του Άκη Γαβριηλίδη
Δεν πιστεύω, ούτε λυπάμαι όσους θρασύτατους επιμένουν ότι πρέπει να «συζητήσουμε πολιτισμένα» για να «βρούμε μία κοινά αποδεκτή λύση» στο πρόβλημα του καπνίσματος σε δημόσιους κλειστούς χώρους και καταστήματα. Είναι πολύ αργά πλέον. Δεν δικαιούται να κλαψουρίζει ότι «είναι θέμα παιδείας και όχι επιβολής» όποιος δεν έδειξε όλα αυτά τα χρόνια καμία παιδεία και καμία διάθεση συνεννόησης. Οι όρκοι τους και οι διαβεβαιώσεις τους για την υπεροχή της «συναίνεσης» έναντι του «χαφιεδισμού» είναι υποκριτικοί. Το μόνο που τους κάνει να επικαλούνται αυτές τις αξίες είναι ότι βρέθηκαν τώρα στο ζόρι να χάσουν την (εις βάρος των άλλων) απόλαυσή τους.
Το κάπνισμα με ενοχλεί υποκειμενικά, και με βλάπτει αντικειμενικά. Μη μου λέτε ότι και άλλα πράγματα βλάπτουν, ότι όλοι θα πεθάνουμε ή ότι στην Αμερική καταπιέζουν τους μαύρους. Δεν με ενδιαφέρει. Ούτε έχω αυτιά για θεωρίες του τύπου «το σύστημα μας βάζει να διχαζόμαστε για τα επουσιώδη». Η υγεία είναι ουσιώδες, και είναι κοινωνικό αγαθό. Όπως και ο αέρας. Το κάπνισμα είναι αιχμαλώτιση και ιδιωτικοποίησή του για χάρη της απόλαυσης λίγων εις βάρος των πολλών. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ζητάω πολιτισμένα από τους και τις γύρω μου να μην καπνίζουν, και με γράφουν στα αρχίδια τους, αν δεν με λοιδορούν κιόλας ως μυστήριο και υπερευαίσθητο.
Δεν είναι «δημοκρατικό δικαίωμα» του βιαστή να συζητήσει με το θύμα του πού ή με ποιους όρους θα το βιάσει. Ούτε είναι υποχρέωση του θύματος του βιασμού να προσκομίσει ορθολογικά επιχειρήματα για να πείσει ότι είναι κακό πράγμα να βιάζουμε τους ανθρώπους. Σε επίπεδο αρχής, τουλάχιστον, όλοι δεχόμαστε ότι ο βιασμός είναι κάτι κακό (το γεγονός ότι στην πράξη πολλοί βιάζουν χωρίς να υφίστανται καμία συνέπεια, δεν αναιρεί αλλά ακριβώς ενισχύει το επιχείρημά μου). Με βάση την ίδια λογική, δεν καταλαβαίνω τι δυσκολία έχουν κάποιοι να δεχθούν ότι, όταν κάποιος παρεμβαίνει στο σώμα μου και επιφέρει σε αυτό μία αλλοίωση και μία βλάβη την οποία εγώ δεν επιθυμώ, και του έχω καταστήσει γνωστό και σαφές ότι δεν επιθυμώ, μόνο και μόνο για να αντλήσει αυτός μία διεστραμμένη απόλαυση εις βάρος μου, θα πρέπει να είναι εξίσου απαράδεκτο ηθικά και νομικά.
Όσοι θεωρούν άστοχη την αναλογία, ας αναλογιστούν πόσο μοιάζουν οι λόγοι των αντι-αντικαπνιστών με εκείνους των αντιφεμινιστών: και οι δύο βασίζονται σε μία «κινηματική» μετάφραση της θιγμένης αρρενωπότητας, σε μία καταγγελία των «υπερβολών» και του ανυπόφορου στενού κορσέ της «πολιτικής ορθότητας» η οποία είναι «ξενόφερτη» και δεν επιτρέπει την ανεμπόδιστη εκδήλωση της ελληνικής λεβεντιάς. Προσωπικά, μάλιστα, μου συνέβη δύο διαφορετικοί σχολιαστές σε διαδικτυακές συζητήσεις να μου προσάψουν ότι «είμαι προκλητικός» επειδή δεν θέλω να καπνίζουν δίπλα μου. Λίγο ακόμα και θα μου έλεγαν ότι η φούστα μου ήταν υπερβολικά κοντή.
Ο εξ οικείου πταίσματος ζημιούμενος ου δοκεί ζημιούσθαι, έλεγαν οι παλαιοί νομικοί. Δεν δικαιούται να καταγγέλλει τον «χαφιεδισμό» και τα «κατασταλτικά μέτρα» όποιος συστηματικά και με λύσσα όλα αυτά τα χρόνια, επί δεκαετίες, ματαίωνε και υπονόμευε κάθε άλλη λύση.
Απλώς να συνοψίσω την άποψη σας στο «εμένα Μ ενοχλεί το τσιγάρο άρα μ’ενοχλούν και όλοι/ες οι καπνιστριες» και επομένως δίκαια απαγορευουν το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους (μεταξύ μας όχι μόνο δημόσιους) με κυνήγι των ‘εξαρτημένων’ που δεν μπορούν να μην καπνίζουν δίπλα μου τέλος πάντων!!. Για σκεφτείτε το λίγο σας θυμίζει κάτι??
Βεβαίως: η επιθυμία σας να «συνοψίσετε την άποψή μου» μου θυμίζει καθοδηγητή σε συνεδρίαση ΚΟΒας σταλινικού κόμματος.
Χαφιεδισμός, διότι όλοι οι ψευδοθιασώτες της νομιμότητας κάνουν τα στραβά μάτια σε άλλες καραμπινάτες παρανομίες (γιατί τις κάνουν και οι ίδιοι), όπως το παρκάρισμα σε θέση αναπήρων ή πάνω στο πεζοδρόμιο, παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, πέταμα σκουπιδιών από το μπαλκόνι γιατί βαριούνται να πάνε στον κάδο απορριμάτων και άλλα ρωμέικα.
Τα επιχειρήματα του τύπου «όσους τους ενοχλεί το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους κάνουν τα στραβά μάτια σε άλλες παρανομίες» είναι εντελώς παράλογα. Αν δε θιγόσουν προσωπικά (υποθέτω) θα το έβλεπες. Δεν μπορείς να μαζέψεις σε μία ομάδα όλους τους μη καπνιστές και να πεις ότι ΟΛΟΙ κάνουν τα στραβά μάτια σε άλλες παρανομίες. Κάποιοι θα κάνουν και κάποιοι δε θα κάνουν. Το ίδιο και οι καπνιστές. Είναι εντελώς άσχετο το ένα με το άλλο.
Το πρόβλημα με το κάπνισμα είναι ότι είναι αποδεδειγμένο ότι ακόμη και το «παθητικό» κάπνισμα προκαλεί ζημιά. Αν κάποιος πάρει τα σκουπίδια του και αποφασίσει να τα κάψει στην αυλή του ή στην πιλοτή της πολυκατοικίας και ντουμανιάσει όλη τη γειτονιά με τοξικούς καπνούς, δε θα πάνε κάποιοι, και δικαιολογημένα, να τον σταματήσουν; Αν κάποιος αποφασίσει να ψεκάσει εντομοκτόνο στη μέση της πόλης, δεν πρέπει να του την πούνε; Το ίδιο είναι και το κάπνισμα.
Προσωπικά, υπήρξα καπνιστής για αρκετά χρόνια, αν και όχι «βαρύς». Ομολογώ με ντροπή ότι δεν είχα πάντοτε στο νου μου αν ενοχλούσα τους άλλους. Αν κάποιος όμως σε μια παρέα δεν το ήθελε, προσπαθούσα να πάω έξω να καπνίσω ή πιο μακριά κτλ. Όταν ήμουν ακόμη καπνιστής και μετανάστευσα σε ευρωπαϊκή χώρα, προσωπικά δεν με ενοχλούσε και τόσο να βγαίνω έξω για να καπνίσω, όταν ήμουν σε κάποιο μαγαζί. Το θεωρούσα δίκαιο για τους άλλους, τους μη-καπνιστές, αλλά ήταν και ευκαιρία να μιλήσεις με αγνώστους.
Γενικά το θέμα είναι παραφουσκωμένο, και, έχοντας βρεθεί στην Ελλάδα πρόσφατα, μου έκανε εντύπωση που κάποιοι συνεχίζουν. Είναι και λογικό και δίκαιο (ηθικό αν θέλεις) να μη βλάπτεις τους άλλους για τη δικά σου ικανοποίηση, πέρα από την όποια νομική διάσταση.