επιμέλεια – παρουσίαση: Άκη Γαβριηλίδη – Γιώργου I. Αλλαμανή

Πρόσφατα είχαμε δημοσιεύσει από αυτό εδώ το μπλογκ μία άγνωστη επιστολή της 14χρονης τότε στιχουργού Μαριανίνας Κριεζή προς τον Γιώργο Σεφέρη που βρίσκεται στο αρχείο του ποιητή στην Γεννάδειο βιβλιοθήκη. Χάρη στην πολύτιμη βοήθεια του Γιώργου Αλλαμανή, είμαστε σήμερα σε θέση να δημοσιεύσουμε και την απάντηση του ποιητή. 

28 Ιανουαρίου 1962

Αγαπητή Μαριανίνα,

Ευχαριστώ για το καλό γράμμα σας και τα «Σχήματα». Γνώρισα πολλούς Κριεζήδες – ξέρω τον πατέρα σας;  Ελειψα πολύ από την πατρίδα τα τελευταία χρόνια, προσπαθώ να σας τοποθετήσω.

Χθες, σαββατόβραδο, το βιβλίο σας μου κράτησε συντροφιά. Σήμερα το πρωί θυμάμαι «Τ’ αγόρι από την Κίνα», την «Μπαλάντα» και τον «Βεδουίνο με τις αλαβάστρινες καμήλες». Είδατε ποτέ σας την έρημο; Είναι γεμάτη αντικατοπτρισμούς και οράματα.

Μ’ αρέσει ο τρόπος που έχετε να βλέπετε τον φυσικό κόσμο. Οι άνθρωποι είναι πιο δύσκολοι.  Και σκέπτομαι το χρυσόψαρό σας, τον Εδουάρδο. Πρέπει να σας δίνει καλές συμβουλές. Αμα αυτός πάρει τη σύνταξή του και θέλετε ακόμα να γράψετε, θα σας χρειαστεί περισσότερος κόπος.

Όμως συλλογίζομαι πως στην ηλικία σας, ασφαλώς δεν ήξερα να γράφω τόσο καλά όπως εσείς.  Αυτό μου έδωσε χαρά.  Πρέπει να σημαίνει πως ο τόπος προκόβει.

Εχω ταξιδέψει στην Υδρα. Είναι έξοχο νησί. Όμως το περασμένο καλοκαίρι φοβήθηκα την πολυκοσμία της. Πήγα στην Αμοργό. Εκεί δεν έχει πάει ακόμα ο τουρισμός. Μόνο μουλαρόδρομοι. Τη μούλα μας, την έλεγαν Σεβαστή.

Με πολλά χαιρετίσματα,

Γιώργος Σεφέρης

• Για το φιλολογικό μέρος: το τεκμήριο αυτό μας βοηθάει να διορθώσουμε και ένα τυπογραφικό λάθος στην δημοσίευση της πρώτης επιστολής -η χρονολογία είναι 1962, όχι 61.
• Μία μονολεκτική δική μου παρατήρηση για το περιεχόμενο της επιστολής: είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ο Σεφέρης, διαβάζοντας τη συλλογή της νεαρής Κριεζή, στέκεται σε τρία στοιχεία, εκ των οποίων τα δύο έχουν εμφανή σχέση με την Ασία. Τελικά ίσως βιάστηκα να θεωρήσω ότι η ανταλλαγή αυτή δεν είχε σχέση με το θέμα της ασιατικότητας και ότι δεν μπορούσα να την αξιοποιήσω για την δική μου έρευνα! Ίσως το κάνω κάποια στιγμή στο μέλλον.

Α.Γ.