του  Ervin Kondakçiu

 

Πρόσφατα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διόρισε εθνικό συντονιστή για την φροντίδα και την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών τον κ. Απόστολο Δοξιάδη. Ένα από τα πιο γνωστά – και ας ειπωθεί όταν το διάβασα σε νεαρή ηλικία το βρήκα κατά τα άλλα καλογραμμένο – έργα του Απόστολου Δοξιάδη είναι το Logicomix. Πρόκειται για μυθιστόρημα σε μορφή κόμικ στο οποίο εκτυλίσσονται δύο παράλληλες ιστορίες. Στην εξιστόρηση της δράσης και της σκέψης  των θεμελιωτών της επιστήμης της λογικής παρεμβάλλεται η αφήγηση των σκέψεων μιας παρέας -αποτελούμενης από τους ίδιους τους συγγραφείς- που ενώνει το πάθος για την επιστήμη της λογικής.

Το βιβλίο γράφτηκε αρχικά στα αγγλικά και μεταφράστηκε από τους συγγραφείς (Δοξιάδης και Χρήστος Παπαδημητρίου). Μέρος της δράσης του βιβλίου εκτυλίσσεται στο κέντρο της Αθήνας. Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει σε αυτές τις λίγες σκηνές και πώς περιγράφουν οι συγγραφείς τις δημογραφικές εξελίξεις στην περιοχή.

Δύο από τους χαρακτήρες, ο Χρήστος και η Anne προσπαθούν να πάνε σε μία πρόβα της Ορέστειας η οποία είναι προγραμματισμένο να λάβει χώρα κάπου στο κέντρο της Αθήνας. Οι ήρωες περπατάνε στην περιοχή κοντά στο Δημαρχείο και ο Χρήστος ο οποίος πήγαινε σχολείο στην εν λόγω περιοχή προσπαθεί να εντυπωσιάσει την Anne δείχνοντάς της τον δρόμο χρησιμοποιώντας τον αποθηκευμένο στην μνήμη του χάρτη, όπως λέει. Ταυτόχρονα όμως ο ήρωας. ο οποίος ζει για πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, έρχεται αντιμέτωπος με τις πολεοδομικές, δημογραφικές και πολιτισμικές μεταβολές που έχουν διαδραματιστεί τις τελευταίες δεκαετίες στο κέντρο της πόλης. Σοκάρεται από την παρουσία αφρικανικής καταγωγής ιερόδουλων -ταυτόχρονα το αντρικό του βλέμμα ερεθίζεται από τα ημίγυμνα μαύρα γυναικεία σώματα- δυσκολεύεται να κατανοήσει την ύπαρξη επιγραφών, τις οποίες κοσμούν ιδεογράμματα και εντυπωσιάζεται από την ύπαρξη ινδικών κουρείων. Όταν η Anne του υπενθυμίζει πως ο ίδιος είναι ένας Έλληνας καθηγητής στο Μπέρκλεϊ, πως η Αθήνα είναι μια διεθνής πλέον πόλη και πως αδυνατεί να καταλάβει την αντίδραση του ο Χρήστος θρηνεί την λεγόμενη παλιά Αθήνα που υπάρχει μόνο στην μνήμη του και της λέει πως πλέον περίπου το δέκα τα εκατό του πληθυσμού της χώρας είναι μετανάστες, σε αυτή την περιοχή όμως… είναι μάλλον το ενενήντα εννιά τα εκατό. Ως εδώ δεν χρειάζεται να είμαστε κακοπροαίρετοι. Ο Χρήστος έχει κάθε δικαίωμα να νοσταλγεί την παιδική του ηλικία και τα έξι χρόνια που περπατούσε σε αυτούς τους δρόμους για να πάει στο σχολείο του, όπως λέει.

Στις αμέσως επόμενες σελίδες όμως, ο Χρήστος πέφτει θύμα κλοπής από έναν κύριο υπό την συνέργεια μιας πόρνης -η φιγούρα της οποίας θυμίζει έντονα τις ευρωπαϊκές αναπαραστάσεις Αφρικανών του περασμένου αιώνα- και όταν ρωτάει για οδηγίες έναν περαστικό λαμβάνει την απάντηση No Greek, Me No Greek Speak.

Σε ένα βιβλίο λοιπόν με θέμα την επιστήμη της λογικής, γραμμένο στα Αγγλικά, οι συγγραφείς θεώρησαν σκόπιμο να αναπαραστήσουν μια ζοφερή εικόνα κατάληψης του κέντρου από (μεταξύ άλλων) εγκληματίες μετανάστες. Όταν ο Δοξιάδης και οι φίλοι του φαντάζονται τους μετανάστες ως παραβατικούς ακόμα και σε ένα μυθιστόρημα για την θεμελίωση της επιστήμης της λογικής τι είδους φροντίδα και προστασία σκέφτονται άραγε να προσφέρουν σε ασυνόδευτα παιδιά;