του Laurent de Sutter

H ανάρτηση που ακολουθεί περιλαμβάνει επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο τού Λωράν ντε Σύττερ Théorie du kamikaze, PUF, 2016. O συγγραφέας διδάσκει θεωρία, κοινωνιολογία και φιλοσοφία δικαίου στο Vrije Universiteit Brussel. Επιλογή-μετάφραση Α.Γ.

Πανικός στο Σαιν Ντενί

Παρίσι, Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015, 9 και 20 το βράδυ. Ο αγώνας ποδοσφαίρου ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία είχε αρχίσει πριν από κανένα τέταρτο, χωρίς καμία σημαντική φάση μέχρι στιγμής, όταν αντήχησε μία ισχυρή έκρηξη. Σύντομα ακολούθησαν δύο ακόμα. Αμέσως μετά την πρώτη έκρηξη, οι σωματοφύλακες απομάκρυναν τον πρόεδρο της δημοκρατίας Φρανσουά Ολλάντ, ενώ το ματς συνεχίστηκε και τελικά νίκησε η Γαλλία με 2-0. Αν και οι θεατές δεν το αντιλήφθηκαν, οι τρεις εκρήξεις αποτελούσαν την εναρκτήρια στιγμή για ένα κύμα επιθέσεων σε διάφορα σημεία της πόλης. Αυτές όμως που έγιναν στο Σταντ ντε Φρανς χρησιμοποίησαν τις γνωστές ζώνες με εκρηκτικά που έχουν γίνει διάσημες από τις τόσες επιθέσεις αυτοκτονίας στη Μέση Ανατολή. Τρεις άνθρωποι τινάχτηκαν στον αέρα, προσπαθώντας να πάρουν μαζί τους στο θάνατο όσους είχαν την ατυχία να βρεθούν γύρω τους στις κερκίδες –οι οποίοι όμως ήταν ολιγάριθμοι τη στιγμή εκείνη. Οι τρεις επιθέσεις αυτοκτονίας προκάλεσαν το θάνατο ενός μόνο ατόμου πέρα από τους τρεις δράστες, και τον τραυματισμό δέκα άλλων, πράγμα που προκάλεσε την δυσπιστία των παρατηρητών. Το στάδιο ήταν υπεπλήρες, στις κερκίδες των επισήμων καθόταν ο πρόεδρος Ολλάντ· γιατί οι τρεις τρομοκράτες πυροδότησαν τη βόμβα τους σε ένα σημείο και σε μια στιγμή όπου δεν ήταν πιθανό να προκαλούσαν ουσιαστική βλάβη; Οι έρευνες δεν έδωσαν απάντηση, ενώ από δημοσιογράφους και εμπειρογνώμονες διατυπώθηκαν διάφορες ευφάνταστες θεωρίες. Το μόνο σίγουρο, και για τους μεν και για τους δε, ήταν ότι το όνομα που θα έπρεπε να δώσουμε στους Read More

του Ζακ Ντερριντά

Τι είναι αυτό που πρέπει να είπε ο Θεός στον Αβραάμ; Τι του σήμανε αναγκαία τη στιγμή που του έδωσε την εντολή να ανέβει στο όρος Μοριά συνοδευόμενος από τον Ισαάκ και τον γάιδαρό του, εν όψει της χειρότερης «θυσίας» (όπως λέμε συνήθως, μεταφράζοντας κατά τρόπο εσφαλμένο τη λέξη κορμπάν); Οι βιβλιοθήκες βρίθουν από φιλολογίες και ερμηνείες για το ανήκουστο αυτό γεγονός, γι’ αυτό που έλαβε χώρα χωρίς να λάβει χώρα σ’ αυτή τη χώρα. Θα αφήσω προσωρινά κατά μέρος, αφελώς, αυτές τις εικασίες. Μπορούμε όμως να ισχυριστούμε με κάθε βεβαιότητα, χωρίς να γνωρίζουμε τίποτε άλλο, ότι θα πρέπει να του σήμανε κάτι που θα συνόψιζα ως εξής: «Προπαντός, όχι δημοσιογράφους!».

Ας μεταφράσουμε: «Αυτό που συμβαίνει εδώ, η κλήση μου, η επιταγή μου και η απάντησή σου, η ευθύνη σου («Ιδού εγώ!»), όλο αυτό πρέπει να μείνει απολύτως μυστικό: μεταξύ μας. Πρέπει να Read More

                                         του Άκη Γαβριηλίδη

Τις τελευταίες δύο μέρες, κυκλοφορούν στο διαδίκτυο διάφορα δημοσιεύματα τα οποία αποδίδουν στον κ. Γιώργο Βαρεμένο (μέχρι σήμερα άγνωστό μου, όπως μαθαίνω τώρα είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ) την εξής δήλωση, εντός εισαγωγικών:

«Δεν υπάρχουν άνεργοι αλλά μη οικονομικά ενεργοί»!

Τα έντονα και πλάγια στοιχεία και τα θαυμαστικά συνοδεύουν τη δήλωση αυτή στις περισσότερες αναρτήσεις. Όχι όμως μόνο αυτά: σε όλες ανεξαιρέτως την συνοδεύει ένα πραγματικό λεκτικό λυντσάρισμα, το οποίο δεν παραλείπει –φυσικά- να κάνει χρήση του ασυνήθιστου επωνύμου προς σχηματισμό σχετικών λογοπαιγνίων του τύπου «όνομα και πράμα» κ.τλ. Ένα σάιτ πρόλαβε να φτιάξει και σχετική γελοιογραφία, ενώ άλλα μιλάνε για θανάτους και για γραφεία κηδειών ή βγάζουν από το θηκάρι χαρακτηρισμούς όπως «νεοφιλελεύθερος νεοταξίτης», «γλείφτης», «απίθανο τίποτα» το οποίο «δεν ξέρει από ανεργία».

Οι τελευταίοι τρεις χαρακτηρισμοί προέρχονται από το μόνο σχετικό σημείωμα που φέρει υπογραφή. Τα περισσότερα (αν όχι όλα) από τα άλλα δημοσιεύματα φαίνεται να έχουν αντιγράψει αυτό, ή το ένα το άλλο όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις.

Ποιο είναι τώρα το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι ότι, όπως επίσης συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, η δήλωση είναι ανύπαρκτη. Ο Read More

του Άκη Γαβριηλίδη

Στην Kαθημερινή τής 16 Oκτωβρίου 2013, δημοσιεύεται σύντομο σχόλιο του εν θέματι αναφερόμενου αρθρογράφου με τίτλο «Το δίκιο του κ. Κατρούγκαλου». Σε αυτό, ο αρθρογράφος επιτίθεται κατά του συνταγματολόγου για τις θέσεις που αυτός εξέφρασε στην τηλεοπτική εκπομπή τού κ. Πρετεντέρη. Τις απόψεις αυτές το άρθρο τις ανασυγκροτεί -και ταυτόχρονα ήδη τις υπονομεύει διά του σαρκασμού- στην πρώτη του πρόταση, ως εξής:

Δεν υπήρχαν δημοσκοπήσεις στη Γερμανία του 1938 αλλά, με δεδομένο τον διάχυτο αντισημιτισμό της εποχής, η «Νύχτα των Κρυστάλλων» είναι καθ’ όλα δικαιολογημένη ή έστω δεν χρήζει καταδίκης. Αυτό θα ήταν το επιχείρημα ενός Χρυσαυγίτη ακούγοντας τον κ. Γιώργο Κατρούγκαλο, στην προχθεσινή εκπομπή «Ανατροπή» (Mega 14.10.2013)

Με βάση λοιπόν αυτή την ανασυγκρότηση/ απόρριψη, πρέπει εξ αντιδιαστολής να υποθέσουμε ότι, κατά τον κ. Μανδραβέλη, η Νύχτα των Κρυστάλλων χρήζει καταδίκης.

Ωραία.

Κι εγώ ρωτώ: ποιο είναι το υποκείμενο που καλείται να απαγγείλει αυτή την καταδίκη;

Δεν βλέπω άλλη δυνατότητα απάντησης στο ερώτημα αυτό από την εξής: Read More

«Τα συστήματα του ranking και του rating είναι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται σήμερα εμπειρικά για τη μέτρηση του πεδίου της αξίας, αλλά φυσικά και για τον έλεγχο και την αιχμαλώτιση του πεδίου των κοινωνικών σχέσεων που παράγουν την ίδια την αξία. Θα αναφερθούμε εδώ σε τέσσερα παραδείγματα: την οικονομία των παραπομπών στο πανεπιστήμιο, την οικονομία της προσοχής στο δίκτυο, την οικονομία του γοήτρου στον κόσμο της τέχνης και την οικονομία της εμπιστοσύνης των οίκων αξιολόγησης»

του Ματτέο Πασκουινέλλι

  Read More

του Άκη Γαβριηλίδη

 Πρόσφατα, βρέθηκα στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, όπου παρακολούθησα το συνέδριο με τίτλο «Θεσσαλονίκη, πρωτεύουσα των προσφύγων. Οι πρόσφυγες στην πόλη από το 1912 μέχρι σήμερα», στο οποίο ήμουν και εισηγητής.

Η εμπειρία της συμμετοχής σε αυτό το συνέδριο ήταν για μένα ένα είδος απρογραμμάτιστης «συμμετοχικής ανθρωπολογικής παρατήρησης­» από μόνη της. Ίσως με κάποια άλλη ευκαιρία αναφερθώ σε διάφορες άλλες πτυχές αυτών των παρατηρήσεων που μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω. Από την άποψη που με ενδιαφέρει εδώ, θα αναφερθώ στη συμβολή μίας συγκεκριμένης κυρίας, αυτή τη στιγμή δεν θυμάμαι το επίθετό της (ή μάλλον τα επίθετά της, διότι είχε δύο), αλλά είναι εύκολο να το βρει κανείς στο πρόγραμμα –αυτή τη στιγμή βαριέμαι να ψάχνω. Η κυρία αυτή δήλωσε δημοσιογράφος, (φαντάζομαι θα είναι, δεν έχω λόγο να το αμφισβητήσω, αλλά ήταν η μόνη εισηγήτρια για την οποία ο προεδρεύων στη συγκεκριμένη συνεδρία μάς ανακοίνωσε την επαγγελματική ιδιότητα και ορισμένα Read More

του Paolo Virno [1]

1. Πραγματεία περί παθών

Στη βάση της κουλτούρας των μέσων ενημέρωσης υπάρχουν ψυχικές καταστάσεις, συμπεριφορές, συναισθηματικές τάσεις, με τις οποίες ο ηθικός στοχασμός έχει δια μακρών ασχοληθεί. Ο Αυγουστίνος, ο Moνταίν, ο Πασκάλ, ο Λαροσφουκώ έγραψαν σελίδες που θα μπορούσαν κάλλιστα να περιέχονται σε ένα εγχειρίδιο οδηγιών για στελέχη της τηλεόρασης. Πρόκειται όμως για σελίδες τις οποίες οι συγγραφείς αυτοί αφιερώνουν στις αδυναμίες του χαρακτήρα, στις χειρότερες πτυχές της ατομικής και συλλογικής διαγωγής: λήθη εαυτού, αστάθεια, επιπολαιότητα, ανικανότητα συγκέντρωσης και προσήλωσης κ.λπ. Η βιομηχανία της επικοινωνίας προϋποθέτει μία «πραγματεία περί παθών» γεμάτη αποχρώσεις· αλλά η πραγματεία αυτή, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να περιλαμβάνει μόνο ή κυρίως κακά πάθη, κατακριτέα συναισθήματα, ποταπές συμπεριφορές. Είναι πραγματικά έτσι; Read More