του Σάυρους Σαιντ Άμαντ Πολιάκοφφ

Το Παράσιτο γεννά δύο άμεσες ψυχαναλυτικές αναφορές. Κατ’ αρχάς, όπως το διατύπωσε ο Λακάν, η γλώσσα είναι παράσιτο για όλα τα ομιλούντα όντα. Η γλώσσα μάς ενοικεί· είμαστε μολυσμένοι με γλώσσα πριν από τη γέννηση· και το παράσιτο αυτό συνεχίζει να ελίσσεται σαν σκουλήκι μέσα από το σώμα μας, αφήνοντας πίσω του ίχνη και, ενίοτε, εκρήξεις απόλαυσης. Η γλώσσα απολαμβάνει το σώμα μας, και εμείς επίσης απολαμβάνουμε εκείνην. Η γλώσσα παραλύει και εμψυχώνει τον ξενιστή της, το ομιλούν όν. Και, υπό καλές προϋποθέσεις, μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε. Δεύτερον, υπάρχει το φαλλικό όργανο, ένα παράσιτο, επειδή έχει δικό του μυαλό, ακριβώς όπως το ασυνείδητο που μιλά και δρα ενάντια στις καλύτερες προθέσεις μας.

Στην συναρπαστική ταινία Παράσιτο, που δέχθηκε υμνητικές κριτικές και ανέδειξε τον Νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη Μπονγκ Τζουν-χo, τον Οκτώβριο του 2019, βρίσκουμε μια άλλη μορφή παρασιτισμού: το αντικείμενο α. Ο Λακάν ανακάλυψε αυτό το παράσιτο το οποίο μεταλλασσόταν στην πορεία της διδασκαλίας του. Το αντικείμενο α είναι μία απουσία, μία τρύπα, ένα πράγμα πάντοτε χαμένο, αλλά και μια παρουσία που ενεργοποιεί τα κυκλώματα της ενόρμησης. Ενεργοποιεί φαντασιώσεις περί του όντος, ομοιώματα και τις μορφές που το ενσωματώνουν, όπως το βλέμμα και η φωνή, που ο Λακάν προσέθεσε στη φροϋδική σειρά αντικειμένων. Αυτό το περίεργο παράσιτο μοιάζει να κατοικεί τόσο το ομιλούν ον όσο και τον Άλλο, χωρίς να ανήκει σε κανέναν, αλλά συνδέοντας τοπολογικά τα δύο μέσα από τα ακραία σημεία του σώματος. Εξ ου και το αντικείμενο α είναι τόσο δύσκολο να εξαλειφθεί. Είναι παντού και πουθενά, άγρια ​​μεταδοτικό, ένας επιδημιολογικός εφιάλτης.

Χωρίς να θέλω να χαλάσω την ταινία, θα επισημάνω τη συγκεκριμένη μορφή του αντικειμένου α γύρω από την οποία περιστρέφεται το Παράσιτο. Η ιστορία βρίσκει τη συνοχή της στο αντικείμενο α ως οσμή. Η οσμή είναι άμορφη και αόρατη, σιωπηλή αλλά θανατηφόρα. Τα σώματα αφήνουν πίσω τους οσμές ως κατάλοιπα. Η παρουσία τους μπορεί να ερμηνευτεί ως ενοχλητικό απόβλητο (σωματική οσμή) ή γοητευτική ομορφιά (άρωμα). Υπάρχουν επίσης πάντα τα αντίστροφα των προηγουμένων, ανάλογα με το ποιος μυρίζει ποιον: ενοχλητικό απόβλητο (άρωμα) ή γοητευτική ομορφιά (σωματική οσμή). Στην ταινία Παράσιτο, η τρέλα και η βία συμπυκνώνονται γύρω από το αντικείμενο οσμή. Το αντικείμενο αυτό λειτουργεί ως αφηγηματική οσμή, αδιόρατη αλλά επίμονη, προκαλώντας μια έκρηξη jouissance προς την κατεύθυνση της ενόρμησης θανάτου. Σε αντίθεση με το βλέμμα και τη φωνή, που εκδηλώνονται στην εικόνα και τον ήχο της ταινίας ως μέσο, ​​η μυρωδιά δεν φτάνει ποτέ στο κοινό. Συνάγουμε απλώς τα αποτελέσματά της καθώς τα υποκείμενα μετατρέπονται σε ερείπια.

Μετάφραση: Α.Γ.

Πρώτη δημοσίευση: Lacanian Review Online