του Θάνου Φρειδερίκου Παπαζαφειρόπουλου

Η προχθεσινή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ προήλθε ξεκάθαρα από εθνικιστική πλευρά. Ο εθνικισμός και η άκρα δεξιά συνέτριψαν τόσο τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και τα μικρότερα κόμματα αριστερότερα από αυτόν. Αυτό είναι το γεγονός.

Επειδή πολλοί γράφουν από χθες πως «ο ΣΥΡΙΖΑ φταίει γιατί έστρεψε με την πολιτική του τον κόσμο στην άκρα δεξιά και έγινε συστημικό κόμμα», να τονίσουμε πως κάτι τέτοιο είναι άτοπο. Διότι αν ήταν να υποστεί τις συνέπειες εξαιτίας των «συστημικών» επιλογών του, τότε βέβαια ο πολιτικός κέρσορας θα μετακινούνταν πιο αριστερά. Εν προκειμένω όμως μετακινήθηκε πολύ δεξιότερα, άρα δεν ευθύνονται οι «συστημικές» επιλογές του. Ας έχουν, λοιπόν, το νου τους ορισμένοι μήπως ακόμη διαβάζουν τα πράγματα με τα ματογυάλια κάποιου ναρκισσευόμενου ριζοσπαστικού μικρόκοσμου.

Από την άλλη, είναι γεγονός ότι, στα 4 αυτά χρόνια από την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ, τα μικρότερα αριστερά κόμματα και εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις επέδειξαν πλήρη αδυναμία να διαμορφώσουν ένα σύγχρονο πρόταγμα που να συμπαρασύρει τις μάζες. Αντιθέτως εγκλωβίστηκαν για άλλη μια φορά σε παρωχημένα μοτίβα του 1900, δεν κατόρθωσαν ούτε να σχηματίσουν ένα δυναμικό συνδικαλιστικό κίνημα, ούτε μαζικές δυναμικές ομοσπονδοποιήσεις που θα ανέκοπταν την διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων ή θα προωθούσαν δυναμικά την υπεράσπιση των αδύναμων, των προσφύγων, των ΛΟΑΤ ατόμων κ.τ.λ.

Έτσι, φυλακίστηκαν στην μέγγενη που τελικά τους συνέθλιψε. Από την μια πλευρά της μέγγενης ασκήθηκε μια μόνιμη/ βαρετή/ άνοστη εξ αριστερών κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ διάρκειας 5 χρόνων χωρίς κανένα αποτέλεσμα και με παρωχημένους όρους δεκαετίας του ’70· από την άλλη πλευρά της μέγγενης υπήρξε η πλήρης αδυναμία να σχηματιστεί ή έστω να συμφωνηθεί επί των βασικών σημείων μια προοδευτική, αντιεθνικιστική, αντιπατριωτική γραμμή που να ξεπερνάει τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Εν ολίγοις, για να το κάνουμε λιανά, στο Μακεδονικό –αλλά και σε άλλα «εθνικά θέματα»- οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ κατέληξαν να είναι οι πιο προοδευτικές που ακούστηκαν σε όλο το φάσμα της αριστεράς, ακόμη και από αναρχικά σχήματα. Στο Μακεδονικό δε, που φάνηκε να είναι ο ογκόλιθος που διέλυσε τον ΣΥΡΙΖΑ, η αριστερά για άλλη μια φορά τα έκανε θάλασσα. Ορισμένοι μάλιστα, υιοθετώντας ακροδεξιά ρητορική εντός του χώρου, μιλούσαν για «ανύπαρκτους Σλαβομακεδόνες» και άλλα τραγελαφικά. Η μέγγενη έκλεισε τελικά και η Αριστερά βρέθηκε εγκλωβισμένη στις ξεπερασμένες ιδεοληψίες της, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε θριαμβευτής στο πεδίο των εντυπώσεων.

Επομένως, μετά τον θρίαμβο των Πρεσπών και τη γελοιοποίηση ενός μέρους της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και ολόκληρης της ακροδεξιάς, ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να είναι ο μόνος μεγάλος και ευρύς πόλος που άρθρωνε στο δημόσιο βήμα ένα λόγο με προοδευτικό πρόσημο. Γι’ αυτό εξάλλου και όσες προοδευτικές απόψεις ακούγονταν παράλληλα με του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζονταν με το κλασικό «Συριζαίος και συ, 0,60» κ.λπ. Μονοπώλησε εν ολίγοις το κοινωνικό πεδίο.

Επειδή τώρα θα πεταχτούν κάποιοι και θα πουν «καλά, τι είναι αυτά που λες; και η κοινωνική του πολιτική που εξαθλίωσε το λαό; και οι φόροι; έκοψε συντάξεις, το βιοτικό επίπεδο, και και και…». Ναι, συμφωνούμε σε όλα αυτά και άλλα πολλά που όντως έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όμως η ήττα του δεν επήλθε για αυτούς τους λόγους, αλλά για εθνικοπατριωτικούς λόγους. Εάν πράγματι οι μάζες είχαν απογοητευτεί από την κοινωνική και οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, θα ψήφιζαν αριστερότερα κόμματα από αυτόν, κόμματα με ακόμη εντονότερο σοσιαλιστικό πρόσημο ή παροχολογία –ή δεν θα ψήφιζαν καν. Guess what, this thing never happened.

Οι μάζες έδειξαν να κρίνουν με άλλο αισθητήριο από αυτό με το οποίο ασχολήθηκε η κινηματική Αριστερά, δηλαδή όχι με το υλικό ή ταξικό-εργατικό κριτήριο και το κατά πόσο ήταν «πραγματική αριστερά ο ΣΥΡΙΖΑς» (lοl), αλλά με ιδεατές και άυλες έννοιες όπως «πατρίδα», «ξεπούλημα ιστορίας» και «εθνικά ιδεώδη». Εκτός τόπου και χρόνου δηλαδή η κοινωνική διάθεση σε σχέση με τους στόχους του κινήματος. Δεν κατόρθωσε μάλιστα να αρθρώσει έναν λόγο ακόμη πιο ριζοσπαστικό από αυτόν του ΣΥΡΙΖΑ, μία πιο προοδευτική γραμμή στην κοινωνική πολιτική, απέναντι στο ρατσισμό και στον συντηρητισμό. Αυτό είναι το ουσιώδες: η κινηματική αριστερά να έχει καπελωθεί τέσσερα χρόνια τώρα από τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτός να μονοπωλεί πλήρως την συζήτηση περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περί «προόδου», περί αντιφασισμού κ.τ.λ., και να μην μπορεί να τον ξεπεράσει με μεγαλύτερη ριζοσπαστικότητα και πρωτοπορία (παρεκτός ίσως στο αντιφασιστικό κομμάτι του πεζοδρομίου και μόνο).

Για να το κάνουμε ακόμη πιο λιανά: όταν ο αντίπαλος πάει να παίξει «μπάλα» στο χώρο όπου υποτίθεται ότι εσύ δραστηριοποιείσαι, οφείλεις να παίξεις επίθεση. Η κινηματική αριστερά αλλά και η αναρχία αντίθετα δειλίασε, μπήκε σε θέση άμυνας απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ με κλαψιάρικα συνθήματα τύπου «το παίζετε προοδευτικοί, δεν είστε real αριστεροί» κ.τ.λ. και τώρα δέχεται τα απόνερα μαζί του.

Στις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή, δεν είχε νόημα να ασκηθεί απλή κριτική τύπου «δείτε πόσο αντιλαϊκός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ», αλλά να υιοθετηθούν ακόμη πιο ακραίες ριζοσπαστικές θέσεις εκ μέρους του κινήματος, ακόμη πιο πρωτοπόρα αντιεθνικιστικά προτάγματα τα οποία και θα φανέρωναν την υποκριτική ευαισθησία και την «γύμνια» του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και θα έθεταν την διαχωριστική γραμμή με αυτόν. Αυτό τελικά δε συνέβη, διότι στη συνείδηση του μέσου υποκειμένου αυτή τη στιγμή ταυτίστηκαν «ΣΥΡΙΖΑ και Αριστερά και Αναρχία και Άθεοι όλα ένα και το αυτό».

Η στάση που τελικά τηρήθηκε, ταυτίστηκε με το επιχείρημα «αν φανούμε τόσο προοδευτικοί ο κόσμος θα στραφεί δεξιά» ή τα μεταφυσικά αντιδραστικά τύπου «ο πολύς αντιεθνικισμός φέρνει και άλλο εθνικισμό» και φυσικά ήταν εξαρχής καταδικασμένη να αποτύχει διότι εκείνος που είναι πατριώτης θα θελήσει να εκπροσωπηθεί από κάποιο ξεκάθαρα ακροδεξιό μόρφωμα και όχι από «αριστεροκάτι-πατριωτικά» σχήματα που «κρατούν μια ισορροπία». Κάποιοι μάλιστα το πήγαν και ένα βήμα παραπέρα και θέλησαν να ψαρέψουν κιόλας σε αυτά τα θολά νερά του εθνολαϊκισμού λέγοντας πόσο αθώος είναι ο απλός πατριώτης, πόσο κακοί είναι οι «απέναντι εθνικιστές» σε σχέση με τους ντόπιους που είναι καλά παιδιά μωρέ αλλά λίγο αδικημένα, και άλλα τέτοια φαιδρά.

Επομένως, ο αγώνας από εδώ και μπρος θα ήταν σωστό να ενταθεί εκεί ακριβώς που πάσχει, δηλαδή στην καταπολέμηση του φασισμού, του εθνικισμού, του κρατικού μονοπωλίου της ιστορίας και της κρατικής προπαγάνδας, του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας, της αντιεπιστημονικότητας, της απαιδευσίας. Με την κατάρρευση της κρατικής αυθεντίας και τον εμβολισμό των συνειδήσεων με μια άλλη οπτική περί έθνους-κράτους, θα κλονιστεί η άυλη εθνική ταυτότητα και θα αναδειχθεί με φυσικό τρόπο η υλική ταξική ταυτότητα, που είναι θαμμένη αυτή τη στιγμή σε μια ταφόπλακα μαζί με βαρύγδουπες μεταμαρξιστικές και οικονομικές αναλύσεις.