του Άκη Γαβριηλίδη

Από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, στο εκπαιδευτικό του σύστημα διδάσκεται συστηματικά ένα μάθημα που αποκαλείται «αρχαία ελληνική γλώσσα». Η διδασκαλία αυτή εμφανίζεται υπό το μανδύα της απόλυτης γνησιότητας, και μάλιστα αναδεικνύεται η ίδια ως μέτρο και ως η βασιλική οδός πρόσβασης προς τη γνησιότητα ως τέτοια: απόλυτη προϋπόθεση της λειτουργίας της είναι η πεποίθηση ότι αναπαριστά το πράγμα το ίδιο, (έστω και αν αυτό το «πράγμα» είναι μία γλώσσα), χωρίς μεσολαβήσεις, ότι ξαναφέρνει μπροστά στα μάτια και τα αυτιά των μαθητών, και κάθε άλλου αποδέκτη, τη γλώσσα των αρχαίων ως είχε τότε.

Έτσι διατυπωμένος, ο στόχος της πρακτικής αυτής δείχνει ήδη τη θεατρική και ταυτόχρονα τη θρησκευτική/ φαντασματική διάστασή του: πρόκειται για μία (ανα)παράσταση, μία επιτέλεση, και Συνέχεια →

του Άκη Γαβριηλίδη

Η πρόσφατη τοποθέτηση της Μαρίας Ρεπούση στη βουλή, κατά την οποία «τα αρχαία ελληνικά είναι νεκρή γλώσσα που δεν θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλους τους μαθητές», πυροδότησε μια σειρά τρομερά φορτισμένων αντιδράσεων από μεγάλο αριθμό ανθρώπων αρκετά διαφορετικών μεταξύ τους κατά τα λοιπά (ηλικία, ενασχόληση, φύλο, πολιτική τοποθέτηση κ.ά.).

Ένα κοινό στοιχείο των αντιδράσεων αυτών ήταν ότι ο λόγος τους, ως επί το πλείστον, μύριζε από μακριά εκλογίκευση. Πράγμα που γίνεται φανερό από το ότι σε αυτούς χρησιμοποιούνταν οι πιο διαφορετικές αιτιολογήσεις για να στηρίξουν το ίδιο πρακτικό συμπέρασμα: η άποψη ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα (/ γλώσσες) είναι νεκρή (-ές), άλλοτε κρινόταν ως υπεραριστερή εμμονή ή ως «επίδειξη ψευτοπροοδευτισμού», και άλλοτε ως εκσυγχρονιστική προδοσία των γνήσιων αριστερών ιδεών ή «κεντροαριστερό πυροτέχνημα το οποίο έχει σκοπό να αποσπάσει το λαό από τα πραγματικά του προβλήματα»· άλλοτε καταγγελλόταν ως ορθολογιστική προσέγγιση ενός υλικού το οποίο δεν Συνέχεια →