σύμφωνα με το ηλεκτρονικό λεξικό slang.gr, η έκφραση «θύμωσε ο αγάς και δάγκασε τ’ αρχίδια του»

Λέγεται για ατυχή αντίδραση, δήθεν επιθετική, που στην πραγματικότητα αποβαίνει βλαπτική για τον αντιδρώντα. Λεονταρισμός από ανίσχυρο που δεν έχει ορθή αντίληψη της μειονεκτικής του θέσης. Στην επιθυμία του να βλάψει τον άλλο, ενεργεί άστοχα και βλάπτει περισσότερο (ή μοναχά) τον εαυτό του. Αυτογκόλ. Τσαμπουκάς αυτοκαταστροφικός και αποτυχημένος.

Δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερη περιγραφή για τη χθεσινή απόφαση του πρωθυπουργού και του υπουργού εξωτερικών της Ελλάδας να μην παραστούν στη Σύνοδο για την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού, που διοργάνωνε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στο περιθώριο της Γενικής Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Σύμφωνα με μια διατύπωση που δεν γνωρίζω ποιος πρωτοκαθιέρωσε, αλλά που χρησιμοποιούν συχνά πυκνά στις αντι-προοδευτικές ιερεμιάδες τους οι αυτοπροβαλλόμενοι ως ευρωπαϊστές (και ως) διανοούμενοι, η Ελλάδα αποτελεί «την τελευταία σοβιετική δημοκρατία».
Ο αγώνας, τώρα, αυτής της «νυν σοβιετικής» εναντίον μίας πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας, και η αξίωσή της προς αυτήν να προσθέτει αυτόν ακριβώς τον προσδιορισμό («πρώην γιουγκοσλαβική») πριν από το κανονικό της όνομα, γίνεται με αιτιολογία την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, η οποία υποτίθεται ότι θα απειληθεί εάν πούμε τη Μακεδονία Μακεδονία.
Το πόσο εξοργιστικά παράλογη, αλλά και βαθιά υποκριτική και ανειλικρινής, είναι αυτή η αιτιολογία, φάνηκε για ακόμα μια φορά τις τελευταίες μέρες, με το πρωτοφανές κρούσμα λογοκρισίας που συνιστά η παρέμβαση του Έλληνα πρέσβη στην Ελβετία, κάποιου Χαράλαμπου Μάνεση, προς το Φεστιβάλ «OtherMovie» του Λουγκάνο, το Συνέχεια →

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μετάφραση εκτεταμένων αποσπασμάτων από την παρουσίαση ευρημάτων της έρευνας του Ινστιτούτου Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών των Σκοπίων με τίτλο «Το πρόγραμμα «Σκόπια 2014» και οι επιπτώσεις του στην αντίληψη περί μακεδονικής εθνικής ταυτότητας μεταξύ των πολιτών των Σκοπίων». Η πλήρης μορφή υπάρχει στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου στα αλβανικά, τα αγγλικά και τα μακεδονικά.

 μετάφραση (από τα αγγλικά): Άκης Γαβριηλίδης

  Συνέχεια →