του Άκη Γαβριηλίδη

Εδώ και αρκετά χρόνια, στην ελληνική (και την ελληνοκυπριακή) τηλεόραση προβάλλεται ένα τηλεπαιχνίδι με τον τίτλο «Ο πιο αδύναμος κρίκος». Πρόκειται για την ελληνική εκδοχή της εκπομπής του BBC «The Weakest Link» –όπως δείχνει και ο τίτλος του που αποτελεί κατά λέξη μετάφραση του αγγλικού.

Η κατά λέξη μετάφραση βέβαια δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη. Βασική πρακτική αρχή της μετάφρασης, και κάθε άλλης ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι ότι, μεταξύ δύο λύσεων με τις οποίες επιτυγχάνουμε το ίδιο αποτέλεσμα, προτιμάμε εκείνην που απαιτεί τα λιγότερα και όχι τα περισσότερα μέσα. Εν προκειμένω, η λέξη «πιο» θα μπορούσε κάλλιστα να παραλειφθεί, διότι η παρουσία της δεν προσθέτει κάτι. Όταν είναι γνωστό ότι έχουμε έναν αριθμό κρίκων και απ’ αυτούς πρέπει να επιλεγεί ένας ο οποίος θα αποβληθεί, εξυπακούεται ότι αυτός ο κρίκος θα είναι πιο αδύναμος από τους υπολοίπους, ο πιο αδύναμος όλων. Εάν πούμε λοιπόν απλώς ότι αυτός είναι «ο αδύναμος κρίκος», δεν Συνέχεια →

 του Νικολάι Σσόριν-Τσάικοβ

Το βιβλίο Two Lenins. A brief anthropology of time του Nikolai Ssorin-Chaikov είναι ένα σχετικά σύντομο αλλά φιλόδοξο και πολύπλοκο εγχείρημα που προσπαθεί να αρθρώσει έναν προβληματισμό γύρω από τη χρονικότητα, τη νεωτερικότητα, το κράτος και τη σχέση της ίδιας της ανθρωπολογίας με αυτές τις έννοιες –και άλλες ακόμα. Το εμπειρικό υλικό για αυτόν τον προβληματισμό αντλείται από δύο πηγές: την εθνογραφική έρευνα πεδίου που διεξήγαγε ο συγγραφέας επί πολλά χρόνια, ξεκινώντας ήδη από τη δεκαετία του 80, σε νομαδικούς πληθυσμούς της Σιβηρίας, και μία έκθεση που συνεπιμελήθηκε το 2006 στη Μόσχα με τίτλο –και αντικείμενο– «Επίσημα δώρα στους κατά καιρούς ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης».

Παρακάτω παρουσιάζουμε μεταφρασμένο ένα απόσπασμα από το 5^ο κεφάλαιο του βιβλίου (σ. 97-101). Παραλείψαμε κάποιες προτάσεις, και τις υποσημειώσεις, για λόγους απλότητας και κατανοησιμότητας. Ο αναγνώστης που γνωρίζει αγγλικά μπορεί να βρει την πλήρη μορφή του κειμένου σε ηλεκτρονική μορφή εδώ. Μετάφραση: Α.Γ.

Συνέχεια →

της Κρίστεν Γκόντσι

Όταν οι Αμερικανοί σκέφτονται τον κομμουνισμό στην Ανατολική Ευρώπη, φαντάζονται ταξιδιωτικούς περιορισμούς, ζοφερά τοπία με γκρίζο τσιμέντο, εξαθλιωμένους άντρες και γυναίκες να ξεροσταλιάζουν σε ουρές για να ψωνίσουν από άδεια μαγαζιά και μυστικές υπηρεσίες να παρακολουθούν την ιδιωτική ζωή των πολιτών. Μολονότι πολλά από αυτά ισχύουν, το συλλογικό μας στερεότυπο για τη ζωή στον κομμουνισμό δεν λέει όλη την αλήθεια.

Ίσως κάποιοι να θυμούνται ότι οι γυναίκες του ανατολικού μπλοκ απολάμβαναν πολλά δικαιώματα και προνόμια άγνωστα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες εκείνη την εποχή, μεταξύ των οποίων σημαντικές κρατικές επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, την πλήρη ενσωμάτωσή τους στο εργατικό δυναμικό, γενναιόδωρες αποζημιώσεις μητρότητας και εγγυημένη δωρεάν παιδική φροντίδα. Αλλά υπάρχει και ένα πλεονέκτημα που δεν έχει προσεχθεί πολύ: οι γυναίκες υπό τον κομμουνισμό απολάμβαναν περισσότερη σεξουαλική ευχαρίστηση.

Μια συγκριτική κοινωνιολογική μελέτη μεταξύ Ανατολικογερμανών και Δυτικογερμανών Συνέχεια →

των Ερίκ Αλλιέζ – Μαουρίτσιο Λατζαράτο[i]

Η οξυδέρκεια του Κλάουζεβιτς θα τεθεί σε δοκιμασία χάρη σε ένα από τα μείζονα πολιτικά και στρατιωτικά συμβάντα της γαλλικής επανάστασης: την επανάσταση των νέγρων, που αποσπά το κόσμημα της γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας, τη νήσο του Αγίου Δομίνικου. Η οποία ήταν επίσης, ούτε λίγο ούτε πολύ, η πιο πλούσια αποικία στον κόσμο[1]. Έτσι, είναι πιθανό να πρόκειται εδώ για το πλέον θεμελιώδες συμβάν της επανάστασης εξαιτίας της δύναμης κατεδάφισης (για να μιλήσουμε ντελεζιανά) που κομίζει: με αυτό, το αδιανόητο εισβάλλει αιφνιδιαστικά στην Ιστορία και την κάνει παγκόσμια σε μια επαναστατική προοπτική.

Η πρώτη νικηφόρα προλεταριακή επανάσταση είναι μία επανάσταση σκλάβων. Αφού η γαλλική δημοκρατία αναγκάστηκε να αναγνωρίσει αυτό το τετελεσμένο γεγονός, η επανάσταση όχι μόνο αντιστάθηκε στα στρατεύματα που απέστειλε στο νησί το 1801 ο Ναπολέων για να αποκαταστήσουν την τάξη και τη δουλεία του Μαύρου Κώδικα[2], αλλά και τα κατανίκησε (προκαλώντας 50.000 νεκρούς –δηλαδή πολύ περισσότερους από τις γαλλικές απώλειες στη μάχη του Βατερλώ), όπως είχε Συνέχεια →