της Ιρένε

Το Μάιο του 2019, το περιοδικό Valeurs actuelles προκάλεσε κατακραυγή στον ιστό όταν αφιέρωσε το εξώφυλλό του στην «Φεμινιστική τρομοκρατία»[1]. Στην παρουσίαση του τεύχους, διαβάζουμε: «Βίαιες δράσεις, έμφυλη θεωρία, τεχνητή γονιμοποίηση, ποσοστώσεις, συμπεριληπτική γλώσσα … Διαβάστε την έρευνά μας για την νέα ιερά εξέταση. Είναι αγωνίστριες, δηλώνουν δημοσιογράφοι και σπέρνουν μία μορφή τρόμου στα μέσα και στην πολιτική ζωή. Έρευνα πάνω στον σύγχρονο γαλλικό φεμινισμό, μια συμμαχία της ξινίλας». Το τεύχος αυτό ήταν ίσως ένα κλείσιμο του ματιού σε ένα αφιέρωμα που δημοσίευσε το περιοδικό Causeur, της ιδίας οικογένειας, τον Ιούλιο του 15, με τίτλο … «Η φεμινιστική τρομοκρατία».

[… Πολλοί άλλοι σχολιαστές χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο, ή άλλους ανάλογους, στον δημόσιο διάλογο[2]].

Προς απάντηση, οι φεμινίστριες αντιτείνουν: «Ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν. Η ανδροκρατία σκοτώνει κάθε μέρα». Οι λέξεις αυτές, τις οποίες διατύπωσε η δημοσιογράφος, συγγραφέας και φεμινίστρια Μπενουάτ Γκρου, αποτελούν μάλλον ένα από τα πιο πολυχρησιμοποιημένα παραθέματα στην ιστορία του φεμινισμού. Πρόσφατα μόνο τις επανέλαβαν η ηθοποιός Εβά Νταρλάν […], η Σελίν Πίκ […] και η Ανν-Σεσίλ Μαιλφέρ, πρόεδρος της Fondation des femmes, η οποία, πέραν του ότι επανέλαβε τα λόγια της Γκρου, προσέθεσε επιπλέον: «Άρα λοιπόν, ακόμα μια φορά, ο φεμινισμός είναι ένα κίνημα απολύτως ειρηνικό». Η φράση έχει γίνει σε τέτοιο βαθμό αποδεκτή ως λάβαρο του φεμινισμού ώστε η ιστορικός και στρατευμένη φεμινίστρια Φλοράνς Μονρενώ την υιοθέτησε ως τίτλο ενός βιβλίου της.

Όμως … ο ισχυρισμός αυτός άραγε ευσταθεί; Στ’ αλήθεια ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν; Είναι αυθεντικά ειρηνικός; Και κυρίως, πρέπει άραγε να διατυμπανίζουμε αυτή την υποτιθέμενη μη βία ως υπέρτατη αξία; Είναι απαραίτητο να αφιερώνουμε χρόνο για να επιδεικνύουμε την καλή μας διαγωγή και να προσπαθούμε να πείσουμε τον κόσμο πόσο ευγενικές και άκακες είμαστε;

Τι θα συνέβαινε αν η φεμινιστική Τρομοκρατία γινόταν πραγματική; Αν οι άντρες άρχιζαν πραγματικά να νιώθουν φόβο; Έναν φόβο έντονο, βαθύ, σωματικό. Αφού η λογική, η ενσυναίσθηση και η ντροπή δεν επιτρέπουν να θέσουμε τέρμα στη μισογυνική βία, στην πατριαρχική καταπίεση, στους βιασμούς, στις σεξουαλικές επιθέσεις και στις γυναικοκτονίες, η μόνη διέξοδος ίσως είναι να προκαλούμε φόβο. H Bιρζινί Ντεπάντ ανέφερε ήδη αυτή τη δυνατότητα το 2006 στο δοκίμιo King Kong Théorie:

Όταν κατέβηκε η ταινία Baise-moi[3], πολλές γυναίκες –οι άντρες δεν τόλμησαν να αποφανθούν επ’ αυτού- έκριναν σκόπιμο να διαβεβαιώσουν δημοσίως: «Τι φρίκη! Προπαντός δεν πρέπει να πιστέψουμε ότι η βία είναι λύση ενάντια στο βιασμό». Μπα, ναι; Δεν έχουμε ακούσει ποτέ στις ειδήσεις για κοπέλες οι οποίες, μόνες τους ή ομαδικά, κόβουν ψωλές με τα δόντια κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης, ή αναζητούν αργότερα τους δράστες για να τους σπάσουν στο ξύλο και να τους δώσουν ένα μάθημα (…). Κι όμως, γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να το ξαναπούν: η βία δεν είναι λύση. Ωστόσο, τη μέρα που οι άντρες θα φοβούνται μήπως τους κομματιάσουν την ψωλή με κοπίδι όταν σφίγγουν βίαια μια κοπέλα, ξαφνικά θα καταφέρουν να ελέγχουν τις «αρσενικές» ορμές τους και να καταλαβαίνουν καλύτερα τι σημαίνει «όχι».

Απέναντι σε ένα σύστημα που κακοποιεί και φτάνει στο σημείο να σκοτώνει τις γυναίκες, το να ανταποδώσουμε βίαια είναι ζωτικό, θεμιτό και αναγκαίο. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου δεν θα σας μιλήσω για πανώ με χρυσόσκονη, ούτε για εμπνευσμένα συνθήματα, αλλά αντίθετα για φόνους, για βία, για βόμβες και για κηροζίνη. Θα γράψω απερίφραστα τα ονόματα γυναικών που πήραν τα πιο ριζικά μέτρα για να επιβιώσουν στο πατριαρχικό σύστημα. Κι αυτό διαμέσου των αιώνων και των ηπείρων.

Ούτε θα σας επαναλάβω την τετριμμένη διαβεβαίωση –ή διεκδίκηση- ότι «ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν». Όχι. Διότι ο φεμινισμός έκανε και παραέκανε εγκλήματα. Τιμή του και καμάρι του. Αν δεν είστε έτοιμοι/-ες να κοιτάξτε την αλήθεια κατά πρόσωπο, να αναλάβετε την κληρονομιά μας, να αφήσετε κατά μέρος αυτή την δογματική πίστη στην φιλειρηνική ουσία του φεμινισμού, ξεφορτωθείτε αυτό το βιβλίο.

---

[1] Στα γαλλικά, η λέξη terreur, η οποία χρησιμοποιείται εδώ (όπως και στον τίτλο του βιβλίου), σημαίνει το συναίσθημα του τρόμου, αλλά επίσης και την δραστηριότητα που το προκαλεί. Π.χ. η φάση της γαλλικής επανάστασης μεταξύ 1793 και 94 που στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως «Τρομοκρατία», στα γαλλικά προσδιορίζεται με αυτόν ακριβώς τον όρο, με κεφαλαίο Τ: La Terreur.

[2] Η φράση αυτή δεν απαντά ως τέτοια στο κείμενο. Την προσέθεσα εγώ για να συμπυκνώσω όσα λέγονται στις επόμενες δύο-δυόμισι σελίδες, αποσπάσματα δημόσιων τοποθετήσεων ανθρώπων που είναι γνωστοί στη Γαλλία αλλά λιγότερο εκτός αυτής.

[3] Tαινία του 2000, σε σκηνοθεσία της ίδιας της Virginie Despentes σε συνεργασία με την Coralie Trinh Thi. Ο τίτλος σημαίνει Πήδα με. Δεν γνωρίζω αν και με ποιο τίτλο παίχθηκε στην Ελλάδα.

Η Irene είναι συγγραφέας και ακτιβίστρια ισπανο-βασκο-γαλλικής καταγωγής. Το παραπάνω κείμενο αποτελεί την εισαγωγή από το βιβλίο της La terreur féministe. Petit éloge du féminisme extrémiste [O φεμινιστικός τρόμος. Μικρός έπαινος του εξτρεμιστικού φεμινισμού], εκδ. Divergences 2021. Μετάφραση-σημειώσεις: Α.Γ.