του Άκη Γαβριηλίδη

Όπως έχω πει πολλές φορές, και γράψει τουλάχιστον μία, ο Γιάννης Σπανός είναι ένας από τους αγαπημένους μου συνθέτες. Τα τραγούδια του, ιδίως τα πρώτα (τα ελληνικά, βέβαια, όχι τα γαλλόφωνα), τα άκουγα από έφηβος και τα γνωρίζω τα περισσότερα απέξω. Ωστόσο, μόλις πρόσφατα, ακούγοντας τυχαία στο ραδιόφωνο μια εκπομπή αφιερωμένη σε αυτόν, συνειδητοποίησα για πρώτη φορά κάτι που βρήκα αρκετά αιφνιδιαστικό και με ξένισε που δεν το είχα προσέξει προηγουμένως, ούτε εγώ ούτε –εξ όσων γνωρίζω- κανείς άλλος. Αυτό είναι ότι το πρώιμο αυτό έργο του, και ιδίως οι τρεις «Ανθολογίες» του, κυριαρχούνται από ένα μόνιμο θέμα το οποίο τις κατατρύχει ως έμμονη ιδέα: το θέμα της απώλειας ενός παιδιού. Ή, συχνά, περισσοτέρων. H απώλεια Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Στα ελληνικά, ο όρος «τραγουδοποιός» έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται για κάποιον που αναλαμβάνει ο ίδιος τους στίχους, τη μουσική και την ερμηνεία ενός τραγουδιού. Ο όρος «συνθέτης», από την άλλη, προσδιορίζει όποιον γράφει μόνο μουσική, αλλά οποιαδήποτε μουσική –όχι μόνο ενός τραγουδιού.

Χρησιμοποίησα στον τίτλο τον συνδυασμένο όρο «συνθέτης τραγουδιών» για να δηλώσω τη δραστηριότητα εκείνου που παίρνει στίχους άλλων, τους μετασχηματίζει σε τραγούδι, και αναθέτει σε άλλους (-ες) να το τραγουδήσουν. Και για να πω κάτι κατά βάση απλό: ο Γιάννης Σπανός, που πέθανε στις 31/10/2019, ασκούσε τη δραστηριότητα αυτή κατά τη γνώμη μου καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο στην Ελλάδα.

Άλλοι έκαναν άλλα πράγματα με επιτυχία: συμφωνίες, ορατόρια, μιούζικαλ … Κάποιοι επιδίωξαν να επινοήσουν νέες φόρμες (ας πούμε, την «λαϊκή όπερα»). Ο Σπανός δεν Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Πριν από πολλά χρόνια, περί το 1980, στην κρατική ραδιοφωνία –μόνο αυτή είχε τότε, αν εξαιρέσουμε τους πειρατές- υπήρχαν διάφορες εκπομπές όπου καλούνταν τραγουδοποιοί να μιλήσουν για το έργο τους. Σε μία απ’ αυτές, καλεσμένος ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος, ο οποίος ζήτησε από τους ακροατές να μην τον κρίνουν με βάση μόνο το «Σταυρό του Νότου» αλλά και για το υπόλοιπο έργο του –το οποίο φυσικά, τη χρονική εκείνη στιγμή, ήταν ποσοτικά ένα μικρό κλάσμα του σημερινού.

Στις 4 σχεδόν δεκαετίες που μεσολάβησαν, δεν ξέρω σε ποια ακριβώς στιγμή τους, φαίνεται ότι ο συνθέτης παραιτήθηκε από την προσπάθεια να πάει κόντρα σε αυτή την τάση. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, διαβεβαίωσε τον δημοσιογράφο ότι:

Συνέχεια →